Πώς να αποφύγετε απάτες για κρυπτονομίσματα

Η ταχεία ανάπτυξη των κρυπτονομισμάτων και τα ειδικά χαρακτηριστικά τους – παγκόσμια προσβασιμότητα, ταχύτητα, ανωνυμία και συχνά μη αναστρεψιμότητα των συναλλαγών –καθιστούν τις εν λόγω συναλλαγές πρωταρχικό στόχο των εγκληματιών του κυβερνοχώρου.

Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών εξέδωσε προ ολίγων ημερών, οδηγίες και προειδοποιήσεις για το πώς να αποφύγετε οικονομικές απάτες και scams που σχετίζονται με τα κρυπτονομίσματα και τις επενδύσεις στον κυβερνοχώρο για την  προστασία των ευρωπαίων πολιτών.

Οι απατεώνες, εξηγεί η ΕΑΤ, χρησιμοποιούν εξελιγμένες τακτικές για να σας εξαπατήσουν, όπως «σχέδια Ponzi», ψεύτικες επενδυτικές ευκαιρίες, δωρεάν προσφορές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ψευδή μηνύματα. Χρησιμοποιούν επίσης απάτες επενδύσεων με διαπροσωπικές (συχνά ερωτικές) σχέσεις ή παρόμοιες διευθύνσεις για να κλέψουν το πορτοφόλι. Συχνά επικοινωνούν με το θύμα μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, εφαρμογών ανταλλαγής μηνυμάτων, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και απροσδόκητων τηλεφωνικών κλήσεων που ακούγονται αληθινές. Οι απώλειες είναι πολλές, για αυτό οφείλουμε να προσέχουμε.

Η ΕΑΤ συμβουλεύει λοιπόν να είμαστε προσεκτικοί και να ακολουθούμε βασικές συμβουλές για να παραμείνουμε ασφαλείς:

Να είστε σε εγρήγορση

–        Pump and dump’ σχήμα ή ‘rug pull’: Βλέπετε μια διαφήμιση (ad) στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή σε έναν ιστότοπο που προωθεί μια «επένδυση περιορισμένου χρόνου» σε κρυπτονομίσματα, προτείνοντας να επενδύσετε σε ένα νέο κρυπτονόμισμα ή έργο. Αφού εκδηλώσετε ενδιαφέρον, επικοινωνούν μαζί σας και σας ανακατευθύνουν σε μια πλατφόρμα ανταλλαγής κρυπτονομισμάτων ή ένα κανάλι ανταλλαγής μηνυμάτων (π.χ. Telegram, Viber ή WhatsApp). Ένας φαινομενικά αξιόπιστος επαφής σας υπόσχεται γρήγορα κέρδη ή υψηλές αποδόσεις αν επενδύσετε αμέσως. Σας ενθαρρύνουν να επενδύσετε ένα μικρό ποσό και στη συνέχεια σας πιέζουν να επενδύσετε περισσότερα.

–        Phishing: Λαμβάνετε ένα απροσδόκητο μήνυμα μέσω email, τηλεφώνου, αναδυόμενου παραθύρου ή κοινωνικών μέσων, το οποίο ισχυρίζεται ότι προέρχεται από έναν γνωστό πάροχο κρυπτονομισμάτων. Το μήνυμα σας καλεί να συνδεθείτε ή να κατεβάσετε μια νέα εφαρμογή. Μπορεί επίσης να λάβετε ένα email που φαίνεται να προέρχεται από την εφαρμογή του κρυπτογραφικού πορτοφολιού σας, το οποίο σας προτρέπει να επιλύσετε ένα ζήτημα ασφάλειας κάνοντας κλικ σε έναν σύνδεσμο που παρέχεται από μια μη επίσημη πηγή ή ενημερώνοντας την εφαρμογή.

–        Σχέδιο Ponzi: Σας προσκαλούν να συμμετάσχετε σε ένα πρόγραμμα που υπόσχεται σταθερές υψηλές αποδόσεις από επενδύσεις σε κρυπτονομίσματα,  συχνά υποστηριζόμενες από μαρτυρίες ή ψεύτικες ιστορίες επιτυχίας. Το σχέδιο μπορεί να παρουσιάζεται ως πολυεπίπεδη ευκαιρία μάρκετινγκ, όπου κερδίζετε ανταμοιβές όχι μόνο από τη δική σας επένδυση, αλλά και από την προσέλκυση άλλων. Οι πρώτοι επενδυτές φαίνεται να λαμβάνουν πληρωμές, ενθαρρύνοντας περισσότερους ανθρώπους να συμμετάσχουν και να προωθήσουν το σχέδιο. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει πραγματική επιχείρηση ή κέρδος που να παράγεται. Αντίθετα, τα χρήματα προέρχονται αποκλειστικά από τη συνεισφορά των νεότερων επενδυτών, τα οποία χρησιμοποιούνται για την πληρωμή αποδόσεων στους διοργανωτές του σχεδίου και στους πρώτους συμμετέχοντες.

Εντοπίστε τα προειδοποιητικά σημάδια

-Μια υπόσχεση που φαίνεται πολύ καλή για να είναι αληθινή.

-Μια ανεπιθύμητη προσφορά.

-Μια εγγυημένη γρήγορη και υψηλή απόδοση.

-Επείγουσα ανάγκη για δράση (π.χ. προσφορές περιορισμένου χρόνου που σας πιέζουν να δράσετε αμέσως).

-Αίτημα για πληρωμή μέσω μη ανιχνεύσιμων μεθόδων (π.χ. κρυπτονομίσματα, κάρτες δώρων, τραπεζικά εμβάσματα ή προπληρωμένες χρεωστικές κάρτες).

-Πρόσκληση να κάνετε κλικ σε έναν σύνδεσμο, να σαρώσετε έναν κωδικό QR ή να κατεβάσετε μια εφαρμογή.

-Αίτημα αποστολής ή κοινοποίησης ιδιωτικών κλειδιών και φράσεων-σπόρων (λίστα λέξεων για πρόσβαση και ανάκτηση του πορτοφολιού κρυπτονομισμάτων).

-Ύποπτη ή λανθασμένη διεύθυνση URL.

-Λογότυπο με ελαφρές παραμορφώσεις, ιστότοπος που αντιγράφει την εμφάνιση του ιστότοπου μιας πραγματικής εταιρείας ή φαίνεται επαγγελματικός, αλλά δεν διαθέτει επαληθευμένα στοιχεία επικοινωνίας, πληροφορίες εγγραφής της εταιρείας, ιστορικό ή επαληθεύσιμη παρουσία.

-Άγνωστη πλατφόρμα ανταλλαγής.

-Ύποπτο συνημμένο, ειδικά .exe, .scr, .zip ή αρχείο Office με δυνατότητα μακροεντολών (.docm, .xlsm).

Προστατέψτε τον εαυτό σας και τα περιουσιακά σας στοιχεία

• Σταματήστε και σκεφτείτε πριν ενεργήσετε: Μην βιαστείτε να επενδύσετε, να μοιραστείτε πληροφορίες ή να κάνετε κλικ σε συνδέσμους – οι απατεώνες δημιουργούν σκόπιμα μια αίσθηση επείγοντος. Σε περίπτωση αμφιβολιών, ακόμη και μικρών, μην ενεργείτε ή επενδύετε και επαληθεύστε προσεκτικά την πηγή.
• Ελέγξτε προσεκτικά την πηγή: Ελέγχετε πάντα από πού προέρχονται τα μηνύματα, οι κλήσεις, τα email και οι σύνδεσμοι, ακόμα και αν φαίνονται επίσημα, προέρχονται από φίλο ή συγγενή σας ή ακόμα και από δημόσιο πρόσωπο.
• Ψάξτε για ορθογραφικά λάθη, παράξενες διευθύνσεις URL ή ελλείψεις σε δείκτες ασφαλείας, π.χ. ελέγξτε ότι ο σύνδεσμος του ιστότοπου περιλαμβάνει ένα «s» στο «HTTPS» για να βεβαιωθείτε ότι ο ιστότοπος είναι ασφαλής και ελέγξτε για τυχόν προσθήκες ή ελλείψεις γραμμάτων στο όνομα της εταιρείας.
• Μην ανοίγετε συνδέσμους από ανεπιθύμητα μηνύματα, εγκαταστήστε μόνο επίσημες εφαρμογές μέσω αξιόπιστων καταστημάτων εφαρμογών και μην σαρώνετε άγνωστους κωδικούς QR. Ακόμα και αν μια προσφορά φαίνεται επίσημη, πάντα να την διασταυρώνετε με τον ιστότοπο της εταιρείας ή να ελέγχετε αν ο λογαριασμός στα κοινωνικά μέσα είναι επαληθευμένος (π.χ. με επίσημα σημάδια επαλήθευσης).
• Χρησιμοποιήστε επαληθευμένα στοιχεία επικοινωνίας για να επικοινωνήσετε απευθείας με την εταιρεία ή το άτομο και μην βασίζεστε ποτέ στα στοιχεία επικοινωνίας που παρέχονται από τον ύποπτο απατεώνα (π.χ. αναζητήστε το όνομα της εταιρείας ανεξάρτητα, χρησιμοποιήστε επαληθευμένους καταλόγους επιχειρήσεων). Οι απατεώνες μπορεί να ισχυρίζονται ότι είναι εξουσιοδοτημένοι ή να μιμούνται τον ιστότοπο μιας εξουσιοδοτημένης εταιρείας. Μπορείτε να επαληθεύσετε εάν ο πάροχος κρυπτονομισμάτων είναι εξουσιοδοτημένος στην ΕΕ ελέγχοντας το μητρώο της ESMA (shorturl.at/zZwVI). Μπορείτε επίσης να συμβουλευτείτε τον ιστότοπο της εθνικής χρηματοπιστωτικής αρχής της χώρας σας για να δείτε αν έχουν εκδοθεί προειδοποιήσεις ή μαύρες λίστες ή τον κατάλογο IOSCO I-SCAN (iosco.org/i-scan/).
• Μην μοιράζεστε ποτέ κωδικούς πρόσβασης, ιδιωτικά κλειδιά ή φράσεις ασφαλείας: Οποιοσδήποτε έχει πρόσβαση σε αυτά μπορεί να πάρει τον έλεγχο των περιουσιακών σας στοιχείων. Οι νόμιμες εταιρείες δεν θα σας ζητήσουν ποτέ τους κωδικούς πρόσβασης ή τους κωδικούς ασφαλείας σας μέσω email, SMS ή τηλεφώνου.
• Διατηρήστε τις συσκευές και τα ιδιωτικά κλειδιά ασφαλή: Χρησιμοποιήστε ισχυρούς και μοναδικούς κωδικούς πρόσβασης για κάθε έναν από τους λογαριασμούς κρυπτονομισμάτων σας, διατηρήστε τον κωδικό πρόσβασής σας μυστικό και αποφύγετε να επαναχρησιμοποιείτε τα ίδια διαπιστευτήρια σε διαφορετικές πλατφόρμες. Ενεργοποιήστε την πολυπαραγοντική επαλήθευση ταυτότητας όπου είναι δυνατόν. Δείτε μερικές συμβουλές για τους κωδικούς πρόσβασης εδώ (shorturl.at/7ns3I) [αντικαταστήστε με εθνικούς συνδέσμους, εάν ισχύει]. Διατηρήστε το λογισμικό και την προστασία από ιούς ενημερωμένα και ενεργοποιημένα.
• Να είστε προσεκτικοί με απροσδόκητες επενδυτικές προσφορές: Να είστε επιφυλακτικοί με επενδύσεις που υπόσχονται τεράστιες αποδόσεις. Αν ακούγεται πολύ καλό για να είναι αληθινό, πιθανότατα είναι.
• Σκεφτείτε πριν μοιραστείτε πληροφορίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: Οι ομάδες συνομιλίας, τα φόρουμ, οι αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι φωτογραφίες μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμες πηγές πληροφοριών για τους απατεώνες. Αν αποκαλύψετε πάρα πολλά για τον εαυτό σας ή τις επενδύσεις σας, μπορεί να γίνετε εύκολος στόχος.

Μάθετε τι να κάνετε αν πέσετε θύμα απάτης ή εξαπάτησης

-Διακόψτε αμέσως τις συναλλαγές

-Αλλάξτε τους κωδικούς πρόσβασης σε όλες τις συσκευές και τις εφαρμογές/ιστοσελίδες σας

-Αποσυνδέστε και ανακαλέστε την πρόσβαση

-Μεταφέρετε τα χρήματά σας

-Επικοινωνήστε με τον πάροχο κρυπτονομισμάτων

-Αναφέρετε και ειδοποιήστε την αστυνομία ή την εθνική αρχή χρηματοπιστωτικής εποπτείας

naftemporiki.gr