ΣΕΝΑΡΙΟ ΜΑΘΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤH ΓΛΩΣΣΑ
ΕΠΙΜΟΡΦΟΥΜΕΝΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ : ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ
ΡΕΣΣΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Β’ ΕΠΙΠΕΔΟΥ
1. Τίτλος: << Παίζοντας με το Ου >>
2. Τάξη: Α’ Δημοτικού
3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές: Γλώσσα ( α΄τεύχος , ενότητα :
Το σύννεφο έφερε βροχή, υποενότητα : Μου δανείζεις την ουρά σου ; ), Τ.Π.Ε,
Εικαστικά.
4. Γνώσεις και πρότερες ιδέες των μαθητών: Οι μαθητές έχουν φτάσει σε
ένα αρκετά καλό επίπεδο ανάγνωσης και γραφής. Ξέρουν να ανοίγουν τον υπολογιστή,
να χειρίζονται το ποντίκι και το πληκτρολόγιο. Έχουν μάθει να συνεργάζονται με
το την ομάδα τους στο εργαστήριο πληροφορικής και έχουν εξοικειωθεί με τη χρήση
των λογισμικών του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
5. Συμβατότητα: Το διδακτικό σενάριο είναι απόλυτα συμβατό με τα ΑΠΣ και τα ΔΕΠΠΣ που αναφέρονται στο μάθημα
της Γλώσσας Α’ τάξης. Το συγκεκριμένο κεφάλαιο ανήκει στην Α4 ενότητα του Α.Π.Σ
( Το σύννεφο έφερε βροχή. Βιβλίο δασκάλου σελίδα 29 ) και είναι απόλυτα συμβατό
με αυτό καθώς επίσης και με τους στόχους των εμπλεκόμενων γνωστικών περιοχών.
Ως προς τα Δ.Ε.Π.Π.Σ , ακολουθεί θεμελιώδεις έννοιες διαθεματικής προσέγγισης
όπως αλληλεπίδραση, επικοινωνία, ανάπτυξη ικανοτήτων και δεξιοτήτων σχετικά με
τη χρήση λεκτικών και συμβολικών μορφών – δεδομένων για το μετασχηματισμό και
την οικειοποίηση της γνώσης.
6. Σκοπός και στόχοι: Ο γενικός σκοπός είναι να εμπεδώσουν οι μαθητές
το δίψηφο φωνήεν ου.
Γνωστικοί
στόχοι
1.
Αισθητοποίηση με πρακτικό και
παιγνιώδη τρόπο του ου, αλλά και της έννοιας της γλωσσικής δομής.
2.
Εξάσκηση των μαθητών στο
γραπτό και προφορικό λόγο.
3.
Διεύρυνση της αναγνωστικής
ικανότητας.
4.
Να χρησιμοποιούν τα παιδιά
ολοένα αυξανόμενο λεξιλόγιο.
5.
Να τονίζουν ορθά τις λέξεις.
6.
Να ταυτίζουν συλλαβές και
φθόγγους με τα γραπτά τους σύμβολα.
7.
Να διαβάζουν και να κατανοούν
απλά μικρά κείμενα.
8.
Να αναγνωρίζουν τα συστατικά
στοιχεία μιας πρότασης.
9.
Να διαβάζουν σιωπηρά,
μεγαλόφωνα και εκφραστικά.
10. Να αισθανθούν την αισθητική
απόλαυση.
Στάσεων
1.
Να μάθουν να συνεργάζονται.
2.
Να ασκηθούν στις αρχές του
εποικοδομητικού διαλόγου.
3.
Να εκφράζουν τεκμηριωμένα τις απόψεις τους.
4.
Να αναλαμβάνουν ρόλους.
5.
Να μάθουν πώς μπορούν να
αντιμετωπίσουν ένα τυχόν πρόβλημα κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής
διαδικασίας.
Σε σχέση με ΤΠΕ
Να έρθουν σε επαφή
με τους υπολογιστές και να εξοικειωθούν με τη χρήση τους. Να αναπτύξουν
δεξιότητες χρήσης και αξιοποίησης του λογισμικού της Γλώσσας Α΄- Β΄ του Παιδαγωγικού
Ινστιτούτου. Ειδικά για τις μικρές ηλικίες , τέτοιου τύπους συστήματα είναι
ένας πολύ πρόσφορος τρόπος για να εξοικειωθούν οι μικροί μαθητές με τη χρήση
των υπολογιστών και να εισαχθούν στον ψηφιακό γραμματισμό.
7. Απαιτούμενα εκπαιδευτικά λογισμικά
Τα λογισμικά που
θα χρησιμοποιηθούν είναι τα:
1.
Γλώσσα Α’ – Β’ του Παιδαγωγικού
Ινστιτούτου. Πρόκειται
για ένα λογισμικό καθοδήγησης και διδασκαλίας αφενός, καθώς στοχεύει στην παρουσίαση πληροφορίας και
στην καθοδήγηση του μαθητή για την επίτευξη ενός μαθησιακού αποτελέσματος και
εξάσκησης και πρακτικής αφετέρου, καθώς με ασκήσεις συμβάλλει στην ανάπτυξη και
τη βελτίωση γνώσεων και δεξιοτήτων. Το συγκεκριμένο λογισμικό επιλέχθηκε καθώς
η Γλώσσα είναι από τα βασικότερα μαθήματα της Α’ τάξης.
Αυτό το λογισμικό λειτουργεί σε
μεγάλο βαθμό ως υποστηρικτικό υλικό στο υπάρχον
αναλυτικό πρόγραμμα , μπορεί να χρησιμοποιηθεί εύκολα και αυτόνομα από τους μαθητές
και απαιτεί ελάχιστο χρόνο εκμάθησης. Καλύπτει μεγάλο εύρος του αναλυτικού
προγράμματος ενώ υποστηρίζει κυρίως δραστηριότητες εξάσκησης και πρακτικής
γνώσεων και δεξιοτήτων που έχει αποκτηθεί ή οικοδομηθεί εκτός υπολογιστικού
περιβάλλοντος.
8. Διάρκεια: 2 ώρες. Θα χρησιμοποιηθούν οι ώρες της Γλώσσας ( 2 ώρες,
τη δεύτερη μέρα διδασκαλίας του ου.)
9. Οργάνωση τάξης και απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή: Το διδακτικό σενάριο θα υλοποιηθεί
στο εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου που διαθέτει 10 φορητούς Η/Υ. Οι μαθητές
της τάξης θα εργαστούν σε ανομοιογενείς ομάδες ( α΄τμήμα 9 ομάδες των 2
παιδιών, β΄τμήμα 10 ομάδες των 2 παιδιών και 1 ομάδα των 3 παιδιών) . Η επιλογή
αυτή έγινε με βάση τα μέσα που διαθέτει το σχολείο.
10.
Παιδαγωγικές Θεωρίες
Το σενάριο στηρίζεται:
Ø
Σε κοινωνιογνωστικές θεωρίες μάθησης και τη θεωρία επεξεργασίας της
πληροφορίας (Gagne). Η διδασκαλία που στηρίζεται
στις θεωρίες αυτές προϋποθέτει την ενεργό συμμετοχή του μαθητή. Βασική
προϋπόθεση για τη μάθηση είναι η αλληλεπίδραση του ατόμου με άλλα άτομα, σε
συγκεκριμένες επικοινωνιακές περιστάσεις και μέσω υλοποίησης κοινών
δραστηριοτήτων.
Ø
Στον εποικοδομισμό και κοινωνικό εποικοδομισμό του Vygotsky. Η διδασκαλία που στηρίζεται στον εποικοδομισμό
συντελείται μέσα σε συγκεκριμένα πολιτισμικά πλαίσια (γλώσσα, στερεότυπα, αντιλήψεις)
και δημιουργείται από την αλληλεπίδραση του ατόμου με άλλα άτομα, σε συγκεκριμένες
επικοινωνιακές περιστάσεις και μέσω της υλοποίησης κοινών δραστηριοτήτων.
Σύμφωνα με τη ζώνη επικείμενης ανάπτυξης του Vygotsky ο μαθητής μπορεί να δημιουργήσει τη γνώση με τη βοήθεια
του περιβάλλοντος, όχι όμως ακόμη μόνος του, επομένως ο ρόλος του εκπαιδευτικού
και γενικότερα του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο κινείται ο μαθητής είναι
ιδιαίτερα σημαντικός.
11.
Περιγραφή φύλλων εργασίας
Θα θέλαμε να
τονίσουμε ότι τα φύλλα εργασίας δίνονται περιγραφικά, καθώς οι μαθητές δεν
έχουν διδαχτεί όλα τα γράμματα και μπορεί να υπάρξουν δυσκολίες στην ανάγνωση.
1η διδακτική ώρα
Η διδασκαλία
πραγματοποιείται στο εργαστήριο πληροφορικής, όπου υπάρχουν 10 φορητοί υπολογιστές
με εγκατεστημένα τα εκπαιδευτικά λογισμικά του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Επίσης
υπάρχει και ένας κεντρικός Η/Υ συνδεδεμένος με προτζέκτορα τον οποίο χειρίζεται
ο εκπαιδευτικός.
Φύλλο εργασίας 1
1η
διδακτική ώρα
Την πρώτη ώρα οι μαθητές θα κάνουν τη δραστηριότητα «Ο
ουρανός» από την ενότητα «Ουρανία» του λογισμικού της Γλώσσας του Παιδαγωγικού
Ινστιτούτου.
1.
Ανοίξτε το πρόγραμμα.
2.
Γράψτε το όνομά σας και πατήστε
το ν.
3.
Επιλέξτε τον Φαγαλέξη.
4.
Επιλέξτε την Ουρανία.
5.
Πατήστε το Επιλογές ,επιλέξτε
το Ουρανία και την υποεπιλογή Ο Ουρανός.
6.
Θα βρεθείτε σε αυτή την
οθόνη.
7.
Πατήστε τη νεράιδα για να
πάρετε βοήθεια για το τι πρέπει να κάνετε.
8.
Συμπληρώστε τα ου στα κενά.
Προσέξτε τον τονισμό και παρατηρήστε και τις αλλαγές που συμβαίνουν στον πίνακα.
Δείτε
ότι καθώς συμπληρώνετε ένα- ένα κενό, συμπληρώνεται και η ζωγραφιά με αυτό που
λέει η κάθε πρόταση. Παρατηρήστε ότι κάθε φορά που συμπληρώνετε σωστά το κενό,
τα γράμματα γίνονται έντονα μπλε και η
νεράιδα διαβάζει την πρόταση. Σε άλλη περίπτωση τα γράμματα παραμένουν αχνά και
δεν μπορούμε να προχωρήσουμε.
Ακούστε τη χροιά της φωνής της νεράιδας και το πόσο ωραία διαβάζει το
κείμενο και τέλος ακούστε τι μας λέει για το ου.
Φύλλο εργασίας 2
2η
διδακτική ώρα
Τη δεύτερη ώρα οι
μαθητές θα κάνουν τη δραστηριότητα «Ο παππούς» από την ενότητα «Ουρανία» του
λογισμικού της Γλώσσας του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
1.
Πατήστε το βελάκι για να πάμε
πίσω και να μπούμε στην επόμενη δραστηριότητα.
2.
Κάντε κλικ πάνω στον παππού.
3.
Κάντε κλικ πάνω στη νεράιδα για να ακούσετε τη βοήθεια της.
4.
Συμπληρώστε τα κενά διαλέγοντας τις λέξεις που χρειάζεστε από το συννεφάκι
που υπάρχει κάτω δεξιά. Παρατηρήστε και πάλι τις αλλαγές που συμβαίνουν στο
χρώμα των γραμμάτων, τους ήχους που
ακούγονται καθώς και το ότι κάθε πρόταση που συμπληρώνετε σωστά, φανερώνεται
και στον πίνακα. Τέλος ακούστε τον παππού να διαβάζει το κείμενο.
Αξιολόγηση
Η αξιολόγηση θα γίνεται καθ’
όλη τη διάρκεια υλοποίησης του διδακτικού σεναρίου και θα περιλαμβάνει:
1.
αξιολόγηση ως προς τους
γνωστικούς στόχους: οι μαθητές θα πρέπει να έχουν έρθουν σε επαφή με πρακτικό και παιγνιώδη
τρόπο με το ου, αλλά και με την έννοια
της γλωσσικής δομής, να έχουν εξασκηθεί στο γραπτό και προφορικό λόγο, να
διευρύνουν την αναγνωστική τους ικανότητα, να χρησιμοποιούν περισσότερο
λεξιλόγιο, να τονίζουν σωστά τις λέξεις, να ταυτίζουν τις διάφορες συλλαβές και
φθόγγους με τα γραπτά τους σύμβολα, να διαβάζουν και να κατανοούν απλά μικρά
κείμενα, να μπορούν να διαβάσουν σιωπηρά, μεγαλόφωνα και εκφραστικά και τέλος
να έχουν αισθανθεί την αισθητική απόλαυση.
2.
αξιολόγηση ως προς ΤΠΕ: οι μαθητές θα πρέπει να
αναπτύξουν δεξιότητες χρήσης και αξιοποίησης του λογισμικού της Γλώσσας Α’ – Β’ του
Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, καθώς και γενικότερα του Η/Υ.
3.
αξιολόγηση ως προς τη
συνεργασία: οι μαθητές θα πρέπει να μάθουν
να συνεργάζονται, να ασκηθούν στις αρχές του εποικοδομητικού διαλόγου και να
εκφράζουν τεκμηριωμένα τις απόψεις τους, να αναλαμβάνουν ρόλους και να είναι σε
θέση να αντιμετωπίζουν τυχόν προβλήματα που θα παρουσιαστούν κατά τη διάρκεια
εκτέλεσης του λογισμικού.
Επίσης θα
αξιολογηθεί το πώς ανταποκρίνονται οι μαθητές στα προτεινόμενα φύλλα εργασίας καθώς
και το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί.
Οι παραπάνω
παρατηρήσεις θα χρησιμοποιηθούν προκειμένου να γίνει βελτιωμένη εφαρμογή του
σεναρίου στο μέλλον
Βιβλιογραφία
1.
Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών ΠΕ 70 στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης, τεύχος 1, γενικό
μέρος, Β’ έκδοση.
2.
ΑΠΣ – ΔΕΠΠΣ Γλώσσας, Μαθηματικών, Μελέτης Α’ Δημοτικού.
3.
Βιβλία δασκάλου Γλώσσας, Μαθηματικών, Μελέτης Α’ Δημοτικού.
4.
Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών ΠΕ 70 στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης, τεύχος 2α, Β’
έκδοση.
Δικτυογραφία
1.
Ιστοσελίδα Νικόλαου Μπαλκίζα
http://users.sch.gr/nikbalki/epim_kse/edu_scenarios.htm
2.
Ιστοσελίδα Γιάννη Γουμενάκη
3.
Ιστοσελίδα Γρηγόρη Τσαμάνδουρα