Πρόγραμμα Ανακύκλωσης:
Δίνουμε ζωή στα σκουπίδια μας, προστατεύουμε το περιβάλλον μας
Δ2 τάξη

Εργαστήρια Δεξιοτήτων, Θεματική «Φροντίζω το Περιβάλλον», εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τη διαχείριση των απορριμμάτων – ανακύκλωση. Απευθύνεται σε μαθητές όλων των τάξεων

Στόχοι του Προγράμματος: Να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές την καταστροφή του περιβάλλοντος από τη λειτουργία μη υγιεινής ταφής απορριμμάτων αλλά και τη λειτουργία ανεξέλεγκτων σκουπιδότοπων, να υιοθετήσουν τρόπους συμπεριφοράς και διαβίωσης πιο φυσικούς και πιο φιλικούς προς το περιβάλλον, να ευαισθητοποιηθούν σχετικά με την ανακύκλωση υλικών και να ευαισθητοποιήσουν και τις οικογένειες τους, να γνωρίσουν τους τρόπους διαχείρισης απορριμμάτων που χρησιμοποιούν οι πολίτες και η οργανωμένη πολιτεία, να κατανοήσουν την έννοια της ανακύκλωσης και πως αυτή συνδέεται με την προστασία του περιβάλλοντος, να αναγνωρίζουν ποια προϊόντα ανακυκλώνονται, να κατανοήσουν τα περιβαλλοντικά οφέλη που εκπίπτουν από την ανακύκλωση, να γίνει καθημερινή συνήθεια η επιλογή επαναχρησιμοποιούμενων συσκευασιών, να αξιοποιήσουν στην καθημερινή ζωή τους τις γνώσεις που θα λάβουν από το πρόγραμμα.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Από τις πρώτες κιόλας συναντήσεις ζήτησα από τους μαθητές να μαζεύουν ανακυκλώσιμα υλικά με στόχο αργότερα να κάνουμε διάφορες κατασκευές: χαρτόκουτα, πλαστικά μπουκάλια, τενεκεδάκια, καπάκια, συρματάκια, σακούλες κλπ.

1ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

Απορρίμματα

Καταιγισμός ιδεών σε επίπεδο τάξης: Σε χαρτί έγραψαν τις ιδέες τους χωρίς περεταίρω σχόλια.

Ύστερα κάθε ομάδα σε ένα λευκό φύλλο προσπάθησε να ομαδοποιήσει τις λέξεις σε θεματικές ενότητες, τις οποίες ανακοίνωσαν στην τάξη και τελικά μέσα από αυτές διαμορφώσαμε την πορεία του προγράμματος.

 
Σύνδεσμος ΕΔΩ

Έρευνα: Οι ομάδες ερεύνησαν τα καλαθάκια του σχολείου και έφτασαν στο συμπέρασμα ότι πολλά από αυτά που πετούν στο σχολείο θα μπορούσαν να είχαν ανακυκλωθεί.

Εργασία για το σπίτι: Ανέλαβαν να κάνουν μία σχετική έρευνα στο σπίτι για τα οικιακά τους απορρίμματα. Κατεβάστε το φύλλο εργασίας από ΕΔΩ.

Τα απορρίμματα της Ελλάδας

Συζήτηση - αποτελέσματα της προηγούμενης εργασίας.

 
Σύνδεσμος ΕΔΩ

Εργασία-έρευνα για το σπίτι: Στα παλιά χρόνια τι έκαναν οι άνθρωποι με τα σκουπίδια τους; Ρώτα τον παππού σου και τη γιαγιά σου τι τα έκαναν τα σκουπίδια οι δικοί τους παππούδες και απάντησε ωραία. Τι συσκευασίες είχαν τα προϊόντα παλιά και τι τις έκαναν; Με τι μετέφεραν τα προϊόντα τους; Είχαν αντικείμενα μιας χρήσης (πλαστικά κουταλάκια, ποτήρια, πιάτα); Αντί για αυτά τι χρησιμοποιούσαν; Τα παλιά τους αντικείμενα (παλιά ρούχα, παπούτσια, τσάντες) τι τα έκαναν; Τα αποφάγια τους τι τα έκαναν; Τα «κακά» των ζώων τους τι τα έκαναν; Τι συμπέρασμα βγάζεις; Kατεβάστε την από ΕΔΩ.

Προβλήματα από τα σκουπίδια και πώς μπορούμε να τα λιγοστέψουμε

Συζήτηση πάνω στην προηγούμενη εργασία και εξαγωγή συμπεράσματος.

Καταιγισμός ιδεών: Tι προβλήματα δημιουργούνται από τα απορρίμματα στο σχολείο, στο σπίτι, στη γειτονιά, στην πόλη, στη χώρα μας; Σε χαρτί έγραψαν τις ιδέες τους σχετικά με τα προβλήματα που δημιουργούν τα σκουπίδια. Ύστερα κάθε ομάδα συζήτησε και πρότεινε τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν να λιγοστέψουν τα απορρίμματα. Σε γενικές γραμμές ήταν οι παρακάτω:

• Να μην αγοράζουμε πράγματα μιας χρήσης.
• Να αγοράζουμε προϊόντα που δεν έχουν συσκευασίες.
• Να αγοράζουμε προϊόντα με συσκευασίες που ανακυκλώνονται.
• Να κάνουμε ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ.
• ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ.

2ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: διαχείριση απορριμμάτων

Τα απορριμματοφόρα

• Συζήτηση: Έχετε δει σκουπιδιάρικα; Πώς αλλιώς λέγονται; Πώς είναι; Πώς δουλεύουν; Πότε δουλεύουν; Πόσα απορριμματοφόρα χρειάζεται μία πόλη;

Κάθε απορριμματοφόρο ακολουθεί μια συγκεκριμένη διαδρομή που έχει καθοριστεί από την αρμόδια υπηρεσία καθαριότητας του δήμου. Αυτές οι διαδρομές καλύπτουν συγκεκριμένες γειτονιές ή περιοχές και γίνονται συγκεκριμένες ώρες, συνήθως νυχτερινές. Το απορριμματοφόρο είναι εξοπλισμένο με έναν μηχανισμό συμπίεσης. Όταν τοποθετηθεί ο κάδος στη θέση φόρτωσης, τα απορρίμματα αδειάζονται μέσα στο όχημα, ο μηχανισμός συμπίεσης ενεργοποιείται και συμπιέζονται, ώστε να χωρέσουν περισσότερα στο όχημα. Το απορριμματοφόρο συνεχίζει τη διαδρομή του και συλλέγει τα απορρίμματα από κάθε κάδο στην περιοχή ευθύνης του, μέχρι να γεμίσει το φορτίο του. Όσους περισσότερους κατοίκους έχει μία πόλη, τόσα περισσότερα σκουπιδιάρικα διαθέτει. Ο Δήμος Πατρέων διαθέτει περίπου 60 απορριμματοφόρα για την αποκομιδή απορριμμάτων, τα οποία εξυπηρετούν την πόλη και τα περίχωρα. Ο στόλος αυτός περιλαμβάνει τόσο παλαιότερα όσο και νεότερα οχήματα

• Ποιοι δουλεύουν σε αυτήν τη δουλειά; Τι ακριβώς κάνουν; Γυναίκες δουλεύουν σε αυτά; Πόσο επικίνδυνη είναι η εργασία αυτή;

Κάθε απορριμματοφόρο λειτουργεί συνήθως με ένα πλήρωμα που αποτελείται από τον οδηγό και δύο ή τρεις εργάτες που είναι υπεύθυνοι για τη συλλογή των απορριμμάτων. Ο οδηγός ακολουθεί τη διαδρομή που έχει καθοριστεί και τηρεί τους κανόνες οδικής ασφάλειας. Οι εργάτες ανασηκώνουν τους κάδους απορριμμάτων και τους τοποθετούν στη θέση φόρτωσης στο πίσω μέρος του απορριμματοφόρου. Μετά την εκκένωση των κάδων, οι εργάτες χειρίζονται τον μηχανισμό συμπίεσης, ο οποίος συμπιέζει τα απορρίμματα για να μειώσει τον όγκο τους και να επιτρέψει την αποθήκευση περισσότερων σκουπιδιών στο όχημα. Τέλος επιστρέφουν τους κάδους στη θέση τους μετά την εκκένωση, εξασφαλίζοντας ότι δεν παρεμποδίζουν την κυκλοφορία ή τους πεζούς. Οι εργάτες αποκομιδής συχνά πρέπει να καθαρίζουν τους κάδους που είναι ιδιαίτερα βρώμικοι ή έχουν διαρροές.

• Πώς είναι τα απορριμματοφόρα άλλων χωρών;

• Τα απορριμματοφόρα τα πλένουν ποτέ και πώς;

Μετά την εκφόρτωση, το απορριμματοφόρο επιστρέφει στη βάση του, όπου συνήθως καθαρίζεται και πλένεται σε τακτά χρονικά διαστήματα.

• Τους κάδους τους πλένουν ποτέ και πώς;

Πολλοί δήμοι, συμπεριλαμβανομένου του Δήμου Πατρέων, διαθέτουν ειδικά οχήματα που είναι εξοπλισμένα με συστήματα πλύσης κάδων. Αυτά τα οχήματα χρησιμοποιούν νερό υπό πίεση και, πολλές φορές, απορρυπαντικά για να καθαρίσουν τους κάδους εσωτερικά και εξωτερικά. Σε περιοχές όπου δεν είναι διαθέσιμα τα ειδικά οχήματα, το πλύσιμο μπορεί να γίνεται χειροκίνητα από τους εργαζόμενους καθαριότητας με τη χρήση πιεστικών μηχανών και βούρτσας. Σε γενικές γραμμές, οι κάδοι πλένονται μερικές φορές το χρόνο.

Εργασία για το σπίτι: Ζωγράφισε το απορριμματοφόρο του μέλλοντος. Κατεβάστε την εργασία από ΕΔΩ.

Εκφόρτωση απορριμμάτων: ΧΥΤΑ-ΧΥΤΥ και καύση

Συζήτηση: Πού πάνε τα σκουπίδια, όταν τα παίρνει το απορριμματοφόρο;

Σύνδεσμος ΕΔΩ

Ρεύμα από τον ΧΥΤΑ Θεσσαλονίκης

Φωτιά στον ΧΥΤΑ Ξερόλακας

Πείραμα: Σκάψτε στην αυλή του σχολείου τρύπες με το σκαλιστήρι. Θάψτε ένα κομμάτι βαμβακερό ύφασμα, ένα χαρτάκι σημειώσεων χαρτιού, ένα κομμάτι μήλο, ένα κουτάκι αναψυκτικού, μία μπανανόφλουδα, ένα πλαστικό ποτηράκι και μια πλαστική σακούλα. Σκεπάστε με χώμα. Σε κάθε ταφή βάλτε ένα ξυλάκι από σουβλάκι με ένα χαρτάκι που να λέει τι είναι εκεί θαμμένο. Λίγο πριν το τέλος του προγράμματος ανοίξτε τις λακκούβες και παρατηρήστε τις αλλαγές που έχουν συμβεί. Ποια έχουν αρχίσει να αλλοιώνονται και να διασπώνται και ποια έμειναν ανέπαφα;

Χωματερές και σκουπιδότοποι

Συζήτηση: Τι γίνεται όταν μια περιοχή δε διαθέτει ΧΥΤΑ-ΧΥΤΥ;

 
Σύνδεσμος ΕΔΩ

Σε ΧΑΔΑ τα σκουπίδια της Σπάρτης

Αποκατάσταση ΧΑΔΑ Καρπενησίου

Εργασία: Στους δρόμους έχουμε διάφορους κάδους για να βάζουμε τα σκουπίδια μας. Πολλοί από αυτούς είναι χαλασμένοι, δεν κλείνουν καλά, είναι άσχημοι και αφήνουν τις μυρωδιές να φεύγουν στο περιβάλλον. Ζωγράφισε έναν κάδο του μέλλοντος που να κρατάει τις μυρωδιές και τα σκουπίδια καλά φυλαγμένα μέσα, να είναι όμορφος και να ομορφαίνει τη γειτονιά του και πάνω από όλα να είναι έξυπνος.

3ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: μείωση απορριμμάτων

Μείωση κατανάλωσης και επαναχρησιμοποίηση

Σύνδεσμος ΕΔΩ.

Οδηγίες μείωσης της κατανάλωσης και επαναχρησιμοποίησης δόθηκαν στους μαθητές για το σπίτι. Μπορείτε να τις κατεβάσετε από ΕΔΩ.

Παίξει το κουίζ της μείωσης απορριμμάτων ΕΔΩ.

Ανακύκλωση

Σύνδεσμος ΕΔΩ

Οδηγίες ανακύκλωσης δόθηκαν στους μαθητές για το σπίτι. Μπορείτε να τις κατεβάσετε από ΕΔΩ.

H Ανακυκλωσούπολη
Τη συγκεκριμένη δραστηριότητα τη βρήκα στην ιστοσελίδα της κ. Αλεξάνδρας Τσίγκου, Υπ. Περ/κής Εκπαίδευσης Α/βάθμιας Δυτικής Αττικής ΕΔΩ

Ομαδικές δραστηριότητες: Στην Ανακυκλωσούπολη έχουν δημιουργηθεί οι κατάλληλες υποδομές και έτσι οι κάτοικοί της μειώνουν, επαναχρησιμοποιούν, επισκευάζουν και ανακυκλώνουν τα πάντα, ώστε έχουν και έσοδα από αυτά.  Σχεδιάστε την πόλη αυτή, τα μαγαζιά και τα κτίριά της. Δημιουργήστε τις υποδομές που προαναφέρθηκαν.

Σύνδεσμος ΕΔΩ

4ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Έτσι ή γιουβέτσι;

Το Σκουπιδιστάν

Ανάγνωση του βιβλίου του Κώστα Μάγου "Σκουπιδιστάν": Το παραμύθι, το θεατρικό και διάφορες σχετικές δραστηριότητες υπάρχουν ΕΔΩ.

Με την ανάγνωση του κειμένου γίνεται συζήτηση για την κλιματική αλλαγή και φυσικά για τη μόλυνση του αέρα και το φαινόμενο του θερμοκηπίου, το λιώσιμο των πάγων και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, τη μόλυνση του υπεδάφους και του υδροφόρου ορίζοντα, την κατασπατάληση των φυσικών πόρων.

Δραστηριότητα: Ζωντανέψτε το "Σκουπιδιστάν" με κουκλοθέατρο. Κατασκευάστε τις κούκλες και τα σκηνικά στην τάξη από ανακυκλώσιμα λεξικά. Δείτε πώς ακριβώς τις φτιάξαμε εμείς ΕΔΩ.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Φτιάξαμε τις κούκλες από μπουκάλια απορρυπαντικών, που έφεραν τα παιδιά στο σχολείο. Κολλήσαμε στο μπροστινό μέρος μαλλιά από σακούλες και τα χαρακτηριστικά των προσώπων με πιστόλι σιλικόνης. Το πίσω τους μέρος ήταν το χερούλι τους από το οποίο τις έπιαναν τα παιδιά και τις κουνούσαν.

Το Σκουπιδιστάν κουκλοθέατρο

Δεν ήξεραν τι άλλο μπορούσαν πια να κάνουν με τα σκουπίδια τους οι κάτοικοι του Σκουπιδιστάν. Δρόμοι, πλατείες, αγορές, πάρκα, δάση και παραλίες ξεχείλιζαν από σκουπίδια. Οι κάδοι δεν άδειαζαν ποτέ. Δεν προλάβαιναν να περάσουν τα απορριμματοφόρα κι ήταν πάλι γεμάτοι! Ο Φυσήσοφος και τα παιδιά, όμως, θα βρουν τη λύση και το Σκουπιδιστάν θα γίνει... ΟΥΤΕΝΑΣΚΟΥΠΙΔΙΚΑΝ!

Σκουπίδια ή ανακύκλωση;

Ομαδική δραστηριότητα: Δημιουργία κόμικ.

 
Σύνδεσμος ΕΔΩ

5ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Ας επαναχρησιμοποιήσουμε

Επίσκεψη στο Περιβαλλοντικό κέντρο Πουρναρόκαστρου

Στα πλαίσια του προγράμματος πραγματοποιήσαμε τον Μάη εκπαιδευτική επίσκεψη στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Πληροφόρησης Πουρναρόκαστρου. Οι μαθητές εκεί ενημερώθηκαν σχετικά με την περιοχή Natura 2000 του Παναχαϊκού Όρους και είδαν πλούσιο οπτικό υλικό από τις περιοχές του βουνού. Στη συνέχεια πραγματοποίησαν ανάβαση και αργότερα κατάβαση πεζοπορικής διαδρομής κατά την οποία απόλαυσαν τη θέα προς τον Πατραϊκό και την πόλη και υλοποίησαν βιωματικό πρόγραμμα στη φύση. Τέλος, αφού επέστρεψαν στο Πουρναρόκαστρο, ανέβηκαν στο λόφο του Προφήτη Ηλία και θαύμασαν το μικρό ναό που είναι χτισμένος από το 1851, εξερεύνησαν τα ερείπια του φράγκικου κάστρου και θαύμασαν την καταπληκτική πανοραμική θέα προς την πόλη της Πάτρας.

Ας επαναχρησιμοποιήσουμε

Κολλάζ από καπάκια μπουκαλιών: Φτιάξαμε δύο, μία ελληνική σημαία και ένα πολύχρωμο. Δείτε πώς ΕΔΩ.

Κορνίζα από τις σερπαντίνες του αποκριάτικου πάρτι μας: Δείτε πώς τη φτιάξαμε ΕΔΩ.

Κορνίζες από φύλλα παλιών περιοδικών. Δείτε πώς τις φτιάξαμε ΕΔΩ.

Ας επαναχρησιμοποιήσουμε

Πυραυλάκια από πλαστικά μπουκάλια. Δείτε πώς τα φτιάξαμε ΕΔΩ.

Διακοσμητικό από χαρτόκουτο και παλιά μανταλάκια.

Κοσμήματα από φύλλα παλιών περιοδικών. Δείτε πώς τα φτιάξαμε ΕΔΩ.

6ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Ας επαναχρησιμοποιήσουμε

Ας επαναχρησιμοποιήσουμε

Διακοσμητικό κολλάζ από παλιές φωτοτυπίες. Δείτε πώς το φτιάξαμε ΕΔΩ.

Κάδρο με κολλάζ από φελιζόλ και πλαστικές σακούλες. Δείτε πώς το φτιάξαμε ΕΔΩ.

Πηγάδι από κουτί γάλακτος.

Ας επαναχρησιμοποιήσουμε

Ρεσό από cd.

Αυγά μινιόν με βάση από ρολό χαρτιού υγείας. Δείτε πώς τα φτιάξαμε ΕΔΩ.

Κοκοράκι από κουτί γάλακτος.

Ας επαναχρησιμοποιήσουμε

Υφαντό χαλί από πλαστικές σακούλες. Δείτε πώς το φτιάξαμε ΕΔΩ.

Έπιπλα από πλαστικά μπουκάλια. Δείτε πώς τα φτιάξαμε ΕΔΩ. Aπαιτήθηκαν 302 πλαστικά μπουκάλια και για τη συγκέντρωσή τους φρόντισαν ΟΛΑ τα παιδιά του σχολείου και όχι μόνο το τμήμα μας.

Κουρτίνα από cd. Δείτε πώς τη φτιάξαμε ΕΔΩ.

6ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Ας επαναχρησιμοποιήσουμε+Αξιολόγηση

Ας επαναχρησιμοποιήσουμε

Φωτιστικό από πλαστικά καπάκια. Δείτε πώς το φτιάξαμε ΕΔΩ.

Βάζο από πλαστικό μπουκάλι και CD.

Βιβλιοθήκη από χαρτόκουτα.

Ας επαναχρησιμοποιήσουμε

Και αφού φτιάξαμε όλα αυτά, δεν είχαμε παρά να τα βάλουμε μαζί και να δημιουργήσουμε το σαλόνι της Ανακυκλωσούπολης!

Αξιολόγηση

Τα παιδιά συμπλήρωσαν κρυπτόλεξα και αντιστοιχίσεις που βρίσκονται στο φυλλάδιο του ΚΠΕ Σουφλίου ΕΔΩ. Εναλλακτικά μπορούν να παίξουν τα ηλεκτρονικά παιχνίδια.

Φτιάξε το σήμα της ανακύκλωσης ΕΔΩ.
Βάλε τα υλικά στον σωστό κάδο ΕΔΩ.
Παίξε την κρεμάλα της ανακύκλωσης ΕΔΩ.
Παίξε το κουίζ της ανακύκλωσης ΕΔΩ , ΕΔΩ και ΕΔΩ.

Δόθηκε σε κάθε μαθητή η ευθύνη να γράψει δυο λόγια για την κάθε έννοια που συναντήσαμε κατά τη διάρκεια του προγράμματος π,χ. Τι είναι ΧΥΤΑ; Τι είναι οι χωματερές; Τι εννοούμε υγειονομική ταφή απορριμμάτων; Τι είναι ανακύκλωση; Ποια απορρίμματα ανακυκλώνονται; κλπ. Οι απαντήσεις συγκεντρώθηκαν και η δασκάλα έφτιαξε ένα σχετικό ηλεκτρονικό βιβλίο που δόθηκε τα παιδιά ως ενθύμιο.

Σύνδεσμος ΕΔΩ