Neoellinika.wordpress.com: η ιστορία ενός blog.
Το neoellinika.wordpress.com γεννήθηκε στις αρχές Ιανουαρίου του 2012, με
ενθουσιασμό – υπέρμετρο(;) – και με την αισιοδοξία, για να μη πω
πεποίθηση, ότι ανάλογα συναισθήματα θα έδειχναν και οι μαθητές μου, στους
οποίους, καταρχήν, απευθυνόταν. Ήξερα, σαφώς, ότι δεν καινοτομούσα –
υπάρχουν άπειρα blogs στο διαδίκτυο με ανάλογη θεματική και σκοπό (μαθητοκεντρικό
– διδακτικό): ο ενθουσιασμός μου ήταν καθαρά προσωπικός: μετά από 7 χρόνια
προϋπηρεσίας στο δημόσιο σχολείο, είχα καταφέρει να κάνω κάτι διαφορετικό,
κάτι που ξέφευγε από την τυπική διδασκαλία των τεσσάρων τοίχων της
σχολικής αίθουσας.
Ιδού, λοιπόν, το πρώτο κίνητρο: διάθεση για κάτι διαφορετικό, εγγενές
χαρακτηριστικό(!) και σε δεύτερο επίπεδο, συνειδητοποίηση της
επαγγελματικής μου υπόστασης: είχα ξεφύγει, πλέον, από το στάδιο της
νεοδιόριστης, είχα βιώσει, ήδη, έντονα τα πρώτα σημάδια της επαγγελματικής
εξουθένωσης (διάσταση μεταξύ προσδοκιών προ διορισμού και πραγματικότητας
σχολικού συστήματος) και έμπαινα, πλέον, δυναμικά(;) στο χώρο της
εκπαίδευσης, δημιουργώντας κάτι που πρώτα από όλα θα ικανοποιούσε εμένα,
όσο εγωιστικό και αν ακούγεται αυτό…
Σαφώς, υπήρξαν και άλλοι, εξωγενείς παράγοντες που συνέβαλαν στη δημιουργία του μπλογκ, όπως, η παρακολούθηση του μαθήματος «ΤΠΕ και Εκπαίδευση», στα πλαίσια της μεταπτυχιακής μου εξειδίκευσης, ακριβώς, πριν από ένα χρόνο (2010 – 2011): μάλιστα, η αρχική μου ιδέα ήταν η δημιουργία ενός wiki για το μάθημα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ιδέα την οποία εγκατέλειψα, γιατί μου φάνηκε περίπλοκη για τους μαθητές. Επιπλέον, με επηρέασε και η επαφή μου με αντίστοιχη δουλειά συναδέλφου του σχολείου μου, ο οποίος, μάλιστα, με ενθάρρυνε, παρά τους προσωπικούς μου ενδοιασμούς ότι δε θα ήθελα να επαναλάβω κάτι που ο ίδιος είχε δημιουργήσει παλαιότερα (βλέπε: neoellinika.blogspot.com).
Όλος, αυτός, βέβαια, ο αρχικός ενθουσιασμός, γρήγορα, έδωσε τη θέση του σε προβληματισμό σχετικά με τις αναρτήσεις στο μπλογκ. Το μπλογκ το δημιούργησα αποκλειστικά για τους μαθητές μου σε δύο τμήματα της Β΄ Λυκείου, στα οποία δίδασκα το μάθημα των Νέων Ελληνικών. Αρχικά, λοιπόν, «ανέβασα» όλο το υλικό που είχαν διδαχθεί, μέχρι τα μέσα περίπου της σχολικής χρονιάς. Ωστόσο, άρχισα να σκέφτομαι μήπως θα έπρεπε να αναρτήσω και επιπλέον υλικό (βίντεο, εικόνες, ιστοσελίδες) οι οποίες, πιθανόν, να προσέλκυαν το ενδιαφέρον των έφηβων μαθητών μου. Ήθελα να τραβήξω, με κάθε τρόπο, την προσοχή τους, ήθελα το «πείραμά» μου να πετύχει και για να είμαι ειλικρινής, σκεφτόμουν τρόπους για να παρακινήσω κυρίως, τους λεγόμενους «αδιάφορους» ή και «αδύναμους» μαθητές.
Αυτά, όλα, καθόρισαν, σε μεγάλο βαθμό, τόσο το ρυθμό όσο και το περιεχόμενο των αναρτήσεων στο μπλογκ. Έτσι, μετά τις χριστουγεννιάτικες διακοπές, όταν ανακοίνωσα στους μαθητές μου την ύπαρξη του εν λόγω μπλογκ, ήδη είχα αναρτήσει γύρω στα δέκα αντικείμενα, ποικίλου περιεχομένου: από ποιήματα που διδάχτηκαν μέσα στην τάξη μέχρι ταινίες, βίντεο και ιστοσελίδες, που, ίσως, ενδιέφεραν 16χρονους και 17χρονους μαθητές. Ο εντατικός, σχετικά, ρυθμός των αναρτήσεων συνεχίστηκε και το επόμενο διάστημα, ακολουθώντας, σε γενικές γραμμές, την πορεία των μαθημάτων στην τάξη και πάντα με στόχο την κινητοποίηση ολοένα και περισσότερων μαθητών. Για παράδειγμα, με αφορμή τη διδασκαλία ενός λογοτέχνη στην τάξη, ακολουθούσε ανάρτηση του αντίστοιχου κειμένου, συνοδευόμενο από οπτικοακουστικό υλικό. Ή, ανάλογα με τις συζητήσεις που γίνονταν στα πλαίσια του μαθήματος της Έκθεσης, στη συνέχεια παρουσιαζόταν υλικό για περαιτέρω προβληματισμό (μαθητική ταινία μικρού μήκους με θέμα ρατσισμό και ΑΜΕΑ ή βίντεο για ασφαλή περιήγηση στο διαδίκτυο). Οι αναρτήσεις συνοδεύονταν, συνήθως, από ερωτήσεις, με βοηθητικό παρά δεσμευτικό χαρακτήρα και φυσικά, τα σχόλια – είχε τονιστεί, πολλές φορές, μέσα στην τάξη – ήταν ελευθέρα, χωρίς λογοκρισία, ακόμα και όταν παρατηρούνταν τυπικά ορθογραφικά λάθη μαθητών.
Το ζητούμενο, όμως, ήταν και είναι πάντοτε η ανταπόκριση των μαθητών. Άλλωστε, το μπλογκ ήταν δικό τους, εγώ ήμουν, απλώς, ο μεσολαβητής! Οι αντιδράσεις τους, λοιπόν, υπήρξαν ποικίλες: θεωρητικά, ενθουσιάστηκαν – όπως και να χει, ήταν για αυτούς κάτι πρωτότυπο. Πρακτικά, ωστόσο, άργησαν να μπουν άμεσα στο νόημα και να το χρησιμοποιήσουν, τουλάχιστον, όπως εγώ περίμενα. Τα πρώτα σχόλια και οι αναρτήσεις έγιναν από περίπου 10 μαθητές (σε σύνολο 52, ποσοστό απογοητευτικό), οι οποίοι, μάλιστα, είχαν ήδη μια ισχυρή παρουσία μέσα στην τάξη. Οι «αδιάφοροι» μαθητές δεν είχαν κινητοποιηθεί, κάποιοι «άριστοι» δεν ασχολήθηκαν καθόλου, ενώ τα πρώτα αυτά σχόλια ήταν σύντομα και συχνά, όχι τόσο ποιοτικά.
Για να είμαι ειλικρινής, αυτή η διάσταση ανάμεσα στις προσδοκίες μου και στην πραγματικότητα με απογοήτευσε! Τι είχα κάνει λάθος; Πρώτον, μάλλον, είχα μεγάλες προσδοκίες. Δεύτερον, δεν είχα αντιληφθεί ότι τα τμήματά μου δεν ήταν ιδιαίτερα ομογενοποιημένα: δεν αποτελούσαν μια παρέα από παιδιά που, μετά το σχολείο θα «γούσταραν» να συναντηθούν και να συνομιλήσουν στο διαδίκτυο. Τρίτον, οφείλω να παραδεχτώ ότι ήταν αρκετά αδιάφορα τμήματα ως προς το μάθημα των νέων ελληνικών και δεν είχαμε αναπτύξει ιδιαίτερα στενή σχέση μεταξύ μας. Τέλος, συνειδητοποίησα ότι δεν είχα «προπαγανδίσει» σωστά την όλη μου προσπάθεια.
Γι αυτό το λόγο, αποφάσισα να «ξεναγήσω» τους μαθητές μου στο μπλογκ, χρησιμοποιώντας το στο μάθημα, «ανέβασα» τις εργασίες τους, χωρίς περιορισμό (ανάρτηση: Αποδομώντας τα στερεότυπα), τους ζήτησα, στο εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου, να σχολιάσουν όποια ανάρτηση ήθελαν και γενικά, τόνιζα συνέχεια ότι το μπλογκ ήταν δικό τους. Οι ενέργειες αυτές φαίνεται πως είχαν θετικά αποτελέσματα, διότι, τις επόμενες μέρες, οι συμμετοχές στο μπλογκ εκτινάχθηκαν στα ύψη! (28/3, 190 και 6/4, 265). Παρατήρησα, δε, ότι τα περισσότερα σχόλια έγιναν στην ανάρτηση «Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης», ίσως, γιατί οι μαθητές ένιωσαν τελείως ελεύθεροι να γράψουν ένα στίχο που τους εκφράζει, ακόμα και από κάποιο τραγούδι της αρεσκείας τους.
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί – όσο και αν φαίνεται περίεργο και προς γνώση των εκάστοτε ιθυνόντων της Παιδείας που προπαγανδίζουν υπέρ του ψηφιακού βιβλίου, καταργώντας, στην πράξη το σχολικό βιβλίο – ότι αρκετοί μαθητές δεν συμμετείχαν στο μπλογκ είτε γιατί δεν είχαν πρόσβαση στο διαδίκτυο από το σπίτι τους είτε γιατί δεν είχαν υπολογιστή. Πολλοί, επίσης, παραπονέθηκαν για έλλειψη ελεύθερου χρόνο, λόγω πολλαπλών εξωσχολικών υποχρεώσεων, ενώ, κάποιοι – κυρίως οι «αδιάφοροι» μαθητές -με πληροφόρησαν πως ναι μεν επισκέπτονται το μπλογκ, ακόμα και σε καθημερινή βάση, αλλά δεν ξέρουν ή δεν έχουν τι να γράψουν – είναι οι ίδιοι, βέβαια, που έγραψαν με ευκολία στίχους στην ανάρτηση «Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης», όταν παρακινήθηκαν να το κάνουν.
Κάπως έτσι το μπλογκ έφθασε και ξεπέρασε τις 3000 επισκέψεις, αλλά, σε αυτό, συνέβαλε σημαντικά και η υποστήριξη κάποιων, ελάχιστων, βέβαια, συναδέλφων του σχολείου. Υπήρξαν, δηλαδή, συνάδελφοι που στήριξαν την όλη προσπάθειά μου, επιβραβεύοντας την, «διαφημίζοντάς» την στους μαθητές των δικών τους τμημάτων και ενθαρρύνοντας τους να συμμετέχουν στο μπλογκ ως σχολιαστές. Μάλιστα, η ηλεκτρονική διεύθυνση του μπλογκ δημοσιεύτηκε και στη σχολική εφημερίδα. Το γεγονός αυτό έδωσε αφορμή να δημοσιευτούν και άλλα επιπλέον κείμενα που δεν είχαν διδαχτεί οι «δικοί» μου μαθητές (Ρωμιοσύνη), να σχηματιστούν νέες αναρτήσεις με ευρύτερο περιεχόμενο (Μιλώ για ό,τι αγαπώ: ταινίες, σειρές, βιβλία) και γενικά η χρήση του μπλογκ να διευρυνθεί.
Τώρα που η προσπάθεια αυτή φθάνει στο τέλος της, με τη λήξη της σχολικής χρονιάς, μέσα από όλη αυτή τη διαδρομή που προσπάθησα να περιγράψω παραπάνω, αν κάνω μια μικρή αναδρομή στο παρελθόν, θα έλεγα, πρώτα από όλα, ότι ξεκίνησα κάπως «στα τυφλά». Όταν ξεκίνησα όλο αυτό το εγχείρημα, δεν είχα φανταστεί σε βάθος ότι θα προβληματιζόμουνα τόσο πολύ: όχι ότι διαμαρτύρομαι. Για μένα, όλο αυτό – χωρίς να υπονοώ ότι ήταν κάτι τόσο μεγάλο ή σπουδαίο – ήταν μια ευχάριστη και ωφέλιμη εμπειρία. Απλώς, έχω την άποψη ότι θα βοηθούσε πολύ αν τέτοιου είδους προσπάθειες στηρίζονταν από το σύστημα, σχολικό και ευρύτερο εκπαιδευτικό. Θέλω να πω ότι – με ελάχιστες εξαιρέσεις συναδέλφων, που προανέφερα, τους οποίους και ευχαριστώ θερμά – αφενός, εμείς οι εκπαιδευτικοί έχουμε την τάση, συχνά, να «τρώμε τις σάρκες μας» και ως εκ τούτου, αντιμετωπίζουμε με απάθεια ως καχυποψία και απαξίωση τέτοιου είδους προσπάθειες, αφετέρου ότι η απουσία ενός κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου έχει ως αποτέλεσμα η δημιουργία ενός μαθητικού μπλογκ να φαίνεται περισσότερο ως πάρεργο παρά ως αναπόσπαστο κομμάτι της διδασκαλίας. Και επειδή, φύσει και θέσει, αντιπαθώ τις μεγαλόστομες εξαγγελίες και ρητορείες, μπορεί το Νέο Σχολείο να προτάσσει την αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία , ωστόσο, νομίζω ότι, για να γίνει αυτό πράξη, ουσιαστικά, πρέπει, πρωτίστως, να προωθηθούν τολμηρές αλλαγές σε πολλαπλά επίπεδα της εκπαιδευτικής διαδικασίας: ειδάλλως, δεν θα είναι τίποτα άλλο παρά ένας φθηνός τρόπος εκπαίδευσης στην εποχή των περικοπών και της οικονομικής κρίσης.
για τον Σύνδεσμο Φιλολόγων ν. Δράμας
Δώρα Ραβανίδου
μετάβαση στο μπλογκ
κλίκ στην εικόνα
