Εγγ.: Καλημέρα παππού!!!
Παππ.: Βρε καλώς την! Πώς και μας θυμήθηκες μικρή μου;; Και γιατί τόση χαρά;;
Εγγ.: Σήμερα είναι η πρώτη μέρα των διακοπών του Πάσχα!!! Έκλεισαν τα σχολεία για δεκαπέντε ημέρες!! Γιούπι!! Ήρθα να μου λύσεις μια απορία…
Παππ.: Κάτι μου λέει πως έχει να κάνει με τη βυζαντινή ιστορία!
Εγγ.: Ναι, ρε παππού, αφού μου αρέσει και είσαι πολύ καλός σε αυτήν! Για πες μου κάτι… οι Βυζαντινοί γιόρταζαν το Πάσχα;
Παππ.: Αφού ήταν Χριστιανοί! Τί λες, να μην το γιόρταζαν;
Εγγ.: Ναι, εντάξει… αλλά όπως κι εμείς σήμερα;
Παππ.: Α, μάλιστα! Τώρα κατάλαβα…Όχι, κατά τους παλαιότερους χριστιανικούς αιώνες η γιορτή του Πάσχα δεν γιορταζόταν την ίδια χρονική περίοδο από τους Χριστιανούς που κατοικούσαν σε διάφορους τόπους. Έτσι οι Χριστιανοί πριν από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Μέγα άλλοτε τελούσαν το Πάσχα μαζί με τους Ιουδαίους κι άλλοτε την 25η Μαρτίου, άλλοτε το χειμώνα κι άλλοτε το καλοκαίρι. Ο Κωνσταντίνος ο Μέγας ήταν αυτός που θέσπισε πρώτος να μην γιορτάζεται το Πάσχα μαζί με τους Ιουδαίους και όρισε με τη Οικουμενική Σύνοδο της Νικαίας να εορτάζεται το Πάσχα την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας.
Εγγ.: Είναι αυτή η Οικουμενική Σύνοδος της Νίκαιας για την οποία μας μίλησε η κυρία στο σχολείο στα πρώτα μαθήματα της βυζαντινής ιστορίας; Αυτή που έγινε το 325μ.Χ;
Παππ.: Αυτή ακριβώς…
Εγγ.: Δηλαδή, από τότε έχει οριστεί πότε θα γιορτάζουμε το Πάσχα; Και το τηρούμε ακόμα;
Παππ.: Χαχαχα! Είσαι φοβερή ορισμένες στιγμές!! Ναι, ψυχή μου, από τότε!! Τί σου κάνει εντύπωση;
Εγγ.: Πολλά χρόνια!!!! Μας το είπε η κυρία στα θρησκευτικά πως το Πάσχα είναι κινητή γιορτή και γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας, δηλαδή την Κυριακή μετά την πανσέληνο του Μαρτίου… αλλά…
Παππ.: Αλλά;;;
Εγγ.: Αλλά…. δεν είχα συνδυάσει αυτά που έμαθα στα θρησκευτικά και αυτά που έμαθα στην ιστορία…. Τελικά, όλα τα μαθήματα στο σχολείο με κάποιο τρόπο συνδέονται… Και δε μου λες, παππού, τί σημαίνει Πάσχα; Έχω ακούσει αντί για Πάσχα να λένε Λαμπρή…
Παππ.: Η λέξη Πάσχα προέρχεται από την εβραϊκή «pesah» που σημαίνει "διάβαση" : Οι Εβραίοι γιόρταζαν το Πάσχα σε ανάμνηση της απελευθέρωσής τους από τους Αιγυπτίους και της διάβασης της Ερυθράς θάλασσας. Θα δεις αυτές τις μέρες στην τηλεόραση τη μίνι σειρά του History Channel «Η Βίβλος», η οποία αναφέρεται και σε αυτά τα γεγονότα. Οι Χριστιανοί, όμως, με το δικό τους Πάσχα γιορτάζουν την ανάσταση του Σωτήρα και τη διάβαση από το θάνατο στη ζωή. Η αντίστοιχη ελληνική λέξη για το Πάσχα είναι Λαμπρή, διότι η ημέρα της Ανάστασης του Χριστού είναι μέρα ευφρόσυνη. Στους βυζαντινούς χρόνους κατά την εορτή του Πάσχα, όπως και σήμερα, οι πιστοί φρόντιζαν να καθαρίσουν το σπίτι τους, να βάψουν με ασβέστη τους τοίχους των σπιτιών τους και να στρώσουν στο δάπεδο του σπιτιού τους κλαδιά δάφνης, μυρσίνης, δεντρολίβανου και φύλλα λεμονιάς. Όπως φρόντιζαν το σπίτι τους οι Χριστιανοί έτσι και τις ημέρες εκείνες αγόραζαν καινούργια φορέματα για να φορούν πασχαλιάτικα ή λαμπριάτικα την ημέρα του Πάσχα. Το ίδιο δεν έκανες κι εσύ;
Εγγ.: Όχι ακόμα. Αλλά η μαμά είπε πως θα πάμε να ψωνίσουμε ένα φουστάνι καινούργιο για να φορέσω ανήμερα το Πάσχα…
Παππ.: Επίσης, οι Βυζαντινοί συνήθιζαν, όπως σε όλες τις επίσημες εορτές, έτσι και το Πάσχα να φωταγωγούν τις πόλεις τους και να έχουν άπλετο φως στις οικίες τους. Κι ακριβώς επειδή τηρούσαν αυστηρή νηστεία την περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής, γι’ αυτό και ανήμερα το Πάσχα παρέθεταν στα τραπέζια τους άφθονα τα κρέατα και καθόλου τα είδη νηστείας. Υπάρχει στην Πάρο μια σχετική ευχή που λέει «είν’ τα ‘χει η ημέρα η Λαμπρή να τα’χης μεσ’ στο σπίτι σου». Εϊ, τί έπαθες; Τί σκέφτεσαι;
Εγγ.: Σκέφτομαι…. Πόσα χρόνια έχουν περάσει από τότε που υπήρχε η βυζαντινή αυτοκρατορία… και πώς ακόμα και σήμερα, εν έτει 2013, έχουμε τα ίδια ήθη και έθιμα… Είναι ασύλληπτο, παππού!!!!
Παππ.: Και πού να συνειδητοποιήσεις πόσες ομοιότητες έχουμε με τους αρχαίους Έλληνες… με τους οποίους έχουμε ακόμα μεγαλύτερη χρονική διαφορά… Χεχεχε!!
