(Ο παππούς καθισμένος δίπλα στο τζάκι βλέπει από το παράθυρο το χιόνι που πέφτει… Είναι πρωτοχρονιά… Το φαγοπότι τελείωσε, οι καλεσμένοι έφυγαν… Η μαμά τακτοποιεί την κουζίνα, ο μπαμπάς βοηθάει τη μαμά, ο μικρός παίζει με το τρενάκι του, ενώ η αγαπημένη του εγγονή δίπλα στη φωτιά διαβάζει το έργο της Π. Δέλτα «Για την πατρίδα»)
Παππ.: Άλλος ένας χρόνος έφυγε κι ένας νέος ήρθε! Πώς περνάνε τα χρόνια!
Εγγ.: Έχεις ζήσει πολλές πρωτοχρονιές, παππού!
Παππ.: Πολλές, πάρα πολλές, καρδιά μου!
Εγγ.: Αλήθεια, παππού, κι οι Βυζαντινοί γιόρταζαν όπως κι εμείς την πρωτοχρονιά την 1η Ιανουαρίου;
Παππ.: Οι Βυζαντινοί γιόρταζαν την Πρωτοχρονιά τους την 1η Σεπτεμβρίου. Αυτή τη μέρα καθιέρωσε ο Μ. Κωνσταντίνος ως αρχή του έτους, γιατί κάθε χρόνο από εκείνη την ημέρα ξεκινούσε και η περίοδος φορολόγησης των υπηκόων από το κράτος. Έτσι το νέο οικονομικό έτος αντιστοιχούσε και στο νέο ημερολογιακό έτος που είχε βέβαια κι αυτό την ίδια διάρκεια με σήμερα, δηλαδή περίπου 365 ημέρες. Να, και σήμερα ακόμα στα ημερολόγια στα οποία αναφέρονται και οι θρησκευτικές εορτές η Εκκλησία μας αναφέρει ως αρχή ινδίκτου την 1η Σεπτεμβρίου.
Εγγ.: Και γιατί μετρούσαν τον χρόνο από την 1η Σεπτεμβρίου κι όχι από την 25η Δεκεμβρίου, για παράδειγμα, την ημέρα που γεννήθηκε ο Χριστός;
Παππ.: Γιατί, παιδί μου, οι Βυζαντινοί δε μετρούσαν το χρόνο από το χρόνο που γεννήθηκε ο Χριστός, παρότι ήταν Χριστιανοί. Αυτό καθιερώθηκε πολύ αργότερα. Οι Βυζαντινοί είχαν υπολογίσει σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη το πότε δημιουργήθηκε ο κόσμος. Κι έτσι ήδη από τους πρώτους αιώνες συνήθιζαν να χρονολογούν με ένα σύστημα που έχει ως εξής: Αυτό που εμείς θεωρούμε έτος 1 από τη γέννηση του Χριστού αντιστοιχούσε στους Βυζαντινούς με το έτος 5508 ή 5509 από Κτίσεως Κόσμου, γιατί θεωρούσαν ότι τόσα χρόνια πριν από τη γέννηση του Χριστού δημιουργήθηκε ο κόσμος από το Θεό.
Εγγ.: Οκ! Εμείς ξέρουμε ότι η Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς Τούρκους έγινε το 1453. Τί χρονολογία θα έγραφε το ημερολόγιο των Βυζαντινών;
Παππ.: Α, εύκολο… Κάνουμε μια απλή πρόσθεση και το βρίσκουμε… Θα προσθέσουμε το 1453 με το 5508, δηλαδή προσθέτουμε τα χρόνια από τη γέννηση του Χριστού – σύμφωνα με το δικό μας ημερολόγιο- με τα χρόνια που είχαν περάσει μέχρι να γεννηθεί ο Χριστός – σύμφωνα με τους Βυζαντινούς. Άρα το ημερολόγιό τους θα έδειχνε το έτος 6961 από κτίσεως κόσμου!!
Εγγ.: Δηλαδή δεν χρησιμοποιούσαν το π.Χ. και το μ.Χ.;
Παππ.: Όχι, το είπαμε… Μετρούσαν το χρόνο από κτίσεως κόσμου.
Εγγ.: Και γιατί πρόσθεσες το 5508 κι όχι το 5509;
Παππ.: Προσθέτουμε το 5508, αν η ημερομηνία που μας ενδιαφέρει είναι από 1 Ιανουαρίου ως 31η Αυγούστου, και το 5509, αν η ημερομηνία είναι από 1η Σεπτεμβρίου ως 31η Δεκεμβρίου. Κατάλαβες τώρα;
Εγγ.: Δηλαδή… σύμφωνα με τους Βυζαντινούς… τώρα θα ήμαστε στο έτος 7521;
Παππ.:Πολύ σωστά!! Έμαθες, βλέπω!
Εγγ.: Και οι μέρες της εβδομάδας; Είχαν τις ίδιες ονομασίες με τις δικές μας ή όχι;
Παππ.: Ναι, τα σημερινά ονόματα των ημερών της εβδομάδας προέρχονται από τότε. Δηλαδή οι ημέρες εκτός από την Παρασκευή, το Σάββατο και την Κυριακή δεν έχουν όνομα αλλά απλώς αριθμούνται… Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη. Να θυμάσαι πως το βυζαντινό ημερολόγιο είναι το ίδιο με το σημερινό (με κάποιες εξαιρέσεις όμως) και με τη διαφορά πως το βυζαντινό έτος άρχιζε την 1η Σεπτεμβρίου κι όχι την 1η Ιανουαρίου…
Εγγ.: Δεν είχα ιδέα… Ευχαριστώ, παππούλη!!!
Πηγή:
