Ανακεφαλαίωση
Στο κεφάλαιο αυτό:
Γνωρίσαμε κείμενα του Πλάτωνα που σχετίζονται με την ιστορία και τον πολιτισμό της κλασικής εποχής και αφορούν ιδιαίτερα την αθηναϊκή κοινωνία.
Συζητήσαμε ορισμένες ηθικές, κοινωνικές και πολιτικές απόψεις του Σωκράτη και του Πλάτωνα που εντάσσονται στην κοινωνική, πολιτική και πνευματική ζωή της εποχής τους, αλλά μπορούν να προβληθούν και να ελετηθούν και στο πλαίσιο της σύγχρονης εποχής.
Γνωρίσαμε τον διάλογο, μια μορφή φιλοσοφικού λόγου που εγκαινίασε ο Σωκράτης και ο Πλάτων, ο οποίος έχει μεγάλη χρήση και χρησιμότητα σε κάθε εποχή. Στα κείμενα που μελετήσαμε είδαμε την προσπάθεια των φιλόσοφων αυτών να ορίσουν έννοιες, όπως η δικαιοσύνη και η αδικία.
Τα ερωτήματα που γεννιούνται από τα κείμενα που έχουν επιλεγεί μπορούν να συνοψιστούν στα ακόλουθα:
―Ποιο φιλοσοφικό, κοινωνικό ή παιδαγωγικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν για τους σύγχρονους ανθρώπους;
―Ποιες προεκτάσεις και ερμηνείες επιδέχονται σε σχέση με την εποχή που γράφτηκαν;
Στην 1η ενότητα:
Μέσα από την Απολογία Σωκράτους, έργο που γράφτηκε στην περίοδο της νεότητας του Πλάτωνα, γνωρίσαμε την προσωπικότητα και τις ηθικές απόψεις του Σωκράτη, ο οποίος διαμόρφωσε την ηθική φιλοσοφία και επηρέασε με τη διδασκαλία του τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, αλλά και τους μετέπειτα φιλοσόφους της αρχαιότητας. Tο πρότυπο ανθρώπου που αυτός πρότεινε, τονίζοντας την αξία της αυτογνωσίας και της καλλιέργειας της ψυχής και ο κριτικός ρόλος που προσέδωσε στον διανοούμενο της εποχής του έχουν διαχρονική αξία.
Στη 2η ενότητα:
Διερευνήσαμε τον προβληματισμό του Σωκράτη και του Πλάτωνα για τις έννοιες της δικαιοσύνης και της αδικίας μέσα από τον διάλογο Πολιτεία, έργο από τα πιο σημαντικά του μεγάλου φιλοσόφου, που σχετίζεται με την Αθήνα της εποχής κατά την οποία ο Νικίας συνήψε ειρήνη (422 π.X.) με τους Σπαρτιάτες, και γνωρίσαμε έναν από τους ορισμούς της δικαιοσύνης που έδωσε, σύμφωνα με τον οποίο «δικαιοσύνη είναι η συνεργασία».
Στην 3η και 4η ενότητα:
Γνωρίσαμε τις σχέσεις πολιτικής και ηθικής, που στηρίζουν την «ιδανική» πολιτεία, την οποία ο Πλάτων επινοεί ως καλύτερη από τα άλλα πολιτεύματα, σε σχέση με την παιδεία. Γνωρίσαμε την κριτική της ποίησης, που ο Πλάτων άσκησε επειδή θεωρούσε πως η μυθοπλασία δεν αποκαλύπτει την αλήθεια και επηρεάζει αρνητικά τους νέους. Συζητήσαμε, επίσης, για τον ρόλο του πολιτικού στη διακυβέρνηση της πόλης-κράτους, η οποία πρέπει να ασκείται, κατά τον Πλάτωνα, από τους άριστους, δηλαδή όσους συνδέουν την αρετή με τη γνώση.
Στην 5η ενότητα:
Γνωρίσαμε ορισμένες από τις πολιτικές και κοινωνικές απόψεις του Πλάτωνα για τη δυνατότητα των γυναικών να συμμετέχουν στην εξουσία εξίσου με τους άνδρες, τις τοποθετήσαμε στο ιστορικό και πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής και επιχειρήσαμε προέκταση με αναφορές σε σύγχρονους φιλοσόφους και στη σύγχρονη πραγματικότητα.