ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Βιογραφίες Ανθολογούμενων Λογοτεχνών στα βιβλία Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γυμνασίου - Λυκείου


Χατζόπουλος Κωσταντίνος (1868-1920)


Χατζόπουλος Κωσταντίνος

Σύντομο βιογραφικό για σχολική χρήση. Κατέβασε σε αρχείο

«Έπειτα κοίταξε πάλι τον ουρανό, όπου ο ήλιος πολεμούσε ν’ ανοίξει δρόμο μέσα σε σύννεφα σταχτιά, που ξέκοβαν και σκόρπιζαν κουρελιασμένα από την κορυφή του αντικρινού ορθόβραχου βουνού.»

Η γεύση από Φθινόπωρο που μόλις πήραμε, μας βοηθά ίσως να κατανοήσουμε γιατί το έργο αυτό του Χατζόπουλου αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα της συμβολιστικής και γενικότερα της λυρικής πεζογραφίας και επηρέασε πολλούς μεταγενέστερους πεζογράφους.

Ο Κωσταντίνος Χατζόπουλος -όπως ο ίδιος προτιμούσε να γράφει το όνομά του- γεννήθηκε στο Αγρίνιο. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά εργάστηκε για σύντομο χρονικό διάστημα ως δικηγόρος στη γενέτειρά του, καθώς έφυγε για την Αθήνα και μπήκε στους λογοτεχνικούς κύκλους. Παρέμεινε επίσης για αρκετά χρόνια στη Γερμανία, όπου και ενστερνίστηκε τις σοσιαλιστικές ιδέες και προσπάθησε να τις μεταδώσει και στην Ελλάδα.

Ο Χατζόπουλος μοιράστηκε ανάμεσα στην ποίηση και την πεζογραφία. Στην ποίηση ακολούθησε την τεχνοτροπία του συμβολισμού, ενώ στην πεζογραφία έθεσε ως στόχο τη ρεαλιστική απεικόνιση της κοινωνικής πραγματικότητας του καιρού του. Ακολουθώντας τις αρχές του ρεαλισμού και του νατουραλισμού προσπάθησε να διευρύνει τα στενά πλαίσια της ελληνικής ηθογραφίας και να δώσει διέξοδο στους κοινωνικούς προβληματισμούς του αποκαλύπτοντας μερικές πληγές της σκληρής επαρχιακής ζωής ή της κοινωνικής πραγματικότητας. Έγινε έτσι, μαζί με το Θεοτόκη και τον Παρορίτη, ο εισηγητής του κοινωνικού μυθιστορήματος στην Ελλάδα.

Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στις μεταφράσεις του, με τις οποίες επιχείρησε να καταστήσει γνωστά στην Ελλάδα κάποια από τα σημαντικότερα ονόματα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Ως το καλύτερο έργο του στο χώρο της μετάφρασης θεωρείται ο Φάουστ του Γκαίτε.

Πέθανε στο πλοίο από τροφική δηλητηρίαση, ενώ ταξίδευε για την Ιταλία. Η σορός του τάφηκε στο Πρίντεζι.   

Πηγές: Σχολικό βιβλίο β' λυκείου, Ε.ΚΕ.ΒΙ., sarantakos.com

 

Επιμέλεια: Κωνσταντίνα Σάιτ

 

Ανθολογούνται στα σχολικά βιβλία:

Δε γυρεύω ξένο

Ήρθες

Το σπίτι του δασκάλου

 

Διαβάστε: Φθινόπωρο, Ο πύργος του Ακροπόταμου, Υπεράνθρωπος, Η Αννιώ κι άλλα διηγήματα.

 

Άλλα βιογραφικά

 

Ο Κωσταντίνος Χατζόπουλος (έτσι προτιμούσε να γράφει το όνομά του) γεννήθηκε στο Αγρίνιο και πέθανε στο πλοίο, ενώ ταξίδευε για την Ιταλία. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, πολύ λίγο όμως άσκησε το δικηγορικό επάγγελμα, γιατί αφιερώθηκε στη Λογοτεχνία. Παρέμεινε για 11 χρόνια στη Γερμανία (1900-1901, 1905-1914), όπου και ενστερνίστηκε τις σοσιαλιστικές ιδέες, που είχαν διαδοθεί τότε στη Γερμανία, και προσπάθησε να τις μεταδώσει και στην Ελλάδα, όπου ξαναγύρισε οριστικά το 1914 και παρέμεινε κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ο Χατζόπουλος μοιράστηκε ανάμεσα στην ποίηση και την πεζογραφία. Στην ποίηση ακολούθησε την τεχνοτροπία του συμβολισμού, ενώ στην πεζογραφία (με εξαίρεση το Φθινόπωρο) έθεσε ως στόχο τη ρεαλιστική απεικόνιση της κοινωνικής πραγματικότητας του καιρού του. Ακολουθώντας τις αρχές του ρεαλισμού και του νατουραλισμού προσπάθησε να διευρύνει τα στενά πλαίσια της ελληνικής ηθογραφίας και να δώσει διέξοδο στους κοινωνικούς προβληματισμούς του αποκαλύπτοντας μερικές πληγές της σκληρής επαρχιακής ζωής (Αγάπη στο χωριό, Ο Πύργος του Ακροπόταμου) ή της κοινωνικής πραγματικότητας (Τάσω, Στο σκοτάδι κι άλλα διηγήματα). Έγινε έτσι, μαζί με τον Θεοτόκη και τον Παρορίτη, ο εισηγητής του κοινωνικού μυθιστορήματος στην Ελλάδα. Μοναδική θέση στο πεζογραφικό του έργο κατέχει το Φθινόπωρο, που αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα της συμβολιστικής και γενικότερα της λυρικής πεζογραφίας και επηρέασε πολλούς μεταγενέστερους πεζογράφους. Αποφασιστική ήταν επίσης η συμβολή του στην πνευματική ζωή της Ελλάδας με την έκδοση του περιοδικού «Τέχνη».

 

Πηγή: Σχολικό βιβλίο β' λυκείου

 

Ο Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, πρωτότοκος γιος του κτηματία Ιωάννη Χατζόπουλου και της Θεοφάνης Στάικου, γεννήθηκε στη Μείλκη Αγρινίου (σημερινό Βραχώρι) και είχε έξι αδέλφια, την Αλεξάνδρα, τον Δημήτριο, τον Γεώργιο, την Ασπασία, τον Ζαχαρία και τον Αγαμέμνονα. Τέλειωσε το δημοτικό σχολείο του Αγρινίου, ολοκλήρωσε τα εγκύκλια μαθήματά του στο Μεσολόγγι και το 1882 γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου αποφοίτησε το 1888. Μετά τις σπουδές του υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία ως έφεδρος ανυθυπολοχαγός (1889-1891) και εργάστηκε για σύντομο χρονικό διάστημα ως δικηγόρος στη γενέτειρά του, γρήγορα όμως σταμάτησε να δουλεύει, έφυγε για την Αθήνα (1893) και μπήκε στους λογοτεχνικούς κύκλους, όπου την ίδια εποχή δρούσε και ο αδελφός του Δημήτριος. Μετά τον πόλεμο του 1897 (στον οποίο υπηρέτησε ως έφεδρος αξιωματικός) επέστρεψε στην Αθήνα και ίδρυσε το λογοτεχνικό περιοδικό Τέχνη, που κυκλοφόρησε για έναν μόλις χρόνο (1898-1899), ωστόσο στάθηκε πρωτοποριακό σε επίπεδο διεθνούς ενημέρωσης για τη λογοτεχνική κίνηση και σε επίπεδο συνεργατών. Γύρω στα 1899 παρακολούθησε μαθήματα γερμανικών με τον Κάρολο Ντίτριχ, μετέπειτα καθηγητή πανεπιστημίου στη Δρέσδη. Από το 1900 και ως την έκρηξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου έμεινε μακριά από την Ελλάδα (με ενδιάμεσες σύντομες επισκέψεις) και αρχικά πήγε στη Γερμανία, όπου μελέτησε γερμανική λογοτεχνία και φιλοσοφία, παρακολούθησε μαθήματα στο Πανεπιστήμιο της Δρέσδης, ίδρυσε το Αδελφάτο της Δημοτικής στα πλαίσια του δημοτικιστικού κινήματος και ασπάστηκε τον σοσιαλισμό. Στο Μόναχο ίδρυσε τη Σοσιαλιστική Δημοκρατική Ένωση και μετέφρασε στη δημοτική το Κομμουνιστικό Μανιφέστο, μετάφραση η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Εργάτης του Βόλου. Το 1914 επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου εξέδωσε διηγήματα και δημοσίευσε άρθρα, δοκίμια, κριτικές και μεταφράσεις σε έντυπα όπως ο Νουμάς, η Νέα Ζωή (Αλεξάνδρειας), καθώς επίσης στο Δελτίο του Εκπαιδευτικού Ομίλου και παρέμεινε ως το 1920. Ο Κωνσταντίνος Χατζόπουλος πέθανε από τροφική δηλητηρίαση στο Ιόνιο Πέλαγος, πάνω στο ιταλικό ατμόπλοιο Μontenegro κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του προς το Μόναχο μαζί με τη γυναίκα του Sunny Hagmann και την κόρη του Σέντα. Η σορός του τάφηκε στο Πρίντεζι.

Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1884 δημοσιεύοντας ποιήματα με το ψευδώνυμο Πέτρος Βασιλικός στο περιοδικό Εβδομάς του Δημητρίου Καμπούρογλου, με πρώτο το Έλα ξανθή. Δημοσίευσε τέσσερις ποιητικές συλλογές, τρείς συλλογές διηγημάτων, τρεις νουβέλες, άρθρα, κριτικές μελέτες και λογοτεχνικές μεταφράσεις. Ξεκίνησε τη λογοτεχνική του δραστηριότητα μέσα στους κόλπους της λεγόμενης Νέας Αθηναϊκής Σχολής, παρουσιάζοντας στα πρώτα έργα του επιδράσεις από τα ρεύματα του συμβολισμού και της ηθογραφίας. Μετά το ταξίδι του στη Γερμανία στη σκέψη του προστέθηκαν νέες επιρροές από τον νατουραλισμό, τον συμβολισμό και τον σοσιαλισμό, τις οποίες προσπάθησε να προωθήσει παράλληλα προς τον αγώνα του για την υπεράσπιση της δημοτικής και οι οποίες βρήκαν την ολοκλήρωσή τους στο μυθιστόρημα Φθινόπωρο, που θεωρήθηκε ως σταθμός στην ιστορία της ελληνικής πρόσληψης του συμβολισμού και άσκησε σημαντική επίδραση στις μεταγενέστερες προσπάθειες στον ίδιο χώρο. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στις μεταφράσεις του, με τις οποίες επιχείρησε να καταστήσει γνωστά στην Ελλάδα κάποια από τα σημαντικότερα ονόματα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Ως το καλύτερο έργο του στον χώρο της μετάφρασης θεωρείται ο Φάουστ του Γκαίτε, ενώ μετάφρασε επίσης την Ιφιγένεια εν Ταύροις του ίδιου και έργα των Σαίξπηρ, ΄Ιψεν, Γκόγκολ, Στρίντμπεργκ, Γρίλπαρτσερ, Χάουπτμαν, Χόφφμαννσταλλ και άλλων. Μετέφρασε επίσης το Κομμουνιστικό Μανιφέστο των Μαρξ-΄Εγκελς, ενώ αξιοσημείωτα είναι επίσης τα κριτικά του κείμενα.

 

Πηγή: Ε.ΚΕ.ΒΙ

 

Εργογραφία

 

Ι.Ποίηση

• Τα τραγούδια της ερημιάς. Αθήνα, τυπ. Εστίας Κ.Μαίσνερ και Ν.Καργαδούρη, 1898 (με το ψευδώνυμο Πέτρος Βασιλικός).

• Τα ελεγεία και τα ειδύλλια. Αθήνα, έκδοση του περ. Τέχνη, 1898 (με το ψευδώνυμο Πέτρος Βασιλικός).

• Απλοί τρόποι. Αθήνα, Ζηκάκης, 1920.

• Βραδινοί θρύλοι. Αθήνα, Βασιλείου, 1920.

ΙΙ.Πεζογραφία

• Αγάπη στο χωριό· Σχεδιογραφήματα Λουκά Γεραλή. Αθήνα, τυπ. Εστία, 1910.

• Ο πύργος του Ακροπόταμου· Ηθογραφία. Αθήνα, Φέξης, 1915.

• Υπεράνθρωπος· Διήγημα. Αθήνα, Φέξης, 1915.

• Τάσω, Στο σκοτάδι κι άλλα διηγήματα. Αθήνα, τυπ.Εστία, 1916.

• Φθινόπωρο. Αθήνα, τυπ. Εστία, 1917.

• Η Αννιώ και άλλα διηγήματα· Μετά κριτικού προλόγου Κωστή Παλαμά. Αθήνα, Ελευθερουδάκης, 1923.

ΙΙΙ.Μετάφραση

• Γκαίτε, Ιφιγένεια εν Ταύροις· Μετάφρασις Κ.Χατζόπουλου. Τυβίγγη, τυπ. Λάουπ, 1910 (και έκδοση τρίτη, αναθεωρημένη, Αθήνα, Ι.Κολλάρος, 1920).

• Το κοινωνιστικό μανιφέστο των Μαρξ - Ένγκελς. Αθήνα, τυπ. της Εφημερίδας των εργατών, 1913.

• Γουσταύου Γκέιγερσταμ, Το βιβλίο του μιρκού αδελφού· Μυθιστόρημα ενός γάμου· Μετάφραση από το σουηδικό Κωνσταντίνου Χατζόπουλου. Αθήνα, Βασιλείου, 1915.

• Γκαίτε, Φάουστ. Αθήνα, Εστία, 1916.

• Γκόγκολ, Ο επιθεωρητής.

• Φραντς Γκριλλπάρτσερ, Μήδεια· Τραγωδία σε πράξεις τέσσερες· Μετάφραση Κωνσταντίνου Χατζόπουλου. Αθήνα, Ελευθερουδάκης, 1927.

• Έρμαν Μπαγκ, Οι τέσσεροι διάβολοι· Μετάφραση Κώστα Χατζόπουλου. Αθήνα, Ελευθερουδάκης, 1927.

• Ούγκο φον Χόφφμαννσταλ, Ηλέκτρα. Αθήνα, Εστία, 1916.

ΙΙΙ.Συγκεντρωτικές εκδόσεις

• Ποιήματα. Αθήνα, Ίκαρος, 1955.

• Άπαντα· Πεζά Ι. Αθήνα, Ίκαρος, 1956.

• Άπαντα· Πεζά ΙΙ. Αθήνα, Ίκαρος, 1957.

• Άπαντα· Μέρος πρώτο· Πεζά · Φιλολογική επιμέλεια Ανθούλα Σεφεριάδου. Αθήνα, Πατάκης, 1988.

• Τα διηγήματα· Φιλολογική επιμέλεια Έρη Σταυροπούλου. Αθήνα, Συνέχεια, 1989.

• Τα ποιήματα · Εισαγωγή - φιλολογική επιμέλεια Γιώργου Βελουδή. Αθήνα, Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, 1992.

• Κριτικά κείμενα (εισαγωγή - επιμέλεια Κρίστας Ανεμούδη - Αρζόγλου). Αθήνα, Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, 1996.

 



 

ΕΚΕΒΙ ΕΚΕΒΙ

ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

σαν σήμερα σαν σήμερα

ΠΟ.Θ.Ε.Γ.

Εκπομπή ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΕΡΤ

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ Ε.Π.

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΑΚΡΟΠΟΤΑΜΟΥ Ε.Π.

ΥΠΕΡΑΝΘΡΩΠΟΣ Ε.Π.

Η ΑΝΝΙΩ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ Ε.Π.

ΑΓΑΠΗ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ Ε.Π.

ΤΑΣΩ, ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ ΚΙ ΑΛΛΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ Ε.Π.