Έχω μιλήσει και αλλού για τον τρόπο που δημιουργώ τις ομάδες και πώς περίπου τις λειτουργώ μέσα στην τάξη. Εδώ όμως θα μιλήσω για το πώς πραγματοποιώ τη διδασκαλία χρησιμοποιώντας τις ομάδες.

Οι φάσεις της διδασκαλίας σε ομάδες που ακολουθώ λοιπόν είναι οι εξής:

• Προετοιμασία διδασκαλίας. Από πριν έχω προγραμματίσει ποιες ασκήσεις θα γίνουν στην τάξη ομαδικά και ποιες ατομικά. Συνήθως οι εύκολες, οι ασκήσεις τεχνικής γίνονται ατομικά. Εκείνες που χρειάζονται μια πιο σύνθετη σκέψη τις δίνω στις ομάδες.
   

• Παρουσίαση στην ολομέλεια της τάξης του θέματος με το οποίο θα ασχοληθούμε (π.χ. ένα μαθηματικό πρόβλημα) και αρχικός προβληματισμός.
   

• Οδηγίες ομαδικής εργασίας. Ανακοινώνω τον χρόνο που έχουν στη διάθεσή τους για να ολοκληρώσουν την εργασία και τους πόντους που μπορούν να κερδίσουν από αυτήν ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας της. Υπενθυμίζω συχνά ότι η συνεργασία των μελών πρέπει να γίνει χαμηλόφωνα, για να μην ενοχλούν τους άλλους, αλλά και για να μην τους δίνουν την ευκαιρία να ακούσουν τις ιδέες τους.
   

• Ομαδική εργασία σε συγκεκριμένο χρονικό όριο. Οι μαθητές τις περισσότερες φορές συζητούν χαμηλόφωνα (κυρίως λόγω των πόντων) το θέμα τους και προσπαθούν να φτάσουν στην επίλυσή του. Όσο τα παιδιά εργάζονται, γυρνώ γύρω γύρω στα τραπέζια τους και παρακολουθώ την πορεία της δουλειά τους και τους προβληματισμούς τους. Αν κάποια ομάδα δυσκολεύεται πολύ, συνήθως τους κάνω μία στοχευμένη ερώτηση, ώστε να τους δώσω τροφή για σκέψη και βοήθεια.
   

• Λήξη της ομαδικής εργασίας. Μέσα στην τάξη έχω πάντα ένα ρολόι τοίχου με το οποίο και οι ίδιοι οι μαθητές παρακολουθούν την έλευση του χρόνου. Όταν πλησιάζει η λήξη δίνω μία προειδοποίηση. Όταν λήξει ο χρόνος φωνάζω μία σημαδιακή πρόταση, συνήθως «κάτω τα μολύβια» ή «λήξη χρόνου» κλπ. Συχνά, όταν μου το ζητούν, τους δίνω δυο τρία λεπτά παραπάνω για να ολοκληρώσουν, εάν είναι δύσκολη η άσκηση.
   

• Συστηματοποίηση των αποτελεσμάτων. Αρχικά ρωτώ τις ομάδες ποιο είναι το αποτέλεσμα (ας πούμε πώς πρόκειται για πρόβλημα). Ένας μαθητής από κάθε ομάδα ανακοινώνει το αποτέλεσμά τους και εγώ καταγράφω στον πίνακα. Συχνά βάζω κάποιον μαθητή να καταγράφει (τους αρέσει ο ρόλος του δασκάλου). Να σημειώσω εδώ, ότι τους δίνω πάντα την οδηγία ότι, όταν τίθεται κάποια ερώτηση στην ομάδα τους, την απάντηση πρέπει να τη δίνει κάθε φορά και διαφορετικό μέλος.
  
  Ήδη από την καταγραφή των αποτελεσμάτων στον πίνακα τα παιδιά έχουν κάνει μία μεταξύ τους σύγκριση. Ύστερα αναθέτω σε μία ομάδα να παρουσιάσει τον τρόπο λύσης (ποιες πράξεις έκαναν, γιατί κλπ), τον οποίο καταγράφω στον πίνακα σηκώνοντας συγχρόνως διάφορους μαθητές για τις αριθμητικές πράξεις.
  
  Εάν κάποια ομάδα έχει κάνει λάθος (και γνωρίζω από πριν ποια λόγω του περάσματός μου από πάνω τους), τίθεται αμέσως το ερώτημα τι έκαναν λάθος, τι έφταιξε που δεν έφτασαν στο σωστό αποτέλεσμα.
  
  Φυσικά πολλές φορές ακολουθώ και την ανάποδη πορεία. Δηλ. βάζω την ομάδα που έκανε λάθος να παρουσιάσει τη λύση, ώστε να τους διορθώσουν οι υπόλοιπες ομάδες. Αυτήν τη πορεία την προτιμώ.
  
  Και βέβαια όταν κάποια ομάδα έχει φτάσει με διαφορετικό τρόπο στο σωστό αποτέλεσμα και αυτήν τη βάζω να παρουσιάσει τη λύση του προβλήματος, εάν υπάρχει αρκετός χρόνος. Άλλες φορές εάν η λύση που έδωσε κάποια ομάδα είναι λιγάκι πιο έξυπνη,  παρουσιάζεται μόνο αυτή η περίπτωση.
  
  Η συστηματοποίηση των αποτελεσμάτων εξαρτάται από το χρόνο που διαθέτω.
   

• Διόρθωση της άσκησης. Συγχρόνως με την παρουσίαση γίνεται και η διόρθωση των λαθών. Εάν κάτι τα δυσκολεύει πολύ, τους ζητώ να μη διορθώσουν, αλλά να προσέξουν την παρουσίαση και να εξασκηθούν μαζί μου. Για πολλά παιδιά φαίνεται σημαντικό να διορθώσουν, ακόμα και αν δεν έχουν κατανοήσει, γι αυτό είμαι πολύ προσεχτική σε αυτό το σημείο. Όταν όλοι καταλάβουν, τότε γίνεται η διόρθωση, αλλά μπορεί και να μη γίνει καθόλου, εάν δεν περισσεύει χρόνος.  Το πρώτιστο για μένα είναι να κατανοήσουν, η διόρθωση έπεται.
   

• Ανακεφαλαίωση και αξιολόγηση. Ανακεφαλαιώνω, επαινώ και αποδίδω τους πόντους που οφείλω σε κάθε ομάδα που πέτυχε τον στόχο της.

Πολλοί πιστεύουν ότι οι ομαδικές εργασίες δεν είναι αξιόπιστες και ότι ο δάσκαλος δεν μπορεί να έχει σαφή εικόνα για τον κάθε μαθητή. Αυτό σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι αλήθεια ΟΜΩΣ η ομαδική εργασία δεν είναι ο μοναδικός τρόπος διδασκαλίας που χρησιμοποιώ σε κάθε μάθημα. Μπορώ από τις ατομικές εργασίες να κρίνω το επίπεδο του κάθε μαθητή κυρίως στα τεχνικά κομμάτια και σύντομα γνωρίζω τις δυνατότητες του καθενός.

Η ομαδική εργασία δίνει μεγαλύτερο κίνητρο, έχει περισσότερο ενδιαφέρον για τα παιδιά, μαθαίνουν να συνεργάζονται και οι μαθητές που δυσκολεύονται βοηθούνται περισσότερο με αυτόν τον τρόπο, έστω και μόνο παρακολουθώντας τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Άλλωστε ένας αδύναμος μαθητής είναι σχεδόν αδύνατον να φτάσει σε σωστή λύση μόνος του έτσι κι αλλιώς.

Πολλοί επίσης λένε ότι δεν αντέχουν τη φασαρία που δημιουργείται στην τάξη κατά την εκτέλεση των ομαδικών εργασιών. Εγώ αυτό το έχω λύσει αποτελεσματικά με το κυνήγι των πόντων. Οι ομάδες μου συζητούν πάντα ψιθυριστά υπό τον φόβο μήπως τους ακούσουν οι διπλανές τους ομάδες και "κλέψουν" πόντους! Αλλά και λίγο πιο μεγαλόφωνα να κάνουν δεν είναι κακό, αφού αυτή είναι δημιουργική "φασαρία".

Χρησιμοποιώ την εργασία σε ομάδες σε όλες τις τάξεις εκτός της πρώτης, που τα βάζω σε αυτήν τη διαδικασία περίπου κοντά στο Πάσχα.