Ο πόλεμος που κερδίζει η Ουκρανία

Η είδηση της σύλληψης ενός Βρετανού που φέρεται να προσέλαβε η Ρωσία ως εκτελεστή στην Ουκρανία ρίχνει φως σε μια σε μια άλλη διάσταση του πολέμου: τις επιχειρήσεις που λαμβάνουν χώρα σε διάφορες περιοχές, από τους δρόμους του Κιέβου και της Μόσχας μέχρι τα προάστια της Μαδρίτης, και έχουν ως στόχο των δολοφονία μεμενομένων στόχων που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εμπλέκονται στη σύγκρουση.

Η σύλληψη Ρος Ντέιβιντ Κάτμορ

Ο Βρετανός Ρος Ντέιβιντ Κάτμορ έφτασε στην Ουκρανία το 2024 ως εκπαιδευτής για τις ουκρανικές δυνάμεις. Συνελήφθη όμως ως ύποπτος για κατασκοπεία υπέρ της Ρωσίας. Φέρεται να στρατολογήθηκε από την υπηρεσία πληροφοριών της Ρωσίας (FSB) για να «εκτελέσει στοχευμένες δολοφονίες στο έδαφος της Ουκρανίας» το διάστημα μεταξύ 2024 και 2025.

Κατηγορείται για εισαγωγή και διανομή όπλων που χρησιμοποιήθηκαν στη δολοφονία τριών εξέχοντων Ουκρανών: του Ντέμιαν Χανούλ, ακτιβιστή, και των πολιτικών Ιρίνα Φάριον και Αντρίι Παρούμπι.

Ο φερόμενος ρόλος του στην υπόθεση αποκαλύπτει κάτι περισσότερο από μία πράξη προδοσίας και τις «ανταλλαγές» δολοφονιών μεταξύ Κιέβου και Μόσχας, αντανακλά επίσης την συχνότητα με την οποία εφαρμόζεται η ρωσική τακτική στην Ουκρανία.

Το δεύτερο «μέτωπο» του πολέμου

Αδυνατώντας ή ούσα απρόθυμη να αναπτύξει επαγγελματίες πράκτορες, η Μόσχα βασίζεται όλο και περισσότερο σε ντόπιους, μετανάστες και εγκληματικά δίκτυα για να κυνηγήσει Ουκρανούς που βρίσκονται στην Ουκρανία ή έξω από την χώρα, σημειώνει σε δημοσίευμά της η βρετανική Telegraph που επιχειρεί να τοποθετήσει στον χάρτη τις δολοφονίες που έχουν σημειωθεί και από τις δύο πλευρές.

Το ανεξάρτητο παρατηρητήριο συγκρούσεων Acled κατέγραψε εννέα απόπειρες ή επιτυχημένες δολοφονίες Ρώσων στην Ουκρανία το διάστημα μεταξύ 2023 και Αυγούστου 2025. Οι στόχοι των επιθέσεων ήταν διάφοροι, από προσωπικότητες του εθνικιστικού χώρου έως εν ενεργεία αξιωματικοί των μυστικών υπηρεσιών, οι οποίοι φαίνεται να επιλέχθηκαν για να ενισχύσουν το αφήγημα του Κρεμλίνου περί καταπολέμησης του εξτρεμισμού.

Η Ουκρανία κερδίζει

Η έρευνα του Acled δείχνει ωστόσο ότι η Ρωσία χάνει αυτόν τον πόλεμο. Στην πραγματικότητα, ο ρυθμός και η εμβέλεια της αντίστοιχη εκστρατείας δολοφονιών από την πλευρά της Ουκρανίας έχουν ξεπεράσει κατά κάποιο τρόπο τη Ρωσία.

Κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του 2025, ο αριθμός των απόπειρων δολοφονίας από την Ουκρανία εντός της Ρωσίας είχε ήδη ξεπεράσει τον συνολικό αριθμό για το 2022, το 2023 και το 2024, καθώς η εστίαση του Κιέβου μετατοπίστηκε βάζοντας στο στόχο στους αρχιτέκτονες και τους χειριστές της πολεμικής μηχανής του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν.

Μεταξύ των πιο εντυπωσιακών παραδειγμάτων είναι η δολοφονία του αντιστράτηγου Ιγκόρ Κιρίλοφ στις 17 Δεκεμβρίου πέρυσι. Ο στρατιωτικός αξιωματικός, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για τα πυρηνικά, χημικά και βιολογικά όπλα της Ρωσίας, σκοτώθηκε από μια συσκευή που πυροδοτήθηκε από τηλεχειριστήριο και ήταν κρυμμένη μέσα σε ένα ηλεκτρικό σκούτερ.

Οι δολοφονικές επιχειρήσεις της Ουκρανίας ήταν ακριβείς και ολοένα και πιο εξελιγμένες.

Το Acled έχει επίσης καταγράψει βομβιστικές επιθέσεις εντός της Ρωσίας που στοίχισαν τη ζωή στον Αρμέν Σαρκισιάν, ιδρυτή του τάγματος Arbat, και τον Ζαούρ Γκουρτζίεφ, ο οποίος επέβλεψε τον βομβαρδισμό της Μαριούπολης. Στην τελευταία περίπτωση, ο άνδρας που παρέδωσε τη συσκευή που προκάλεσε την έκρηξη μπορεί να μην γνώριζε καν ότι την κουβαλούσε.

Η δράση της Ουκρανίας σε αυτό το δεύτερο «μέτωπο» του πολέμου αποδεινύεται επιτυχημένη ακόμη και σε εδάφη που ελέγχει η Ρωσία για περισσότερο από μια δεκαετία. Η δολοφονία του Αλεξάντερ Ζαχαρτσένκο, πολέμαρχου του Ντονέτσκ, το 2018, αποτελεί μια από τις πρώτες ενδείξεις της ικανότητας του Κιέβου να λειτουργεί σε περιοχές που ελέγχονται από τη Ρωσία.

Από το 2022, τουλάχιστον πέντε δολοφονίες υψηλού προφίλ έχουν σημειωθεί στο Λουγκάνσκ, συμπεριλαμβανομένης αυτής του Ιγκόρ Κορνέτ, του υπουργού Εσωτερικών που διορίστηκε από τη Ρωσία. Τον Δεκέμβριο του 2024, Ουκρανοί πράκτορες σκότωσαν επίσης τον επικεφαλής των φυλακών Ολενίβκα στο Ντονέτσκ, όπου δεκάδες Ουκρανοί αιχμάλωτοι πολέμου πέθαναν σε βομβιστική επίθεση το 2022.

Στόχος το ψυχολογικό κόστος

Βέβαια όσο επιτυχημένη και αν είναι αυτή η εκστρατεία της Ουκρανίας, αυτό δεν σημαίνει ότι θα σταματήσει με κάποιον τρόπο την πολεμική προσπάθεια της Ρωσίας. Ο στόχος άλλωστε δεν είναι αυτός αλλά να προκαλέσει ψυχολογικό κόστος σε όσους την υποστηρίζουν: όποιος συνδέεται με την εισβολή ζει έχοντας τον στόχο στην πλάτη.

Η Ρωσία έχει προσπαθήσει να απαντήσει με τον ίδιο τρόπο. Το Acled σημειώνει τουλάχιστον εννέα απόπειρες δολοφονίας από την Μόσχα το διάστημα μεταξύ 2023 και Αυγούστου 2025, αν και πολλές δεν εκτελέστηκαν σωστά.

Τον Ιούλιο του 2025, ο συνταγματάρχης Ιβάν Βορόνιτς των υπηρεσιών ασφαλείας της Ουκρανίας τραυματίστηκε θανάσιμα στο Κίεβο, ενώ την ευθύνη για τη δολοφονία του ανέλαβε μια ακροδεξιά ομάδα που θεωρείται ότι έχει διασυνδέσεις με τη Ρωσία. Τον Μάιο, ο Σερχί Στερνένκο τραυματίστηκε από μια γυναίκα που στρατολογήθηκε από Ρώσους χειριστές. Τον Μάρτιο, ο Ντεμιάν Χανούλ δέχθηκε πυρά που αποδείχθηκαν θανάσιμα στην Οδησσό. Κοινό στοιχεία για τα θύματα, μαζί με τους Φάριον και τον Παρούμπι, είναι οι εθνικιστικές ή αντιρωσικές τους θέσεις.

Α λα Μοσάντ

«Η μονομαχία των δολοφονιών… συμβαίνει παράλληλα με την αποσύνθεση των κανόνων εμπλοκής στον συμβατικό πόλεμο, όπως καταδεικνύεται από την αδιάκριτη στοχοποίηση αμάχων και την κακομεταχείριση ή τις εκτελέσεις αιχμαλώτων πολέμου», σχολίασε στην Telegraph ο Nichita Gurcov του Acled που προειδοποίησε για «αυτοσυντηρούμενη σπείρα βίας».

Ο αναλυτής δήλωσε επίσης ότι οι τακτικές μοιάζουν όλο και περισσότερο με εκείνες που χρησιμοποιεί η ισραηλινή υπηρεσία πληροφοριών Μοσάντ.  Ενδεικτικά, τον Μάιο, η δολοφονία του Αντρίι Πορτνόφ, πρώην Ουκρανού πολιτικού, στη Μαδρίτη έδειξε πόσο μακριά μπορούν να φτάσουν αυτές μυστικές γραμμές του μετώπου. Ένα χρόνο νωρίτερα, ο Μαξίμ Κουζμίνοφ – Ρώσος πιλότος που αυτομόλησε στην Ουκρανία – σκοτώθηκε στο Αλικάντε.