ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων Ε' & Στ' Δημοτικού


Α3

Κωστής Παλαμάς

[Στον κήπο]

Στον κήπο μού γελούσανε τα ρόδα, οι μενεξέδες

κάτου από πέπλους μού έστελναν δροσοχαιρετισμούς.

Και πέρασα. Οι αμύριστοι στοχαστικοί πανσέδες

με κοίταζαν, ασάλευτοι. Και στάθηκα σ’ αυτούς.

 

Βίνσεντ Βαν Γκογκ
(1853-1890)
Κορυφαίος ζωγράφος. Στους πίνακές του απεικονίζει τοπία της εξοχής, λουλούδια, χωρικούς. Ζωγράφιζε με έντονα χρώματα και παχιές, νευρώδεις πινελιές.

ίριδες

 

Βίνσεντ Βαν Γκογκ, Ίριδες
(Γκαλερί Τέχνης Joan Whitney Payson, Κολέγιο Westbrook)

 

18


 

Α' ΕΜΕΙΣ ΚΑΙ Η ΦΥΣΗ

Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων


Ερωτήσεις - Δραστηριότητες

  1. Πώς χαρακτηρίζει τους πανσέδες ο ποιητής; Τι νομίζετε ότι τον έκανε να στρέψει την προσοχή του σ’ αυτούς;

  2. Αν τα ρόδα, οι μενεξέδες και οι πανσέδες ήταν άνθρωποι, ποια εξωτερικά και ψυχικά χαρακτηριστικά θα τους δίνατε;

  3. Σε πολλά ποιήματά του ο Κ. Παλαμάς υμνεί τα λουλούδια. τα γιούλια, τα χρυσάνθεμα, τα γιασεμιά. Σ’ ένα ποίημά του αναφέρει τις «σγουρές δάλιες*, πελαργόνια* ροδισμένα, / του αγρού λούλουδα ξανθά, μελαχρινά, / πορφυρά, γαλάζια / σα χειλάκια και σαν πρόσωπα». Να συνθέσετε ένα δικό σας ποίημα ή ένα σύντομο κείμενο για ένα αγαπημένο σας λουλούδι.

  4. Στον πίνακα Ίριδες (που βλέπετε στην προηγούμενη σελίδα), ο Ολλανδός ζωγράφος Βαν Γκογκ ζωγράφισε αυτά τα όμορφα λουλούδια του κήπου. Πάρτε κι εσείς χρώματα και χαρτί και ζωγραφίστε τα αγαπημένα σας λουλούδια. Χαρίστε τη ζωγραφιά σας σ’ ένα πρόσωπο που πιστεύετε ότι θα ταίριαζαν τα λουλούδια αυτά.


Kωστής ΠαλαμάςΚωστής Παλαμάς
(Πάτρα 1859 - Αθήνα 1943)

 

Κορυφαίος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας με πολύ αξιόλογο κριτικό έργο. Έγραψε και διηγήματα. Εργάστηκε ως γραμματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1926 έγινε ένας από τους πρώτους ακαδημαϊκούς. Αγωνίστηκε για την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας και για την ανανέωση της ποίησης (ως κορυφαίο πρόσωπο της λογοτεχνικής γενιάς του 1880). Με το έργο του κατάφερε να εκφράσει τις αγωνίες και τους αγώνες του ελληνικού έθνους. Τα θέματά του τα έχει αντλήσει από την αρχαία και τη βυζαντινή ιστορία, τη λαΐκή παράδοση του νεότερου ελληνισμού, καθώς και από προσωπικά βιώματά του. Πέθανε στη διάρκεια της Κατοχής και η κηδεία του πυροδότησε το ξέσπασμα του πατριωτισμού και έδωσε αντιστασιακό μήνυμα στους Γερμανούς κατακτητές. Το όλο έργο του περιέχεται στους δεκαεπτά τόμους των Απάντων του, όπου υπάρχουν συλλογές, όπως «Τα τραγούδια της πατρίδος μου», «Τα μάτια της ψυχής μου», «Ίαμβοι και ανάπαιστοι», «Ο δωδεκάλογος του γύφτου», «Η φλογέρα του βασιλιά», «Οι καημοί της λιμνοθάλασσας», «Οι νύχτες του Φήμιου» κ.ά.

 

Βιογραφικό με περισσότερες πληροφορίες δεσμός

 

* δάλιες (η δάλια):
ντάλιες
* πελαργόνια (το
πελαργόνι): φυτά με
ρόδινα και μοβ άνθη

19



Παλαμάς

Κωστής Παλαμάς
Βικιπαίδεια Κωστής Παλαμάς [πηγή: Βικιπαίδεια]
βιογραφία, ποιητικό έργο, συμφραστικός πίνακας στις Ψηφίδες: Παλαμάς,
ΕΚΕΒΙ Παλαμάς, ΕΚΕΒΙ
Οδύσσεια, Υπ. Παιδείας Κύπρου, σύντομο βιογραφικό Παλαμάς, Κύπρος
Σελίδα του Ν. Σαραντάκου, Πλούσιο υλικό Παλαμάς, Κύπρος
«ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ» Παλαμάς, Εποχές και συγγραφείς
Μελοποιημένα ποιήματα στο stixoi.info Παλαμάς, stixoi
Ποιήματα στο nektarios.gr Παλαμάς, stixoi
Αναγνώσεις ποιημάτων στο Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού Παλαμάς, ΣΝΕΛ


– Πώς σε λένε, λουλουδάκι;
– Να σ’ το πω: κυκλαμινάκι.
– Και ριζώνεις στο βουνό,
δίχως άνθη άλλα κοντά σου;
– Έχω σύντροφο (στοχάσου!)
το γαλάζιον ουρανό.
– Και τι κάνεις όλη μέρα;
– Τραγουδώ με τον αγέρα·
παίζω με τ’ αγριοπούλια·
με κοιμίζει πάντα η Πούλια·
και στολίζω ταπεινά
τις ραχούλες, τα βουνά…
– Και το χιόνι όταν φτάσει;
– Δε φοβάμαι… Θα περάσει…
Μες στη γη θα κοιμηθώ,
στου Θεού μας την αγκάλη.
Και τον άλλο χρόνο πάλι
με καινούργιο θα ’μαι ανθό!…
– Καληνύχτα, λουλουδάκι…
– Ώρα σου καλή, παιδάκι…