Τα μόρια στα Νέα Ελληνικά

Πρόσεξε τα παρακάτω παραδείγματα:

Ας έρθει κάποιος.

Για έλα εδώ.

Πότε θα φύγεις;

Μα την αλήθεια!

Να και ο Νίκος.

Οι λέξεις με τα σκούρα γράμματα στα παραπάνω παραδείγματα λέγονται μόρια.

Οι λέξεις αυτές δεν κλίνονται και σύμφωνα με τη γραμματική του Γυμνασίου είναι οι εξής: ας, για, θα, μα, να. Επίσης, σύμφωνα με τη γραμματική του Δημοτικού μόρια είναι και τα δε(ν), μη(ν), ναι, όχι.

Στον πίνακα που ακολουθεί δηλώνονται τα μόρια και οι σημασίες τους.

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

μόριο	φανερώνει	ονομάζεται	παραδείγματα
ας	προτροπή συγκατάθεση (μόριο υποτακτικής)	προτρεπτικό	Ας φάμε τώρα. Ας γίνει όπως λες.
για	προτροπή	προτρεπτικό	Για πάμε μέχρι εκεί.
θα	κάτι που θα γίνει κάτι που θα μπορούσε να γίνει κάτι που πιθανόν να είχε συμβεί	μελλοντικό δυνητικό πιθανολογικό	Θα σου πω. Θα έτρωγες ένα γλυκό. Μάλλον θα τελείωσε.
μα	επιβεβαίωση, όρκο	ορκωτικό	Μα την αλήθεια.
να	δείξη	δεικτικό	Να το χωριό μου.
να	(μόριο υποτακτικής)		Να έρθει κι ο Νίκος.
δε(ν)	άρνηση	αποφατικό	Δε θέλω γλυκό.
μη(ν)	άρνηση	απαγορευτικό αποτρεπτικό	Μην έρθεις. Καλύτερα ας μην έρθεις.
όχι	άρνηση	αποφατικό με επιρρηματική χρήση	Σου είπα όχι, δε θα έρθω.
ναι	συμφωνία	καταφατικό με επιρρηματική χρήση	Σου είπα ναι, θα έρθω

Εκτός από τα παραπάνω μόρια, σύμφωνα με τη γραμματική του Τριανταφυλλίδη, ως μόρια θεωρούνται και τα: γιατί, δηλαδή.

	Γραμματική Νέας Ελληνικής Γλώσσας Α', Β' Γ' Γυμνασίου, Σωφρόνης Χατζησαββίδης - Αθανασία Χατζησαββίδου, ΟΕΔΒ, Αθήνα, Έκδοση Α, 2011
	Νεοελληνική Γραμματική, Μανόλης Τριανταφυλλίδης, ΟΕΣΒ, Αθήνα, 1941
	Γραμματική της Ελληνικής Γλώσσας, David Holton - Peter Mackridge - Ειρήνη Φιλιππάκη-Warburton, Πατάκης, Αθήνα, 1999
	Γραμματική της Νέας Ελληνικής, Χρ. Κλαίρης - Γ. Μπαμπινιώτης, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2005
	Γραμματική Ε, Στ Δημοτικού, Ειρήνη Φιλιππάκη-Warburton - Μιχ. Γεωργιαφέντης - Γεώργιος Κοτζόγλου - Μαργαρίτα Λουκά, ΟΕΔΒ, Αθήνα
	Εφαρμοσμένη Γραμματική της Δημοτικής και Συντακτικό, Γιάννη Β. Παπαναστασίου, Αθήνα, 1989
	Συντακτικό της Νέας Ελληνικής, ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1996, κα' έκδοση
	Νεοελληνική Γλώσσα Α' Γυμνασίου, Γιάννης Παπαθανασίου, εκδ. Χαζτηθωμά, Θεσσαλονίκη, 2006
	Νεοελληνική Γλώσσα Β' Γυμνασίου, Γιάννης Παπαθανασίου, εκδ. Χαζτηθωμά, Θεσσαλονίκη, 2006
	Νεοελληνική Γλώσσα Γ' Γυμνασίου, Γιάννης Παπαθανασίου, εκδ. Χαζτηθωμά, Θεσσαλονίκη, 2006