Ανάλυση / Αγρότες: Πανικόβλητη αλλά αδιάλλακτη η κυβέρνηση

Το «όχι» των αγροτών στη συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη δεν ήταν μια άρνηση διαλόγου, όπως προσπαθεί να το παρουσιάσει η κυβέρνηση· ήταν μια ηχηρή πολιτική προειδοποίηση. Και αυτή η προειδοποίηση φαίνεται πως έπιασε απροετοίμαστο το κυβερνητικό επιτελείο.

Η πανελλαδική συνέλευση στη Νίκαια, με συμμετοχή 57 μπλόκων απ’ όλη τη χώρα –ακόμη και από παραδοσιακά «γαλάζια» αγροτικά ακροατήρια– έδειξε ότι το αγροτικό κίνημα αυτή τη φορά δεν είναι ούτε αποσπασματικό ούτε ελέγξιμο. Οι αγρότες ξεκαθάρισαν ότι δεν αποχωρούν χωρίς απτές δεσμεύσεις και ότι δεν πρόκειται να διακινδυνεύσουν τη συνοχή μιας πρωτοφανούς κινητοποίησης μπαίνοντας σε έναν διάλογο που θεωρούν προσχηματικό, με αρχή αλλά χωρίς ορατό τέλος.

Απέναντι σε αυτή τη δυναμική, η κυβέρνηση επέλεξε τη γνωστή συνταγή: επίκληση στον «διάλογο», κούνημα του δαχτύλου και προσπάθεια ενεργοποίησης του κοινωνικού αυτοματισμού.

Οι δηλώσεις του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστα Τσιάρα είναι ενδεικτικές. Αντί για συγκεκριμένες δεσμεύσεις, προτίμησε να «χρεώσει» στους αγρότες την ευθύνη της μη προσέλευσής τους, λέγοντας ότι «αναλαμβάνουν και την ευθύνη της επιλογής τους». Με άλλα λόγια, αν δεν λυθούν τα προβλήματα, φταίνε οι ίδιοι που δεν κάθισαν στο τραπέζι.

Το ίδιο μοτίβο ακολούθησε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι η συνάντηση με τον πρωθυπουργό θα γινόταν για να… ακούσει τα προβλήματα αλλά και για να τους ζητήσει να σταματήσουν τις κινητοποιήσεις. Ένας διάλογος δηλαδή με προϋποθέσεις, που συμφέρουν την κυβέρνηση. Δεν είναι περίεργο που οι αγρότες γύρισαν την πλάτη.

Η εικόνα που εκπέμπει το Μέγαρο Μαξίμου τις τελευταίες ημέρες θυμίζει περισσότερο πολιτική αμηχανία παρά ψύχραιμη διαχείριση μιας κοινωνικής κρίσης.

Το πρόβλημα για την κυβέρνηση είναι διπλό. Από τη μία, δεν δείχνει διατεθειμένη –ή έτοιμη– να αναλάβει δεσμεύσεις που θα ικανοποιούσαν έστω ένα σημαντικό μέρος των αιτημάτων: κόστος παραγωγής, αφορολόγητο πετρέλαιο, ρεύμα, κατώτερες εγγυημένες τιμές, αποζημιώσεις, ΟΠΕΚΕΠΕ.

Από την άλλη, φοβάται να εμφανιστεί ότι υποχωρεί υπό πίεση, γιατί κάτι τέτοιο θα ερμηνευόταν ως πολιτική ήττα. Έτσι επιλέγει την ακινησία, ελπίζοντας ότι ο χρόνος ή η κόπωση θα λυγίσουν τα μπλόκα.

Μόνο που αυτή τη φορά τα δεδομένα δεν είναι με το μέρος της. Τα μπλόκα απολαμβάνουν ευρείας κοινωνικής στήριξης, ενώ η αστυνομική καταστολή έχει ήδη χαρακτηριστεί, ακόμη και εντός ΕΛ.ΑΣ., ως πρακτικά ανέφικτη.

Ταυτόχρονα, το οικονομικό και κοινωνικό κόστος της παρατεταμένης σύγκρουσης βαραίνει τόσο τις τοπικές κοινωνίες όσο και την ίδια την κυβέρνηση, ειδικά ενόψει προϋπολογισμού και νέων κοινωνικών εντάσεων.

Υπάρχει, βέβαια, μια στενή χαραμάδα διεξόδου. Οι αγρότες στέλνουν εγγράφως τα αιτήματά τους και περιμένουν απαντήσεις. Αν υπάρξει ουσιαστική ανταπόκριση, ο διάλογος μπορεί να ξεκινήσει. Αν όχι, η κλιμάκωση είναι προδιαγεγραμμένη: απεργίες, αποκλεισμοί, τρακτέρ στις πόλεις.

Σε κάθε περίπτωση, ένα πράγμα είναι σαφές: η κυβέρνηση μπορεί να εμφανίζεται αδιάλλακτη, αλλά πίσω από τις δηλώσεις περί «διαλόγου χωρίς μπλόκα» κρύβεται πανικός. Που, σπανίως, είναι καλός σύμβουλος.