Στην εντατική τα ληξιπρόθεσμα του Δημοσίου

Μια ανάσα από το υψηλό έτους και το «ιστορικό υψηλό» βρέθηκαν τον Οκτώβριο οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς τους προμηθευτές του, με το πρόβλημα να εστιάζεται στην οικονομική συμπεριφορά των νοσοκομείων της χώρας.

Η πολιτική «δεν πληρώνω» έχει φουσκώσει τις οφειλές κατά περίπου 800 εκατ. ευρώ (για την ακρίβεια 783 εκατ. ευρώ) από τις αρχές του χρόνου σε επίπεδο συνόλου φορέων γενικής κυβέρνησης και από αυτό το ποσό, τα 561 εκατ. ευρώ (δηλαδή το 71% των νέων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων) έχει προέλθει από τα νοσοκομεία.

Συνολικά, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου έχουν φτάσει -με βάση τα στοιχεία του Οκτωβρίου- στα 3,103 δισ. ευρώ και αν προστεθούν και οι επιστροφές φόρου σε εκκρεμότητα, το συνολικό ποσό που λείπει από την αγορά φτάνει στα 3,8 δισ. ευρώ, αντιστοιχώντας σε πάνω από το 1,5% του ΑΕΠ.

Το πρόβλημα παίρνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις μέσα στο 2025, αλλά η λύση δεν έχει φανεί ακόμη στον ορίζοντα. Προφανώς, η μη καταβολή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου δεν μπορεί να αποδοθεί σε έλλειψη ρευστότητας, αν αναλογιστεί κανείς ότι στον λογαριασμό του Δημοσίου στο θησαυροφυλάκιο στοιβάζονται αυτή τη στιγμή περί τα 43 δισ. ευρώ (η χρονιά θα κλείσει με περίπου 36 δισ. ευρώ, καθώς στις 15 Δεκεμβρίου θα πραγματοποιηθεί η πρόωρη αποπληρωμή των διμερών δανείων συνολικού ύψους 5,29 δισ. ευρώ).

Μεγάλο προβληματισμό προκαλεί η οικονομική συμπεριφορά των νοσοκομείων, όπως προκύπτει και από τα ακόλουθα αναλυτικά στοιχεία:

Το σύνολο των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου έφτασε τον Οκτώβριο στα 3,103 δισ. ευρώ, ποσό σημαντικά αυξημένο σε σχέση με τα 2,947 δισ. ευρώ του Σεπτεμβρίου (σ.σ. καταγράφεται δηλαδή μεταβολή άνω του 5% ή 156 εκατ. ευρώ μέσα σε μόλις έναν μήνα).

Το υψηλότερο ποσό που έχει καταγραφεί μέσα στο 2025 είναι τα 3,152 δισ. ευρώ του Απριλίου, ενώ από τον περασμένο Δεκέμβριο, μήνα κατά τον οποίο οι συσσωρευμένες οφειλές ήταν 2,32 δισ. ευρώ, έχουν προστεθεί επιπλέον 783 εκατ. ευρώ. Δηλαδή, για κάθε μήνα του 2025 το Δημόσιο φορτώνει και επιπλέον «φέσια» ύψους 78 εκατ. ευρώ στην αγορά.

Το 1,725 δισ. ευρώ πηγάζει από τα νοσοκομεία, με το συγκεκριμένο ποσό να αποτελεί νέο ιστορικό υψηλό. Τον Δεκέμβριο του 2024 τα χρέη ήταν 1,164 δισ. ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι έχουν ήδη προστεθεί 561 εκατ. ευρώ (ή περίπου 56 εκατ. ευρώ ανά μήνα) στο 10μηνο.

Ποτέ στο παρελθόν (σ.σ. τουλάχιστον με βάση τα στοιχεία της γενικής κυβέρνησης που ανακοινώθηκαν χθες) δεν είχαν καταγραφεί τόσο υψηλά χρέη από τα νοσοκομεία. Το 2024 έχει καταγραφεί μια προσπάθεια μείωσης (σ.σ. από το 1,319 δισ. ευρώ του Δεκεμβρίου του 2023 φτάσαμε στο 1,164 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2024), αλλά πλέον η κατάσταση έχει φτάσει στο χειρότερο σημείο.

Τα χρέη των ασφαλιστικών ταμείων μειώθηκαν τον Οκτώβριο συγκριτικά με τον Σεπτέμβριο (σ.σ. από τα 612 εκατ. στα 590 εκατ. ευρώ) και ουσιαστικά επανήλθαν στα επίπεδα του Δεκεμβρίου του 2024 (585 εκατ. ευρώ).

Σε αυτό το ποσό συμπεριλαμβάνονται και οι οφειλές του ΕΟΠΥΥ οι οποίες ανήλθαν στα 248 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο, ουσιαστικά αμετάβλητες σε σχέση με τον Σεπτέμβριο. Είναι λίγο αυξημένες (σ.σ. περίπου κατά 40 εκατ. ευρώ) σε σχέση με τα επίπεδα του Δεκεμβρίου του 2024, οπότε και διαμορφώθηκαν στα 208 εκατ. ευρώ.

Στους δήμους, επίσης έμειναν αμετάβλητες οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις. Το ποσό του Οκτωβρίου ήταν 239 εκατ. ευρώ (σ.σ. στα 240 εκατ. ευρώ είχε κλείσει ο Σεπτέμβριος), ενώ τον Δεκέμβριο είχαν καταγραφεί ληξιπρόθεσμες οφειλές 231 εκατ. ευρώ.

Μικρή αύξηση καταγράφηκε, τέλος, στα νομικά πρόσωπα που δεν συμπεριλαμβάνονται στις παραπάνω κατηγορίες. Τα χρέη έφτασαν στα 236 εκατ. ευρώ από 226 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο.

Ο Δεκέμβριος του 2024 είχε κλείσει με 184 εκατ. ευρώ.

Επιστροφές φόρου

Ο Οκτώβριος έφερε μείωση στις εκκρεμείς επιστροφές φόρου, με το ποσό να συγκρατείται στα 708 εκατ. ευρώ. Είναι μειωμένο το ποσό συγκριτικά και με τον Σεπτέμβριο (826 εκατ. ευρώ) και με τον Δεκέμβριο του 2024 (731 εκατ. ευρώ). Από τους άμεσους φόρους προήλθαν τα 230 εκατ. ευρώ (από 321 εκατ. ευρώ) τον Σεπτέμβριο, ενώ μείωση υπήρξε και στους έμμεσους φόρους, με το ποσό να περιορίζεται στα 368 εκατ. ευρώ από 400 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο.

Βέβαια, καταγράφηκε αύξηση στις επιστροφές φόρου που βρίσκονται σε εκκρεμότητα για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 90 ημερών, με το ποσό να φτάνει στα 399 εκατ. ευρώ από 303 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο. Αντίθετα, οι επιστροφές σε εκκρεμότητα για λιγότερες από 90 ημέρες περιορίστηκαν από τα 523 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο στα 309 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο.

Πρωτογενές πλεόνασμα

Στο φετινό 10μηνο το πρωτογενές πλεόνασμα σε επίπεδο γενικής κυβέρνησης διαμορφώθηκε στα 12,409 δισ. ευρώ από 14,335 δισ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος προήλθε από την κεντρική διοίκηση, καθώς διαμορφώθηκε στα 10,08 δισ. ευρώ από 12,685 δισ. ευρώ πέρυσι. Οι δήμοι είχαν οριακό έλλειμμα, 8 εκατ. ευρώ, από 214 εκατ. ευρώ πέρυσι, ενώ τα ασφαλιστικά ταμεία έχουν πλεόνασμα 912 εκατ. ευρώ από 176 εκατ. ευρώ πέρυσι.