Andreas Bagiorgos

*Το άρθρο δημιουργήθηκε για τις ανάγκες του σεμιναρίου Moodle. Η σελίδα του σεμιναρίου εδώ.

Είναι μεγάλο πλεονέκτημα για τα παιδιά αν οι γονείς τους έχουν ξεκαθαρισμένη στάση ζωής. Αν έχουν, δηλαδή, ήθος, με το οποίο κρίνουν τα γεγονότα. Το ήθος ενεργεί σαν οικοδομικό υλικό στο χαρακτήρα του παιδιού.

Όσο πιο ξεκάθαρες και γεμάτες αποδοχή είναι οι αντιλήψεις σας για τον κόσμο, τόσο πιο σταθερά θα εδραιώνεται αυτή η ηθική στάση και τόσο πιο εύκολο θα είναι για τα παιδιά σας να προσαρμοστούν στους κοινωνικούς κανόνες.

Η στάση σας απέναντι στα προβλήματα της ζωής αποκαλύπτεται από τις συζητήσεις σας. Αυτά που ακούνε τα παιδιά στο σπίτι έχουν μεγάλη σημασία για την ανάπτυξή τους.

Πρέπει να είστε προσεκτικοί μ’ αυτά που λέτε μπροστά στο παιδί σας, και ποτέ μην υποτιμάτε τη νοημοσύνη τον. Καταλαβαίνει πολύ περισσότερα απ’ όσα εσείς νομίζετε.

Μπορεί να μη γνωρίζει ακόμα κάποιες λέξεις, αλλά κι απ’ την πολύ μικρή του ηλικία είναι ικανό να “πιάσει” το νόημα μιας συζήτησης ανάμεσα στους ενήλικους. Και, προσοχή:
Οι αισιόδοξες απόψεις -δικές σας ή του περιβάλλοντος σας- δεν είναι δυνατό να παρακινήσουν το παιδί στη χαρά της ζωής και τη δημιουργικότητα. Οι συνεχείς επικρίσεις σας για την κατάπτωση του ανθρώπου και τη διαφθορά του κόσμου δεν μπορούν να παρακινήσουν τα παιδιά, ώστε να γίνουν χρήσιμα μέλη της κοινωνίας.

Θα πρέπει να δείξετε στο παιδί την ομορφιά της ζωής και την αξία της Τέχνης. Το παιδί πρέπει να διδαχτεί να θαυμάζει τη Φύση και τη χαρά της γνώσης και του προβληματισμού. Θ’ αρχίσει να νιώθει ένα πρώιμο

ενδιαφέρον γι’ αυτά τα πράγματα, αν εσείς του μιλάτε σχετικά την ώρα του φαγητού στο τραπέζι ή βγαίνοντας περίπατο μαζί του. Η ίδια η ατμόσφαιρα του σπιτιού, εκτός από τις ειδικές σχολικές ανάγκες, παίζει καθοδηγητικό ρόλο στη διανοητική, πνευματική και συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Ασκεί μια ζωντανή επίδραση πάνω στο χαρακτήρα του, στη νοοτροπία και στο ταμπεραμέντο του.

Πολλή και κοπιαστική εργασία θα εξοικονομηθεί από την κατοπινή του εκπαίδευση, αν η ανατροφή του είναι ήρεμη και δημιουργική από τον πρώτο καιρό της κοινωνικής του ζωής μέσα στην οικογένεια.

Πρέπει να παραδεχτούμε ότι η ήρεμη οικογενειακή ατμόσφαιρα είναι δύσκολο να βρεθεί στην εποχή μας, μια εποχή ανασφάλειας, αβεβαιότητας και έντονου ανταγωνισμού. Οι γονείς, ωστόσο, μπορούν να φυλαχτούν απ’ τον πειρασμό και να μη ρίξουν το σφάλμα -για την έλλειψη αρμονίας- στις συνθήκες της ζωής τους, στους παππούδες, στα πεθερικά ή ο ένας στον άλλο. Αν γίνει αυτό, η ατμόσφαιρα στο σπίτι θα βαρύνει ακόμα πιο πολύ. Και θα φέρει κι άλλες συγκρούσεις. Μπορείτε να βελτιώσετε (ίσως και να αλλάξετε) τις συνθήκες αλλάζοντας τη δική σας συμπεριφορά, και προσπαθώντας με κάθε τρόπο να βελτιώσετε τη συμβολή σας στην αλλαγή αυτής της κατάστασης. Οι οικονομικές δυσκολίες, τα ελαττώματα του χαρακτήρα, η ασυμφωνία των γονιών, ο στενός χώρος στην κατοικία, οι ανεπιθύμητοι γείτονες ή συγγενείς, οι αρρώστιες – δηλαδή, η κάθε ανωμαλία στο οικογενειακό καθεστώς, η κάθε διατάραξη της γαλήνης- όλα αυτά απαιτούν ακόμη μεγαλύτερη προσοχή στον τρόπο που χρησιμοποιούμε για να τα αντιμετωπίσουμε. Η αγανάκτηση και η αποθάρρυνση, ένας καυγάς -ανεξάρτητα πόσο δικαιολογημένα ή κατανοητά είναι όλα αυτά- μπορούν να προσθέσουν νέες δυσκολίες στην, ήδη, δύσκολη κατάσταση, και να βλάψουν την ανάπτυξη του παιδιού, πολύ περισσότερο από τα ίδια δυσάρεστα γεγονότα ή καταστάσεις.

Οι περισσότεροι γονείς θέλουν να μεγαλώσουν σωστά παιδιά,
γεμάτα ευγνωμοσύνη και καθόλου κακομαθημένα αλλά οι περισσότεροι
δεν ξέρουν πώς να το πετύχουν.

Οι ειδικοί έχουν διαπιστώσει ότι οι γονείς που έχουν μια καλή οικονομική κατάσταση, οι γονείς που γεμίζουν τα παιδιά τους με αμέτρητα παιχνίδια και προσπαθούν ‘να μην τους λείψει τίποτα’ (για να μην επαναλάβουν τα λάθη των γονιών τους) ίσως πρέπει να προσπαθήσουν λίγο παραπάνω προκειμένου να μην στερούν στα παιδιά τους τις ανέσεις ενώ ταυτόχρονα να τους μάθουν να γίνουν σωστοί και όχι ‘κακομαθημένοι’ ενήλικες.

Μια πολύ χρήσιμη λίστα για τους γονείς με τα 10 βήματα που πρέπει να ακολουθούν για να μεγαλώσουν σωστά τα παιδιά τους:
1. Να λέτε πιο συχνά ‘όχι’: Ακόμα κι όταν μπορείτε να προσφέρετε ακόμη ένα παιχνίδι στο παιδί ή ακόμη μια βόλτα στο λούνα παρκ, καλό είναι να βάζετε όρια και να αντισταθείτε από τον πειρασμό να ικανοποιήσετε όλες τις απαιτήσεις του άμεσα.
2. Να περιμένετε ευγνωμοσύνη: Μπορεί να του μάθατε ότι είναι σωστό να λέει ‘ευχαριστώ’ και ‘παρακαλώ’ αλλά μπορείτε να κάνετε κι ένα βήμα παραπάνω. Δείξτε του πώς να εκτιμά όσα του προσφέρονται και να το δείχνει.
3. Να είστε καλό παράδειγμα: Δείξτε στα παιδιά σας τι σημαίνει αλτρουισμός κάνοντας φιλανθρωπίες, δίνοντας τα παλιά τους παιχνίδια ή ρούχα σε ιδρύματα και βάζοντας τα στην ίδια διαδικασία σταδιακά και τα ίδια.
4. Προσοχή στις παρέες! Αν κάνετε παρέα με άλλες οικογένειες που δεν ακολουθούν παρόμοιους τρόπους διαπαιδαγώγησης με εσάς τότε θα δημιουργήσετε ένα περιβάλλον που δεν θα σας υποστηρίζει. Οι άνθρωποι που περνούν χρόνο με τα παιδιά σας πρέπει να έχουν τις ίδιες αξίες με εσάς.
5. Διαπαιδαγώγηση μέσα από το παιχνίδι: Φτιάξτε μαζί με το παιδί σας ευχαριστήριες κάρτες και ζωγραφιές. Έτσι θα μάθουν να εκφράζονται και να λένε ‘ευχαριστώ’.
6. Μην είστε υπερπροστατευτικοί: Μέσα σε ορισμένα πλαίσια δεν είναι και τόσο σκληρό για τα παιδιά να μάθουν ότι η ζωή κάποιες φορές δεν είναι δίκαιη και ίσως βιώσουν κάποιες απογοητεύσεις. Πρέπει να μάθουν ότι τα λάθη είναι ένας τρόπος να εξελιχθούν και να μάθουν μέσα από αυτά.
7. Μην αγοράζετε πολλά παιχνίδια: Επειδή ένα πολυκατάστημα έχει πολύ φτηνές κούκλες ή αυτοκινητάκια δεν σημαίνει ότι πρέπει να αγοράσετε καμιά δεκαριά για τα παιδιά σας. Αγοράστε ένα που θα αγαπήσουν και θα εκτιμήσουν.
8. Κάντε τους παππούδες σύμμαχους. Η γιαγιά και ο παππούς μπορεί να τα κακομάθουν, αφού θεωρείται ότι είναι και λίγο ο φυσικός τους ρόλος. Εξηγήστε τους τον τρόπο διαπαιδαγώγησης που έχετε επιλέξει και ζητήστε τη βοήθειά τους να το επιτύχουν. Ο καλύτερος τρόπος να τα ΄κακομάθουν’ όταν θέλουν, είναι αφιερώνοντας χρόνο και αγάπη, όχι παιχνίδια και γλυκά!
9. Μάθετε στα παιδιά σας την αξία των χρημάτων: Εάν τους μάθετε να διαχειρίζονται το χαρτζιλίκι τους σε μικρή ηλικία, θα θέσετε δυνατές βάσεις για την οικονομική διαχείριση που θα κάνουν ως ενήλικοι.
10. Μοιραστείτε την ιστορία σας. Πείτε στα παιδιά σας πώς ακολουθήσατε την καριέρα που επιλέξατε, πώς βρήκατε την πρώτη σας δουλειά και πώς βγάζετε χρήματα. Έτσι θα εκτιμήσουν περισσότερο όσα τους δίνονται.