| 5 | Εις δε την Τρίτην την κακήν, την
πολυπικραμένη μέραν τε του ιατρού ελθόντος προς εκείνον εκεί τον αποφάσισε ο θάνατος να έλθει· και όσα κάμει δεν μπορεί τον θάνατον να φύγει, διατί ο τροχός εσχόλασεν και το σκοινί εσώθη |
| 10 | ο θάνατος τον έγραψεν στον άδην να τον πάρει τους δρόμους του απέκοψε πλέον να μην περάσει οι κάμποι τούτον κλαίουσιν και τα βουνά θρηνούσιν, και οι απελάτες χαίρονται τον θάνατον Ακρίτου, όπως ελευθερώνουνται εκ τούδε του ανδρείου. |
| 15 | Εκείνος αναστέναζε και έκλαιε στην κλίνην με θρήνους και με δάκρυα πικρά φαρμακωμένα, όπου ραΐσθην η καρδιά, κι εθάμπωσε το φως του, και ατόνησεν η δύναμις εκείνη η μεγάλη όπου ενίκα δυνατούς και ξέσχιζε λεοντάρια. |
| ..................................................................... | |
| 20 | Ο θάνατος τον πολεμά εις το παλάτι μέσα Ακρίτας τον εγνώρισε και ξεφωνεί και λέγει: «Ω πάντερπνε, Βασίλειε, ο θάνατός σου ήλθεν και το λοιπόν από του νυν όπλα ουδόλως έχεις. Ανδρεία που σου άπειρος, ανείκαστος η τόλμη, |
| 25 | που δυναστεία η πολλή, που η του πλούτου δόξα; Άρτι ουδείς εις θάνατον δύναται βοηθήσαι, αι χείρες γαρ ελύθησαν, τα άθλα ου ποιούσαι, οι πόδες εδεσμεύθησαν οι τας οδούς κρατούντες ολίγον δε και η ψυχή του σώματος εκφεύγει |
| και τάφος σε τον δυνατόν μέσα να κλείσει θέλει». |
απελάτης: ληστής, επιδρομέας.
ανείκαστος: ανυπολόγιστη, αφάνταστη.
δυναστεία: εξουσία, κυριαρχία, δύναμη.
Διγενής Ακρίτης [πηγή: Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού]
Διγενής Ακρίτης [πηγή: Δημώδης Γραμματεία ΚΕΓ]
Ακριτικά τραγούδια (καταγραφή και ηχογράφηση) [πηγή: Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνας Σαμίου]
Αικ. Πολυμέρου-Καμηλάκη, «Ο Διγενής Ακρίτας στη Νεοελληνική Δραματουργία» (άρθρο) [πηγή: Μυριόβιβλος]
«Ο Διγενής ψυχομαχάει» (καταγραφή και ηχογράφηση) [πηγή: Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνας Σαμίου]
Κ. Παλαμάς, «Ο Διγενής κι ο Χάροντας»
-
Να συγκρίνετε το παραπάνω απόσπασμα με το δημοτικό τραγούδι που ακολουθεί, καθώς και με άλλα δημοτικά τραγούδια που αναφέρονται στον θάνατο του Διγενή, και να σημειώσετε τις παρατηρήσεις σας.
Απόψ' επέρνουν ποταμούς και διάβαινα γεφύρια
κι άκουσα κι αναστεναγμούς και ρώτηξα ειντά 'ναι.
Ο Διγενής ψυχομαχεί κι η γης τονε τρομάσσει
κι η πλάκα τον ανατριχιά πώς θα τονε σκεπάσει.
Kι εκείδα που ψυχομαχεί, λόγια αντρειωμένα λέει:
-Να 'χεν η γης πατήματα κι ο ουρανός κερκέλια
να πάθιουν τα πατήματα να 'πιανα τα κερκέλια
ν' ανέβαινα στον ουρανό να διπλωθώ να κάτσω,
να δώκω σείσμα τ' ουρανού, να βγάλει μαύρα νέφη
να κάμω χιόνι στα βουνά και το νερό τσι κάμπους.
(λέξεις: κερκέλια: κρίκοι, γάντζοι· να πάθιουν: να πατούσα). -
Ποιοι στίχοι στο παραπάνω απόσπασμα του έπους φανερώνουν επίδραση του δημοτικού τραγουδιού και ποιοι λόγιες ή εκκλησιαστικές επιδράσεις;
-
Τι σημαίνει η μεταφορική έκφραση «ο τροχός εσχόλασεν»; Να λάβετε υπόψη και τους δυο πρώτους στίχους του Ερωτόκριτου:
"Του κύκλου τα γυρίσματα... και του τροχού
που ώρες ψηλά κι ώρες στα βάθη πηαίνου".
Χειρόγραφο Άνδρου
Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.
Ποιο είναι το ποιητικό υποκείμενο, ο αφηγητής;
Το ποιητικό υποκείμενο είναι...
Σε ποιον απευθύνεται;
Απευθύνεται...
Σε ποιο πρόσωπο και αριθμό βρίσκονται τα ρήματα του ποιήματος, π.χ. γ' ενικό
Τα ρήματα βρίσκονται...
Ποιος είναι ο χώρος;
Ο χώρος του ποιήματος είναι...
Ποιος είναι ο χρόνος;
Ο χρόνος του ποιήματος είναι...
Ποιες είναι οι εικόνες του ποιήματος;
Οι εικόνες του ποιήματος είναι...
Από πού αντλεί τις εικόνες του ο ποιητής; (π.χ. φύση)
Ο ποιητής αντλεί τις εικόνες του...
Ποιους εκφραστικούς τρόπους χρησιμοποιεί ο ποιητής; (π.χ. σχήματα λόγου, χρήση επιθέτων)
Οι εκφραστικοί τρόποι είναι οι εξής...
Πώς χρησιμοποιεί τη στίξη;
Ο ποιητής....
Ποια είναι η γλώσσα; (π.χ. κοινή, λόγια, κοινή με λόγια στοιχεία κλπ.)
Το ποίημα είναι γραμμένο σε...
Το ποίημα έχει ομοιοκαταληξία κι αν ναι τι είδους; (π.χ. ζευγαρωτή, πλεκτή, σταυρωτή κλπ.)
Η ομοιοκαταληξία είναι....
Ποια συναισθήματα σου προκαλεί;
Τα συναισθήματα...