Άλλα βιογραφικά

Φιλολογικό ψευδώνυμο του Πάρη Ταβελούδη. Γεννήθηκε στην Αθήνα. Όταν ήταν δυο χρονών η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στη Σμύρνη. Από εκεί ξαναγύρισε στην Ελλάδα μετά τη μικρασιατική καταστροφή. Τα μυθιστορήματά του διακρίνονται για την εκφραστική τους λεπτότητα και μια έντονη λυρική διάθεση· είναι πολύ διαποτισμένα από τα βιώματα της παιδικής του ηλικίας. Είναι ένας από τους πιο αξιόλογους πεζογράφους της γενιάς του '30. Έργα του Λεμονοδάσος (1928), Εκάτη (1934), Ερόικα (1938), Τρεις Γυναίκες (1943), Το Γυρί (1945), Η Κορομηλιά (1955), Στου Χατζηφράγκου (1964) κ.ά. Ύστερα από τον θάνατό του εκδόθηκε το μυθιστόρημα Τέρμα, που ο συγγραφέας δεν πρόλαβε να τελειώσει.

 

Πηγή: Σχολικό βιβλίο β' λυκείου

 

Ο Κοσμάς Πολίτης (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Παρασκευά Ταβελούδη) γεννήθηκε στην Αθήνα, γιος του εμπόρου Λεωνίδα Ταβελούδη από τη Λέσβο και της Καλλιόπης το γένος Χατζημάρκου από το Αϊβαλί. Το 1890 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Σμύρνη, μετά από την οικονομική καταστροφή του πατέρα του. Εκεί πήρε ιδιαίτερα μαθήματα Αγγλικών και Γαλλικών. Το 1900 πέθανε η μητέρα του και ο Πάρις (όπως τον φώναζαν οι δικοί του ) ανατράφηκε από την αδερφή του Μαρία. Στη Σμύρνη φοίτησε στην Ευαγγελική Σχολή και στο Αμερικανικό Κολλέγιο (από το οποίο δεν αποφοίτησε) και εργάστηκε στην Τράπεζα Ανατολής (1905-1911), σε υποκατάστημα της Εταιρείας Wiener Bank - Verein (1911-1919) και στην τράπεζα Credit Foncier d’ Algerie et de Tunisie (1919-1922). Το 1917 παντρεύτηκε την Κλάρα Κρέσπι που καταγόταν από την Αυστροουγγαρία, με την οποία απέκτησε μια κόρη τη Φοίβη. Υπήρξε μέλος του Κ.Κ.Ε. και ιδρυτικό μέλος της Ε.Δ.Α., με την οποία έθεσε υποψηφιότητα στις εκλογές του 1951 στην περιφέρεια Πατρών, χωρίς επιτυχία. Το 1961 έγινε επίτιμο μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών (είχε προηγηθεί άρνηση της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών να τον δεχτεί, καθώς αρνήθηκε να υπογράψει δήλωση μετανοίας για την αριστερή του δράση). Το 1967 πέθανε η γυναίκα του και ο Πολίτης συλλήφθηκε από την Ασφάλεια. Το 1973 μπήκε στον Ευαγγελισμό λόγω αναπνευστικής και καρδιακής ανεπάρκειας, μεταφέρθηκε για λίγο στον οίκο ευγηρίας Relax Palace στο Μαρούσι και ένα χρόνο αργότερα ξαναμπήκε στον Ευαγγελισμό, όπου πέθανε.

Η πρώτη εμφάνιση του Κοσμά Πολίτη στον χώρο της λογοτεχνίας πραγματοποιήθηκε με την έκδοση του Λεμονοδάσους (1930). Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Πάτρα έγραψε την Eroica, που τιμήθηκε το 1939 με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος και έγινε κινηματογραφική ταινία το 1960 από τον Μιχάλη Κακογιάννη. Τιμήθηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο διηγήματος (1960 για την Κορομηλιά) και το Α΄ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1964 για το Στου Χατζηφράγκου).

Ο Κοσμάς Πολίτης θεωρείται ως ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της πεζογραφίας της γενιάς του ’30. Στο σύνολο του πεζογραφικού του έργου κυριαρχεί η αγωνιώδης αναζήτηση του απόλυτου ιδεώδους (συχνά τραγική λόγω της επίγνωσης της χιμαιρικής φύσης μιας τέτοιας αναζήτησης), η οποία εκφράζεται άλλοτε μέσω μιας ιδεαλιστικής, αισθητιστικής και κοσμοπολίτικης γραφής, που συνδυάζει ρεαλιστικά στοιχεία με λυρικές εξάρσεις και κινείται στα πλαίσια της μυθοποίησης της ζωής, και άλλοτε με μια πιο άμεση ιδεολογική στροφή προς τα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα της εποχής (εντονότερη στα έργα του μετά την εισχώρησή του στο Κ.Κ.Ε. με αφετηρία Το Γυρί). Το τελευταίο εξολοκλήρου σωζόμενο έργο του Στου Χατζηφράγκου έχει ως αφορμή τα παιδικά χρόνια του συγγραφέα στη Σμύρνη και κατά κάποιο τρόπο συνοψίζει το σύνολο της δημιουργίας του.

 

Εργογραφία

 

Ι.Μυθιστορήματα

• Λεμονοδάσος· Ιστορία μιας ζωής. Αθήνα, 1930.

• Εκάτη· Σύγχρονη ιστορία. Αθήνα, Πυρσός, 1933.

• Eroica. Αθήνα, Γκοβόστης, [1938].

• Το Γυρί. Αθήνα, Ίκαρος, 1945.

• Στου Χατζηφράγκου · Τα σαραντάχρονα μιας χαμένης πολιτείας. Αθήνα, Καραβίας, 1963.

• Τέρμα · Φιλολογική επιμέλεια Γαβριήλ Πεντζίκης. Αθήνα, Ερμής, 1975.

ΙΙ.Νουβέλες

• Η κορομηλιά. Αθήνα, Φέξης, 1959.

ΙΙΙ. Θέατρο

• Κωνσταντίνος ο Μέγας. Αθήνα, Δίφρος, 1957.

 

Πηγή: Ε.ΚΕ.ΒΙ