ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ
ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΣΩΜΑΤΟΣ
ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ
ΠΙΝΑΚΕΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
ΛΗΨΕΙΣ
ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ
|
Η βιολογική σπουδαιότητα και οι παράγοντες που επηρεάζουν την αερόβια ικανότητα, που είναι ο γενικός δείκτης της λειτουργικής προσαρμοστικότητας του οργανισμού.
Μέγιστη πρόσληψη οξυγόνουΟ ανώτατος όγκος οξυγόνου, που μπορούν να καταναλώσουν οι ιστοί ενός ατόμου κατά την άσκηση στη μονάδα του χρόνου, ονομάζεται μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου και εκφράζει την αερόβια ικανότητα ενός ατόμου. Η φυσιολογική σπουδαιότητα της μέγιστης πρόσληψης οξυγόνου (VO2μεγ)βρίσκεται στο γεγονός ότι είναι η συνισταμένη πολλών βιολογικών προσαρμογών, όπως αναπνευστικών, καρδιαγγειακών, μεταβολικών κ.α. η VO2μεγ είναι το γινόμενο της καρδιακής παροχής επί την αρτηριοφλεβική διαφορά οξυγόνου. Αερόβια ικανότητα, ηλικία και φύλοΗ αερόβια ικανότητα του ανθρώπου αυξάνεται προοδευτικά και φτάνει το μέγιστο ύψος της στα τελευταία χρόνια της εφηβικής ηλικίας, οπότε ο οργανισμός βρίσκεται στην πλήρη ωριμότητά του. Ύστερα, ή αερόβια ικανότητα ελαττώνεται βαθμιαία με το πέρασμα του χρόνου και με ρυθμό περίπου 1% το χρόνο. Αερόβια ικανότητα και κληρονομικότηταΟι ατομικές διαφορές οφείλονται πρωταρχικά σε κληρονομικές διαφορές. Η συμβολή του κληρονομικού παράγοντα στις ατομικές αυτές διαφορές προσδιορίστηκε με τη διερεύνηση των ενδοζευγικών διαφορών σε γνησιοδίδυμους και ψευτοδίδυμους. Περιοριστικοί παράγοντες της αερόβιας ικανότηταςΠαρόλο που υπάρχει μια συσχέτιση μεταξύ της μέγιστης πρόσληψης οξυγόνου και του συστήματος κατανάλωσης οξυγόνου (όγκος μιτοχονδρίων, αερόβια ένζυμα κ.α.), φαίνεται πως ο περιοριστικός παράγοντας της μέγιστης πρόσληψης οξυγόνου αφορά το σύστημα μεταφορας του. Το συμπέρασμα αυτό στηρίζεται σε μια σειρά από πειραματικές παρατηρήσεις, που δείχνουν πως η μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου μπορεί ν αυξομειωθεί, πρώτο με την αυξομείωση εισπνεόμενου οξυγόνου (πράγμα που πετυχαίνουμε μεταβάλλοντας είτε την περιεκτικότητα του εισπνεόμενου αέρα σε οξυγόνο,, είτε την ατμοσφαιρική του πίεση) και δεύτερο, με την αυξομείωση της περιεκτικότητας του Ο2 στο αρτηριακό αίμα (πράγμα που πετυχαίνουμε μεταβάλλοντας είτε την ποσότητα της οξυαιμοσφαιρίνης με εισπνοή μονοξειδίου του άνθρακα είτε με αφαίμαξη και μετάγγιση αίματος). Αναερόβιο κατώφλιΩς αναερόβιο κατώφλι ορίζεται η ανώτατη ποσότητα οξυγόνου που μπορεί να καταναλώνει ο οργανισμός κατά την άσκηση, πριν αρχίσει η συστηματική συγκέντρωση γαλακτικού οξέος στο αίμα. Αντιστοιχεί στη ένταση της προσπάθειας όπου ενεργοποιεί την αναερόβια γαλακτική οδό παραγωγής ενέργειας και με την έννοια αυτή μπορεί να θεωρηθεί ως στροφή στην μεταβολική οδό. Επειδή όμως η αιτιώδης συνάφεια μεταξύ αναερόβιου κατωφλιού και μεταβολικής οξέωσης δεν είναι κοινώς αποδεκτή, χρησιμοποιούνται συχνά οι όροι αναερόβιο-γαλακτικό και αναερόβια-αναπνευστικό κατώφλι για να υποδηλώσουν την ένταση της προσπάθειας που αρχίζει αντίστοιχα η αύξηση του γαλακτικού οξέος στο αίμα και η απόκλιση των αναπνευστικών απαντήσεων από την ευθυγραμμία. |