Βαλαωρίτης Νάνος (1921-2019)
Σύντομο βιογραφικό για σχολική χρήση. Κατέβασε σε αρχείο 
Ο Νάνος Βαλαωρίτης γεννήθηκε στη Λοζάνη της Ελβετίας. Είναι δισέγγονος του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1944 έφυγε για το Λονδίνο, όπου έζησε ως το 1952 και σπούδασε Αγγλική Φιλολογία. Δίδαξε Συγκριτική Λογοτεχνία και Συγγραφή στο Πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο, όπου. Από το 1976 ζει μόνιμα στο Παρίσι.
Την πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία πραγματοποίησε το 1939 με δημοσιεύσεις ποιημάτων του στο περιοδικό "Νέα Γράμματα". Το 1947 εξέδωσε την "Τιμωρία των μάγων", την πρώτη του ποιητική συλλογή στο Λονδίνο. Τιμήθηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή του "Μερικές γυναίκες" το 1983 (ενώ είχε αρνηθεί ανάλογη βράβευση το 1958). Το 1976 αρνήθηκε την πρόταση να γίνει αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Συμμετείχε στο κίνημα του υπερρεαλισμού, βούτηξε στη μπιτ λογοτεχνία αλλά και στη γλωσσοκεντρική και πανκ ποίηση, χαρακτηρίστηκε αιώνιος έφηβος και περιπλανήθηκε πάντοτε, με τη ζωή και με τη γραφή του, σε χώρους νέους, πειραματικούς και περιπετειώδεις.
Η ποιητική γραφή του Νάνου Βαλαωρίτη είναι έντονα υπερρεαλιστική, χωρίς παρεκκλίσεις. Η ποίησή του είναι επαναστατική, που αρνείται κάθε είδους συμβατικότητα και διαβρώνει την έννοια των θεσμών. Η γλώσσα παρεκκλίνει από τη νόρμα και το ποίημα δεν έχει καθορισμένο περιεχόμενο και μένει ανοιχτό στην ερμηνεία του αναγνώστη. «Ο Βαλαωρίτης», όπως σημειώνει ο κριτικός Βαγγέλης Χατζηβασιλείου «είναι ένας έντονα προσηλωμένος και ανυποχώρητος μοντερνιστής, που εφαρμόζει με θρησκευτική πίστη τα διδάγματά του. Και να, αμέσως αμέσως, τα υλικά της δουλειάς του: παραληρηματικός λόγος, αιφνίδιες ανατροπές ή διολισθήσεις του νοήματος, παράλογες εικόνες, πολλαπλές κειμενικές παραπομπές, ασυγκράτητη ροή συμβόλων και, πρωτίστως, δραματικό περιεχόμενο, που συνοψίζεται σε μια γενναία απόρριψη όλων των στοιχείων του υπαρκτού κόσμου». Για το σύνολο του έργου του τιμήθηκε με το βραβείο της Εταιρείας Ποίησης των Η.Π.Α. και με το κρατικό Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας το 2009. Ποιήματά του έχουν επίσης μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, δανικά, ιταλικά, ρωσικά.
Πηγή: Ε.ΚΕ.ΒΙ, SanSimera.gr, ΠΟ.ΘΕ.Γ.
Ανθολογούνται στα σχολικά βιβλία:
Άλλα βιογραφικά
Γεννήθηκε στη Λωζάνη της Ελβετίας το 1921. Είναι δισέγγονος του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Αγγλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Από το 1954-1960 ανήκε στην ομάδα του André Breton. Εργάστηκε ως καθηγητής Λογοτεχνίας και Γραφής στο Πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο. Έργα στα ελληνικά: Ποίηση, Η τιμωρία των Μάγων (Λονδίνο 1947), Κεντρική Στοά (Αθήνα 1958), για το οποίο του απονεμήθηκε Κρατικό Βραβείο ποίησης, Ανώνυμο ποίημα του Φωτεινού Αηγιάννη (Σαν Φρανσίσκο 1974, Αθήνα 1977), Εστίες μικροβίων, (Σαν Φρανσίσκο 1977), Ο ήρωας του τυχαίου (1979), Η πουπουλένια εξομολόγηση (1982), Στο κάτω-κάτω της γραφής (1984), Ο έγχρωμος στυλογράφος (1986), Ανιδεογράμματα (1996), Ήλιος ο δήμιος μιας πράσινης σκέψης (1996). Εξέδωσε επίσης τα: Ποιήματα 1 και Ποιήματα 2 στα οποία περιλαμβάνεται η ποιητική του εργασία από το 1944-1974. Πεζά: Ο προδότης του γραπτού λόγου (1980), Ο διαμαντένιος γαληνευτής (1981), Απ' τα κόκαλα βγαλμένη (1982), Μερικές γυναίκες (1982), Η δολοφονία (1984), Ο θησαυρός του Ξέρξη (1984), Ο ομιλών πίθηκος (1986), Παραμυθολογία (1996). Κριτική: Ανδρέας Εμπειρίκος (1989), Για μια θεωρία της γραφής (1990).
Πηγή: Σχολικό βιβλίο γ' λυκείου
Ο Νάνος Βαλαωρίτης γεννήθηκε στη Λωζάννη της Ελβετίας. Είναι δισέγγονος του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1944 έφυγε για το Λονδίνο, όπου έζησε ως το 1952 και σπούδασε Αγγλική Φιλολογία. Στη συνέχεια ταξίδεψε στο Παρίσι, όπου παρακολούθησε μαθήματα στην Ecole des Hautes Etudes και μπήκε στον κύκλο των γάλλων υπερρεαλιστών, στην ομάδα του Μπρετόν (1954-1960). Από το 1944 ως το 1952 έζησε στο Λονδίνο, όπου εργάστηκε ως υπάλληλος ραδιοφωνίας στο BBC και από το 1968 ως το 1975 στο Σαν Φρανσίσκο, όπου δίδαξε Συγκριτική Λογοτεχνία και Συγγραφή στο Πανεπιστήμιο. Από το 1976 ζει μόνιμα στο Παρίσι. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά "Τετράδιο", "Σήμα", "Horizon", "New Writing", "Daylight" και υπήρξε διευθυντής και εκδότης του περιοδικού "Πάλι" (1963-1967). Την πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία πραγματοποίησε το 1939 με δημοσιεύσεις ποιημάτων του στο περιοδικό "Νέα Γράμματα". Το 1947 εξέδωσε την "Τιμωρία των μάγων", την πρώτη του ποιητική συλλογή στο Λονδίνο. Τιμήθηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή του "Μερικές γυναίκες" το 1983 (ενώ είχε αρνηθεί ανάλογη βράβευση το 1958). Το 1976 αρνήθηκε την πρόταση να γίνει αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Η ποιητική γραφή του Νάνου Βαλαωρίτη είναι έντονα υπερρεαλιστική, χωρίς παρεκκλίσεις. Ασχολήθηκε επίσης με μεταφράσεις ελλήνων ποιητών όπως ο Ελύτης, ο Σεφέρης και ο Εμπειρίκος στα αγγλικά, καθώς και με την παρουσίαση του έργου τους στο Λονδίνο κατά τη διάρκεια της τετραετίας 1944-1948. Το θεατρικό έργο του "Το κούτσουρο" ανέβηκε το 1959 από το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν και παρουσιάστηκε με τη μορφή όπερας στο Φεστιβάλ των δύο κόσμων του Σπολέτο το 1961. Το 1990 πραγματοποίησε παρουσίαση ελλήνων υπερρεαλιστών ποιητών στο Centre Georges Pombidou στο Παρίσι. Για το σύνολο του έργου του τιμήθηκε με το βραβείο της Εταιρείας Ποίησης των Η.Π.Α. και με το κρατικό Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας το 2009.
Πηγή: Ε.ΚΕ.ΒΙ
Εργογραφία
Ι.Ποίηση
• Η τιμωρία των μάγων. Λονδίνο, 1947.
• Κεντρική στοά·Σχέδια της Marie Wilson. Αθήνα, 1958.
• Terre de diamant. Αθήνα, 1958.
• Hired Hieroglyphs. Kayak, 1970.
• Ανώνυμο ποίημα του Φωτεινού Άηγιάννη. Σαν Φρανσίσκο, 1974 (και Αθήνα, Ίκαρος, 1977).
• Εστίες μικροβίων. Σαν Φρανσίσκο, Το καλώδιο, 1977.
• Ο ήρωας του τυχαίου. Θεσσαλονίκη, Εγνατία, 1979.
• Flash Bloom. Σαν Φρανσίσκο, Wire Press, 1980.
• Η πουπουλένια εξομολόγηση. Αθήνα, Ίκαρος, 1982.
• Στο κάτω κάτω της γραφής. Αθήνα, Νεφέλη, 1984.
• Ο έγχρωμος στυλογράφος. Αθήνα, Δωδώνη, 1986.
• My Afterlife guaranteed. Σαν Φρανσίσκο, City Lights, 1990.
• Ανιδεογράμματα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1996.
• Ήλιος, ο δήμιος μιας πράσινης σκέψης. Αθήνα, Καστανιώτης, 1996.
ΙΙ.Πεζογραφία
• Ο προδότης του γραπτού λόγου. Αθήνα, Ίκαρος, 1980.
• Ο διαμαντένιος γαληνευτής. Αθήνα, Ύψιλον, 1981.
• Μερικές γυναίκες. Αθήνα, Θεμέλιο, 1982.
• Απ’ τα κόκαλα βγαλμένη. Αθήνα, Νεφέλη, 1982.
• Η δολοφονία· Νουβέλα. Αθήνα, Θεμέλιο, 1984.
• Ο θησαυρός του Ξέρξη. Αθήνα, Εστία, 1984.
• Ο ομιλών πίθηκος. Αθήνα, Αιγόκερως, 1986.
• Παραμυθολογία. Αθήνα, Νεφέλη, 1996.
• Ο σκύλος του θεού. Αθήνα, Καστανιώτης, 1998.
• Αλληγορική Κασσάνδρα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1998.
ΙΙΙ.Δοκίμια
• Ανδρέας Εμπειρίκος. Αθήνα, Ύψιλον, 1989.
• Για μια θεωρία της γραφής. Αθήνα, Εξάντας, 1990.
• Μοντερνισμός, Πρωτοπορία και Πάλι. Αθήνα, Καστανιώτης, 1997.
ΙV. Συγκεντρωτικές εκδόσεις
• Ποιήματα 1 (1944-1964). Αθήνα, Ύψιλον/Βιβλία, 1983.
• Ποιήματα 2 (1965-1974). Αθήνα, Ύψιλον/Βιβλία, 1987.
• Παραμυθολογία. Αθήνα, Νεφέλη, 1996 (Μερικές γυναίκες, Ο ομιλών πίθηκος, Ο διαμαντένιος γαληνευτής).
