 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Έλυσαν το αίνιγμα για το Πολικό Σέλας
Επιμέλεια: Στέφανος Κρίκκης, Εύη Ελευθεριάδου
Τα Νέα (14/2/2009)
Η ΝΑSΑ εκτόξευσε έναν στόλο δορυφόρων προκειμένου να αποκαλύψει τις πραγματικές αιτίες που προκαλούν τις μαγνητικές καταιγίδες και προσφέρουν ένα θεαματικό φαινόμενο που διαρκεί 10-15 λεπτά
Αρκετές φορές την ημέρα μια γιγαντιαία έκρηξη αναταράσσει τη μαγνητική ασπίδα της Γης, προκαλώντας μια σειρά από γεγονότα που φωτίζουν τον ουρανό πάνω από τους πόλους. Πρόκειται για το Πολικό Σέλας, ένα θεαματικό φαινόμενο που πλημμυρίζει τον ουρανό με πράσινο, κόκκινο και μπλε φως και το οποίο διαρκεί 10-15 λεπτά.
Το πώς δημιουργούνται αυτές οι εκρήξεις, στην πραγματικότητα καταιγίδες, αποτελούσε μυστήριο για τους επιστήμονες. Μέχρι πρόσφατα, κανένας δεν είχε εξηγήσει τι τις προκαλεί ή πώς μπορούν και συγκεντρώνουν τόσο μεγάλη ισχύ και προκαλούν αυτή την εντυπωσιακή επίδειξη φωτός.
Η απάντηση στα ερωτήματα αυτά έρχεται από τη ΝΑSΑ και τον στόλο των δορυφόρων της που εκτοξεύθηκαν αποκλειστικά και μόνο για να μελετήσουν το Πολικό Σέλας. Οι παρατηρήσεις των δορυφόρων μπορούν να βοηθήσουν τους ερευνητές να κατανοήσουν ένα από τα εντυπωσιακότερα θεάματα της φύσης αλλά και να προβλέψουν τον καιρό στο Διάστημα, προστατεύοντας αστροναύτες, δορυφόρους, ακόμα και ηλεκτρικά συστήματα στη Γη.
Οι άνθρωποι παρατηρούν το Βόρειο και το Νότιο Σέλας από πολύ παλιά. Ο Γαλιλαίος, ο Ντεκάρτ και ο Έντμοντ Χάλεϊ εξήγησαν το φαινόμενο με τις δικές τους θεωρίες. Μόλις τη δεκαετία του ΄50 οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν πως το Σέλας σχηματίζεται όταν ηλεκτρόνια διοχετεύονται μέσω μαγνητικών πεδίων στο ανώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας.
Ο ηλιακός άνεμος. Όλα τα καιρικά φαινόμενα στο Διάστημα οφείλονται στον ηλιακό άνεμο, ένα αραιό θερμό αέριο από φορτισμένα σωματίδια που εκτοξεύονται από τον ήλιο, περιέχει μαγνητικά πεδία και διαπερνάται από ηλεκτρικά ρεύματα. Αυτός ο μαγνητικός άνεμος «φυσά» πάνω από τον πλανήτη μας με ταχύτητα 1,6 εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα. Ευτυχώς για μας, δεν τον καταλαβαίνουμε γιατί το μαγνητικό πεδίο της Γης λειτουργεί ως ασπίδα στη ζώνη που ονομάζεται μαγνητόσφαιρα. Καθώς ο ηλιακός άνεμος μας προσπερνά, ωθεί αυτήν την ασπίδα προς τη σκοτεινή πλευρά της Γης, εκεί όπου είναι νύχτα.
Και πάλι όμως, παρά την προστασία, ο ηλιακός άνεμος αναταράσσει τη μαγνητόσφαιρα, κατακλύζοντας την ανώτερη ατμόσφαιρα της Γης με σωματίδια υψηλής ενέργειας. Αυτά φωτίζουν τα αέρια δημιουργώντας το Πολικό Σέλας, που εμφανίζεται σαν μια κουρτίνα πράσινου φωτός, καθώς τα φορτισμένα σωματίδια συγκρούονται με άτομα οξυγόνου. Αυτό το φως είναι συνήθως αμυδρό και δεν εντυπωσιάζει. «Πολλές φορές δεν τις διακρίνει κανείς», λέει στο περιοδικό «Νew Scientist» ο Έρικ Ντόνοβαν από το Πανεπιστήμιο του Κάλγκαρι στον Καναδά.
Ενέργεια μεγατόνων. Όταν όμως μια καταιγίδα διασχίζει με φόρα τη μαγνητόσφαιρα και απελευθερώνει ενέργεια ίση με μερικούς μεγατόνους ΤΝΤ, το θέαμα είναι άκρως εντυπωσιακό. Τα μαγνητικά πεδία «μαστιγώνουν» το Διάστημα, οι ροές ηλεκτρικού ρεύματος που περικυκλώνουν τη μαγνητόσφαιρα «τρελαίνονται» και το Σέλας μεταμορφώνεται σε μια καταιγίδα χρωμάτων που διαρκεί μέχρι 15 λεπτά. Τα χρώματα οφείλονται στα ηλεκτρόνια υψηλής ενέργειας, που συγκρούονται με μόρια της ατμόσφαιρας και δημιουργούν κόκκινο και πράσινο φως από το οξυγόνο και μπλε από το άζωτο.
ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ οφείλονται στα ηλεκτρόνια υψηλής ενέργειας που συγκρούονται με μόρια της ατμόσφαιρας και δημιουργούν κόκκινο και πράσινο φως από το οξυγόνο και μπλε από το άζωτο
http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=2&artid=4502121