Ο λίγο πριν το θάνατό του (395 μ.Χ.) μοίρασε την αυτοκρατορία στους δυο γιους του, πιστεύοντας ότι έτσι θα κυβερνιόταν καλύτερα. Ο πήρε το ανατολικό της τμήμα και ο το δυτικό.Ο Αρκάδιος και ο γιος του που τον διαδέχτηκε, οργάνωσαν το ανατολικό κράτος και αντιμετώπισαν τον κίνδυνο με και μέσα. Οχύρωσαν με την Πόλη, έβαλαν στο Δούναβη και έκλεισαν παλυδάπανες με τους γείτονες που τους απειλούσαν. Σε κάποιους απ' αυτούς, μάλιστα, έδωσαν για καλλιέργεια και άλλους τους πήραν ως στο βυζαντινό στρατό.Οι κάτοικοι του Ανατολικού κράτους εκτιμούσαν όλα αυτά. Ένιωθαν και βοηθούσαν το έργο του αυτοκράτορα. Αν και ανήκαν σε διαφορετικά έθνη αποδέχονταν όλοι το νόμο, τη θρησκεία και την γλώσσα. Ήταν τα κοινά στοιχεία που τους ένωναν.
Στο δυτικό κράτος όμως τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά. Εκεί με αρχηγό τον κατάφεραν να κυριεύσουν τη Ρώμη, να τη λεηλατήσουν επί τρεις ημέρες και ν' εισχωρήσουν παίρνοντας μαζί τους μεγάλο μέρος των θησαυρών της (410 μΧ). Το ίδιο σχεδίαζαν να κάνουν, λίγα χρόνια αργότερα, και οι , που με αρχηγό τον απειλούσαν τα σύνορα του Δυτικού ρωμαϊκού κράτους. Ο Ρωμαίος στρατηγός όμως, αφού συμμάχησε πρώτα με τους Γότθους, νίκησε τους Ούννους και συνέτριψε το στρατό τους στα .
Τα επόμενα χρόνια οι οργανωμένες γοτθικές φυλές επιτέθηκαν πάλι κατά των δυτικών επαρχιών. Το Δυτικό ρωμαϊκό κράτος, αδύναμο οικονομικά και στρατιωτικά, δεν μπόρεσε αυτή τη φορά να τους αντιμετωπίσει. Έτσι, μια απ' αυτές τις φυλές, οι με αρχηγό τους το , πέρασαν το Ρήνο και μέσα από τη Γαλλία κα την Iσπανία έφτασαν στο . Από εκεί, σχεδόν ανεμπόδιστοι, πέρασαν στη βόρεια Αφρική κατέλαβαν την κα την έκαναν πρωτεύουσα τους.
Με την ίδια ευκολία οι κατάκτησαν τις δυτικές επαρχίες της , της και της . Στην τελευταία μάλιστα, ο αρχηγός των ίδρυσε το βασίλειο της με πρωτεύουσα τη . Έτσι το μ.Χ. το ρωμαϊκό κράτος διαλύθηκε οριστικά.