|
|
|
|
|
|
Απόσπασμα από το βιβλίο του Ιωάννου Κ. Προμπονά
ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΜΥΚΗΝΑΪΚΗΝ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΝ
Οι μυκηναίοι γραφείς
|
Ότι ειδικοί υπάλληλοι
ήσαν επιφορτισμένοι με την τήρησιν των
"λογιστικών βιβλίων" των μυκηναϊκών
ανακτόρων είναι βέβαιον. Ούτοι ήσαν οι
ανακτορικοί γραφείς και ασφαλώς εξεπαιδεύοντο
εις σχολεία, όπως δεικνύει η πολύ μεγάλη
ομοιομορφία του τρόπου συντάξεως των πινακίδων
και της χρησιμοποιουμένης γλώσσης. Πώς εκαλούντο, αγνοούμεν. Είναι πολύ πιθανόν ότι το επαγγελματικόν των όνομα απαντά εις τα μυκηναϊκά κείμενα. Μόνον όμως υποθέσεις να γίνουν είναι δυνατόν. Ίσως εδηλούτο δια του a-ro-po: αλοιφός, ίσως διά του di-pte-ra-po-ro: διφθεραφόρος. Αλλ' ουδέν είναι βέβαιον. Αγνοούμεν επίσης τα κύρια ονόματα των μυκηναίων γραφέων, αφού ποτέ τους δεν υπογράφουν και ποτέ τους δεν ομιλούν διά τους εαυτούς των. Μας αφήκαν όμως τους γραφικούς των χαρακτήρας: εις τούτων την ανάλυσιν στηριζόμενοι οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι τα κείμενα της Κνωσού εγράφησαν από εκατόν περίπου γραφείς. Από τα ίδια τα κείμενα αντλούμεν ενδιαφέροντα στοιχεία ως προς τον τρόπον με τον οποίον ειργάζοντο. Ιδού μερικά: Γνωρίζομεν ότι εχρησιμοποίουν "πρόχειρα", προτού συντάξουν οριστικώς το κείμενόν των· ότι άφηναν κενόν προκειμένου να το συμπληρώσουν αργότερα, μετά την συγκέντρωσιν των αναγκαίων στοιχείων· ότι "εχαράκωναν" τας πινακίδας προτού τας χρησιμοποιήσουν (πβ. την PY Fn50) 1· ότι -διά λόγους οικονομίας!- επέκοπταν το άγραφον κάτω τμήμα αυτών διά να γράψουν άλλο κείμενον. Είς γραφεύς εις τα Μυκήνας έχει την τάσιν να καταγράφη διάφορα είδη με ολόκληρα τα ονόματά των, ενώ είς άλλος αρέσκεται εις την χρησιμοποίησιν βραχυγραφιών. Έτσι ο πρώτος γράφει πάντοτε ku-mi-no: κύμινον, ο δεύτερος ku: = κύμινον κ.λπ. |
|
Δεν ελλείπουν από
τους μυκηναίους γραφείς, όπως άλλωστε από τους
γραφείς όλων των εποχών, τα λάθη
"αφηρημάδας". Συνήθως τα διαπιστώνουν
αμέσως, λειαίνουν τότε εις το σημείον εκείνο τον
πηλόν και γράφουν εκ νέου το ορθόν ή συμπληρώνουν
παραπλεύρως το παραλειφθέν. Τα ίχνη των
διορθώσεων αυτών είναι φανερά. Άλλοτε όμως τα
λάθη που διαπράττουν, δεν τα παρατηρούν. Μένουν
έτσι αδιόρθωτα και είναι έργον του ερμηνευτού να
τα ανακαλύψη· έργον, εννοείται, δύσκολον
και επικίνδυνον, αφού υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος
να διορθώσωμεν έν κείμενον που εγράφη ορθώς, διά
να λύσωμεν μίαν δυσκολίαν, που δι' ημάς
παρουσιάζει. Αλλ' οι μυκηναίοι γραφείς δεν διαπράττουν μόνον λάθη "αφηρημάδας". Κατά την διάρκειαν της γεμάτης από "ρουτίνα" εργασίας των αισθάνονται την ανάγκην να ονειροπολήσουν. Χαράσσουν τότε επί των πινακίδων που έχουν εμπρός των σχέδια άσχετα: λιοντάρια, πολεμιστάς, ακροβάτας και άλλα -κατά τας προτιμήσεις των. Ιωάννης Κ. Προμπονάς, Σύντομος Εισαγωγή εις την Μυκηναϊκήν Φιλολογίαν, Εκδ. Συμμετρία, Αθήναι 1986, σσ. 33-4. |
ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
|
