ΙΩΑΝΝΗΣ Γ. ΑΝΥΦΑΝΤΗΣ, Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

(Σύνοψη από το βιβλίο του Ηλία Ματσαγγούρα Θεωρία και Πράξη της Διδασκαλίας, τ.Β’ Στρατηγικές Διδασκαλίας, 5^η έκδοση, Gutenberg, Αθήνα 2000, σσ. 282-279)

1. Αρχή της ψυχολογικής αποδοχής και στήριξης.

- Ανάγκη του μαθητή για ψυχολογική ασφάλεια, αναγνώριση, αποδοχή και στήριξη. – Μεγάλη η σημασία των διαπροσωπικών σχέσεων. – Υποβοήθηση της ομαλής ένταξης στη σχολική ομάδα. – Εξασφάλιση θετικών εμπειριών στον ακαδημαϊκό και κοινωνικό τομέα. – Στάση αποδοχής του εκπαιδευτικού: φυσικό πλησίασμα, αιτιολογημένοι έπαινοι, θετική κριτική, αναγνώριση της συνεισφοράς στην τάξη, ενδιαφέρον για εξωσχολικές ασχολίες του μαθητή, αποφυγή προσωποποιημένης κριτικής και απειλητικών δηλώσεων.

2. Αρχή της αυτενεργού συμμετοχής.

- Η εκπαίδευση δεν πραγματώνεται με διαδικασίες εξωτερικής επιβολής, αλλά με διαδικασίες αλληλεπίδρασης μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητών. – Εμπλοκή του μαθητή στο μάθημα, ώστε ν’ αναπτυχθούν οι γνωστικές και κοινωνικές δεξιότητές του και να ενισχυθεί η αυτοπεποίθησή του. – Η ανάπτυξη της αυτονομίας του μαθητή διασφαλίζεται μόνο όταν οι δραστηριότητες και επιλογές του οδηγούν σε βιώματα επιτυχίας. Ακριβώς σ’ αυτό αποβλέπει η διαμεσολάβηση του εκπαιδευτικού.

3. Αρχή της ολότητας.

- Ο ανθρώπινος νους αντιλαμβάνεται οργανωμένα σύνολο και όχι αθροίσματα επιμέρους στοιχείων. – Το διδακτικό αντικείμενο πρέπει να προσφέρεται ως οργανωμένο σύνολο ενός ευρύτερου συστήματος. – Συνολική αντίληψη του διδακτικού αντικειμένου και όχι σταδιακή απομνημόνευση των επιμέρους στοιχείων του. – Η οργάνωση και η ένταξη του νέου πρέπει να γίνεται με βάση τα γνωσιολογικά σχήματα του μαθητή και όχι του ώριμου επιστήμονα. – Απαραίτητος ο προγραμματισμός και η επιλογή κατάλληλων διδακτικών μεθόδων.

4. Αρχή της προσφοράς συστηματικών γνώσεων.

- Όχι βερμπαλισμός και στείρος εγκυκλοπαιδισμός. – Προσφορά με οργανωμένο και συστηματικό τρόπο σημαντικών και έγκυρων γνώσεων. – Η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης δε σημαίνει υποβάθμιση της συστηματικής πληροφόρησης.

5. Αρχή της εποπτείας.

- ojud;en jen t'/w n'/w {o m;h pr;oteron jen t'/h ajisq;hsei. - Χρήση εποπτικών διδακτικών μέσων: πίνακα, εικόνων, σκίτσων, γραφημάτων, προπλασμάτων, ηλεκτρονικής τεχνολογίας.

6. Αρχή της διαφοροποίησης.

- Προσαρμογή του περιεχομένου, των στόχων, του ρυθμού, των μεθόδων και του βαθμού δυσκολίας της διδασκαλίας και των οργανωτικών διαδικασιών στις ατομικές δυνατότητες, τις ανάγκες, το στυλ μάθησης και τα ενδιαφέροντα των μαθητών. – Άμβλυνση μαθησιακών και κοινωνικών διαφορών.

7. Αρχή της διαθεματικής προσέγγισης.

- Διδακτική προσέγγιση που δεν ακολουθεί την κατάτμηση της πραγματικότητας σε διδακτικά αντικείμενα και ξεχωριστά μαθήματα, αλλά εξετάζει κάθε θεματική ενότητα από όλες τις δυνατές πλευρές.