Δυο αιώνες μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας, αυτοκράτορας στην Κωνσταντινούπολη έγινε ο Ιουστινιανός (527 μ.Χ). Το βυζαντινό κράτος αυτή την περίοδο αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα στο εσωτερικό και στα σύνορα του.
Ο νέος αυτοκράτορας διακρινόταν για τις του, την του και την του να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες. Διάλεξε ικανούς συνεργάτες και πήρε μέτρα για την καλή λειτουργία του κράτους και για την άμυνα των συνόρων της αυτοκρατορίας:
• τους νόμους και τους με νέους πιο , γραμμένους στα .
• τα των Δήμων και στους μεγαλοκτηματίες να τα κτήματα των μικροϊδιοκτητών γειτόνων τους, για τα που τους .
• τους πολίτες ανάλογα με τα τους.
• τη λειτουργία της , των και των και επέβαλε για τα προϊόντα.
• τους υπεύθυνους για την εφαρμογή των νόμων.
Οι μεταρρυθμίσεις αυτές ικανοποίησαν το λαό, αλλά ενόχλησαν τους δήμους και δυσαρέστησαν τους προνομιούχους. Έφεραν όμως στο κράτος πολλά , με τα οποία ο Ιουστινιανός έκανε σημαντικά για την εποχή του. Συγκεκριμένα:
• το στρατό, με κυρίως στρατιώτες, και ασφάλισε τα σύνορα με μια σειρά .
• και τους δρόμους που ένωναν την με τις και τις μεγάλες πόλεις της αυτοκρατορίας.
• χρυσά «βυζαντινά» , τα οποία κυκλοφορούσαν σε όλο τον κόσμο και μ' αυτά μόνο γίνονταν οι .
• από την Κίνα το μυστικό του μεταξοσκώληκα.
Όλα αυτά έκαναν το Βυζάντιο πλούσιο και δυνατό και τον αυτοκράτορα έτοιμο να ζωντανέψει το όνειρο του: να φτάσει τη βυζαντινή αυτοκρατορία στα παλιά σύνορα της ρωμαϊκής.