Αγία Σοφία Μύτικα.

Το μνημείο βρίσκεται 2 περίπου χιλιόμετρα ανατολικά του Μύτικα. Πρόκειται για ερείπια μεγάλης τρίκλιτης ξυλόστεγης βασιλικής με νάρθηκα και ημικυκλική αψίδα που διατηρείται σε ύψος 3μ. από τη σημερινή επιφάνεια του εδάφους. Η είσοδος ήταν από τα πλάγια του νάρθηκα, μπροστά από τις θύρες του οποίου υπήρχαν πρόπυλα, καμπυλόπλευρο βόρεια και ορθογώνιο νότια.

Το κεντρικό κλίτος χωρίζοταν από τα πλάγια με κιονοστοιχίες εφτά αρράβδωτων κιόνων, που στηρίζοταν σε στυλοβάτες και γεφυρώνοταν μεταξύ τους με πλίνθινα τόξα. Το δάπεδο του πρεσβυτερίου καλυπτόταν με μαρμαροθετήματα, ενώ ο κύριος ναός ήταν στρωμένος με ορθογώνιες λίθινες πλάκες. Σώθηκαν ελάχιστα σπαράγματα τοιχογραφιών, λίγα ακέραια αρχιτεκτονικά, γλυπτά, επιγραφές και πλήθος θραυσμάτων. Βόρεια του κύριου ναού ανασκάφηκαν τρία συνεχόμενα δωμάτια. Στο δυτικό αποκαλύφτηκαν τέσσερις τάφοι, ένας καμαροσκέπαστος και τρεις κιβώσχημοι, χωρίς κτερίσματα.

Κάτοψη.

Τίς πληροφορίες για το μνημείο πήραμε από το βιβλίο του Aθανάσιου Δ. Παλιούρα, Βυζαντινή Αιτωλοακαρνανία, Εκδόσεις Αρσινόη, Αθήνα.