Αναστασία Δ. Βακαλούδη

ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΣΤΟ ΠΡΩΙΜΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Αρχαίες ελληνικές και σύγχρονες διδακτικές και παιδαγωγικές αντιλήψεις

στα έργα των Πατέρων της Εκκλησίας

Εκδόσεις ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ, Θεσσαλονίκη 2013

Περίληψη

Η εργασία αυτή αποτελεί συμβολή στη μελέτη για τη ζωή, την αγωγή και τη μόρφωση των παιδιών και των εφήβων κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο. Ανιχνεύει αρχαίες ελληνικές και σύγχρονες διδακτικές και παιδαγωγικές αντιλήψεις στα έργα του Μεγάλου Βασιλείου, του Ιωάννου Χρυσοστόμου και άλλων Πατέρων της Εκκλησίας.  Μέσα από τη μελέτη των έργων τους διερευνάται πού συναντάται και πώς συνυφαίνεται η χριστιανική φιλοσοφική σκέψη των Πατέρων της Εκκλησίας με την αρχαία φιλοσοφική διανόηση (Πλάτων, Αριστοτέλης, Ξενοφών, Ισοκράτης κ.ά.) και πού συμπίπτουν οι απόψεις τους με σύγχρονες διδακτικές και παιδαγωγικές μεθόδους και αρχές.

Οι ιεράρχες αντλούν διδακτικά παραδείγματα από διάφορες κοινωνικές τάξεις της εποχής τους και τα συνδέουν με τη ζωή, τις γνώσεις και τις εμπειρίες των παιδιών και των εφήβων. Τα παραδείγματα αυτά προσδίδουν ενάργεια στις διδακτικές και παιδαγωγικές υποδείξεις τους και τις καθιστούν οικείες και κατανοητές στους συγχρόνους τους. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνουν να καθορίσουν κατευθυντήριες γραμμές και στόχους στην αγωγή και τη μόρφωση των παιδιών και των εφήβων της εποχής τους. Παράλληλα με τη διερεύνηση θεμάτων ανατροφής και μόρφωσης, αποτυπώνεται μια παραστατική εικόνα της πρωτοβυζαντινής κοινωνίας και παρουσιάζεται η ανθηρή αστική ζωή, σε ένα πολυδιάστατο περιβάλλον, με έντονη κινητικότητα, κοσμοπολιτισμό, χριστιανικό αλλά και ελληνιστικό και ρωμαϊκό χαρακτήρα.