ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ, ΠΟΙΗΣΗ
Λουκάς Κούσουλας, Ι. Το θέατρο της Τετάρτης
Το Ποιημα Ανηκει στη συλλογή Σχηματο-ποίηση. Δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά σε επαρχιακό περιοδικό (Ενδοχώρα Ιωαννίνων, Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1959), όταν ο ποιητής, νεαρός τότε καθηγητής, εργαζόταν ως φιλόλογος στο Γυμνάσιο Αγνάντων της Ηπείρου.
Άντον Τσέχωφ, «Θείος Βάνιας» (θεατρική παράσταση, 1993) [πηγή: Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος]
Άντον Τσέχοφ, «Τρεις αδελφές» (θεατρική παράσταση, 1982) [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο Εθνικού Θεάτρου]
«To θέατρο της Τετάρτης»: Ραδιοφωνική εκπομπή του τότε Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (E.I.P.), κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1950, που μετέδιδε θεατρικά έργα.
Ο Τσέχωφ (Αντόν Παύλοβιτς, 1860-1904) είναι ένας από τους εξέχοντες θεατρικούς συγγραφείς της Ρωσίας, αλλά και της παγκόσμιας δραματουργίας. Γεννήθηκε στο Τανγκαρόγκ (Ταϊγάνι) της Ρωσίας στις ακτές της Αζοφικής θάλασσας, κοντά στο Ροστόβ. Ήταν φιλάσθενος και έζησε δύσκολα παιδικά και νεανικά χρόνια. Σπούδασε ιατρική στη Μόσχα, όπου αφού εργάστηκε αρχικά ως γιατρός, αφοσιώθηκε κατόπιν στο θέατρο και στην πεζογραφία. Από τα πιο γνωστά θεατρικά του έργα είναι: Ο γλάρος, Ο θείος Bάνιας, Οι τρεις αδελφές, Ο βυσινόκηπος. Διέπρεψε επίσης ως διηγηματογράφος.
Το ποίημα συνδέεται γενικότερα με το κλίμα των θεατρικών έργων του Τσέχωφ, αλλά ειδικότερα με το δράμα του Οι τρεις αδελφές, στο οποίο και παραπέμπουν οι τελευταίοι στίχοι του ποιήματος. Το δράμα αυτό εκτυλίσσεται σε μια επαρχιακή πόλη της Ρωσίας. Οι ήρωές του αισθάνονται να διαψεύδονται τα όνειρά τους και η ύπαρξή τους να βουλιάζει σε μια ζωή ρηχή, ακίνητη και δίχως νόημα. Παραθέτουμε δύο χαρακτηριστικά αποσπάσματα:
Βερσίνιν: «... Σε διακόσια τριακόσια χρόνια, μπορεί και σε χίλια χρόνια —ο χρόνος δεν έχει σημασία— μια νέα, ευτυχισμένη ζωή θα προβάλει. Εμείς φυσικά δε θα την προφτάσουμε αυτή τη ζωή, όμως γι' αυτήν ζούμε σήμερα, γι' αυτήν δουλεύουμε, ναι, ναι, γι' αυτήν υποφέρουμε-τη δημιουργούμε!... Και μονάχα σ ' αυτό βρίσκεται ο σκοπός της ύπαρξής μας και η ευτυχία μας...» (Πράξη Β').
Ειρήνα: «...Θα 'ρθει καιρός που όλοι θα ξέρουμε γιατί γίνονται όλα αυτά, γιατί αυτός ο πόνος.... Τώρα όμως πρέπει να δουλέψουμε! Αύριο θα φύγω μόνη... Θα είμαι δασκάλα στο σκολειό... Θ' αφιερώσω όλη μου τη ζωή σ' εκείνους που θα τους είμαι χρήσιμη...».
Όλγα: «...Ω Θεέ μου! Θα 'ρθει ο καιρός που θα φύγουμε κι εμείς για πάντα. Και θα μας ξεχάσουν. Όμως τα βάσανά μας θα γίνουνε χαρά για κείνους που θα 'ρθουν ύστερα από μας... Ω αγαπημένες μου αδελφές, η ζωή μας δεν τέλειωσε ακόμα. Θα ζήσουμε...!». (Πράξη Δ', φινάλε του έργου).
(μτφρ: ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΚΑΛΛΕΡΓΗΣ).
1. Σημειώνουμε ότι ο ποιητής επανέρχεται στα δύο αυτά δράματα, σε ποιήματα της συλλογής Νέα ποιήματα.
Λουκάς Κούσουλας (1929-2019)
ποιείν, από “Τα Ποιήματα”
Βιβλιοnet
Ψηφίδες
Παρουσίαση στις Σημειώσεις του Κωνσταντίνου Μάντη
Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.
Ποιο είναι το ποιητικό υποκείμενο, ο αφηγητής;
Το ποιητικό υποκείμενο είναι...
Σε ποιον απευθύνεται;
Απευθύνεται...
Σε ποιο πρόσωπο και αριθμό βρίσκονται τα ρήματα του ποιήματος, π.χ. γ' ενικό
Τα ρήματα βρίσκονται...
Ποιος είναι ο χώρος;
Ο χώρος του ποιήματος είναι...
Ποιος είναι ο χρόνος;
Ο χρόνος του ποιήματος είναι...
Ποιες είναι οι εικόνες του ποιήματος;
Οι εικόνες του ποιήματος είναι...
Από πού αντλεί τις εικόνες του ο ποιητής; (π.χ. φύση)
Ο ποιητής αντλεί τις εικόνες του...
Ποιους εκφραστικούς τρόπους χρησιμοποιεί ο ποιητής; (π.χ. σχήματα λόγου, χρήση επιθέτων)
Οι εκφραστικοί τρόποι είναι οι εξής...
Πώς χρησιμοποιεί τη στίξη;
Ο ποιητής....
Ποια είναι η γλώσσα; (π.χ. κοινή, λόγια, κοινή με λόγια στοιχεία κλπ.)
Το ποίημα είναι γραμμένο σε...
Ποια συναισθήματα σου προκαλεί;
Τα συναισθήματα...