Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ' Λυκείου

Πάμπλο Νερούντα (Pablo Neruda), Οι ελευθερωτές

455 456 457 Ε B

444

455

ΞΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Πάμπλο Νερούντα (Pablo Neruda), Οι ελευθερωτές

 

Ο Παμπλο Νερουντα Γεννηθηκε στη Χιλή το 1904 και υπηρέτησε ως διπλωμάτης σε διάφορες χώρες. Γνήσιος δημοκράτης, αγωνίστηκε εναντίον του φασισμού και καταδιώχτηκε. Από τους μεγαλύτερους και περισσότερο μεταφρασμένους ποιητές της Λατινικής Αμερικής τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ το 1971. Πέθανε το 1973 λίγο μετά την ανατροπή του Αλιέντε από τη χούντα της Χιλής. Το σπουδαιότερο έργο του είναι το Γενικό (Καθολικό, Οικουμενικό) Τραγούδι, το γνωστό Canto General (Κάντο Χενεράλ) που έχει μελοποιηθεί από τον Μίκη Θεοδωράκη. Το Γενικό Τραγούδι είναι σαν ένας μεγάλος πίνακας, μια πλατιά επική τοιχογραφία, που παριστάνει τα πάθη, τους διωγμούς και τους αγώνες του ανθρώπου στη γη, για να εξανθρωπιστεί και να καλυτερέψει τη θέση του. Η ποίηση του Νερούντα έχει βασικά κοινωνικό χαρακτήρα. Οι Ελευθερωτές είναι το πρώτο από το Canto General.

 

 


 

Οι Ελευθερωτεσ

 

  Και νάσου το δέντρο, το δέντρο
της καταιγίδας, του λαού το δέντρο.
Από τη γη βγαίνουν οι ήρωές του
όπως απ' το χυμό τα φύλλα
και χιμάει τ' αγέρι στη φυλλωσιά
της άγριας κοσμοπλημμύρας
ώσπου τον καπνό να ρίξει
του ψωμιού ξανά στο χώμα.
 
Και νάσου το δέντρο, το δέντρο
θρεμμένο με γυμνούς νεκρούς μας,
αιμόφυρτους νεκρούς, μαστιγωμένους,
νεκρούς με πρόσωπα μακάβρια,
σουβλισμένους σε κοντάρια,
στη φωτιά καψαλισμένους,
με μπαλντά αποκεφαλισμένους,
τετρασκισμένους από τ' άτια,
σταυρωμένους μες στην εκκλησία.
 
Και νάσου το δέντρο, το δέντρο456
με τις ζωντανές τις ρίζες,
τροφή του έγινε το μαρτύριο,
οι ρίζες του ρουφήξαν αίμα
κι από τη γης τράβηξε δάκρυα·
τ' ανέβασε με τα κλαριά του
σ' όλη την αρχιτεκτονική του.
Γινήκανε αόρατα άνθη
κάποτε θαμμένα άνθια
κι άλλοτε φωτολουσμένα
πάνω στα πέταλα σαν άστρα.
 
Κι ο άνθρωπος εμάζεψε στους κλώνους
τους ανθούς τους γινομένους,
περάσαν από χέρι σε χέρι
σαν τις μαγνόλιες ή τα ρόδια,
κι απέ τη γης ανοίξανε
και ψήλωσαν μέχρι τ' αστέρια.
 
Το δέντρο είν' αυτό των ελευθέρων.
Το δέντρο γη, το δέντρο νέφος.
Δέντρο ψωμί, το δέντρο βέλος,
δέντρο γροθιά, το φλογοδέντρι.
Νερά το ζώνουν αφρισμένα
του μαύρου κι άραχνου καιρού μας,
μα στο κατάρτι του βαστάει
το σύμβολο της δύναμής του.
 
Άλλες φορές γκρεμίζονται ξανά
οι κλάρες του απ' το θυμό σπασμένες
και μια στάχτη όλο φοβέρα
τ' αρχαίο μεγαλείο του κρύβει·
έτσι ξεπέρασε τα παλιοχρόνια
και γλίτωσε απ' την αγωνία,
ωσότου ένα μυστικό χέρι,
μπράτσα κλαδιά αμέτρητα,
ο λαός, φύλαξε τα κουτσούρια,
έκρυψε τους αγέραστους κορμούς457
του σφαγμένου μεγαλοδέντρου
που έφτασε σ' όλα τα μέρη
πηγαίνοντας μ' όλες τις ρίζες.
Τούτο είν' το δέντρο, το δέντρο
του λαού, των λαών πάντων,
της λευτεριάς, της πάλης.
 
Ζύγωσε στα μακρύμαλλά του
τις νιες αχτίδες να χαϊδέψεις,
μπήξε στις φάμπρικες το χέρι
όπου ο λαχταριστός καρπός του
διαδίδει φως την κάθε μέρα.
Τη γης τούτη σήκω στα χέρια σου,
πάρε το μερτικό της λάμψης,
πάρε το ξεροκόμματο, το μήλο,
το άλογο και την καρδιά σου,
στείλε στο μέτωπο φυλάκους
στα σύνορα της φυλλωσιάς του.
 
Υπερασπίσου των ανθών τις άκρες,
τις εχθρικές νύχτες μοιράσου,
καρτέρα της αυγής τον κρόκο,
ανάσανε τα διάσελα με τ' άστρα,
βαστώντας το δεντρί, το δέντρο
που στην καρδιά της γης βλασταίνει.

 

μτφρ: Παντελη Τρωγαδη

 

 

 

pano

 

 


 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Να μελετήσετε την εικόνα του ποιήματος και να βρείτε:
α. Τα κύρια χαρακτηριστικά της.
β. Τα επιμέρους στοιχεία της και το συμβολισμό τους.
γ. Την επαλήθευση σ' αυτά που αναφέρονται στο εισαγωγικό σημείωμα.
δ. Το μήνυμα που τελικά μεταδίδει το ποίημα.

ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

 


Νερούντα Πάμπλο

Πάμπλο Νερούντα (1904-1973)

Γεννήθηκε το 1904 στο Παράλ της Χιλής. Ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς και παραγωγικούς ποιητές της Λατινικής Αμερικής, με περισσότερα από 30 βιβλία στο ενεργητικό του. Εντάχθηκε στους κόλπους του Κομμουνιστικού Κόμματος και αρκετά χρόνια αργότερα εκλέχτηκε γερουσιαστής. Αντιπροσώπευσε τη χώρα του ως διπλωμάτης από το 1926 ως το 1938 σε διάφορα μέρη της Άπω Ανατολής και της Ισπανίας, όπου έζησε από κοντά τον εμφύλιο.

Πίστευε ότι ο ποιητής οφείλει να συμμετέχει στα κοινά και δεν διαχώριζε την ποίηση από την πολιτική. Όταν το 1948 το Κομμουνιστικό Κόμμα κηρύχτηκε παράνομο, ο Νερούντα ταξίδεψε αρχικά στην Αργεντινή και αργότερα στη Σοβιετική Ένωση. Επέστρεψε στη Χιλή τέσσερα χρόνια αργότερα και το 1953 του απενεμήθη το Βραβείο Λένιν. Παράλληλα όμως με τα πολιτικοποιημένα ποιήματά του, ο Νερούντα έγραψε και μεγάλο αριθμό προσωπικών και οικείων ποιημάτων. Τα πιο ερωτικά από αυτά περιλαμβάνονται στη συλλογή "Εκατό ερωτικά σονέτα" και απευθύνονται στη Ματίλντε Ουρούτια, με την οποία άρχισε να συζεί το 1955. Η φήμη του Χιλιανού ποιητή είχε απλωθεί σε όλο τον κόσμο και το 1971, περίοδος που ο Νερούντα ήταν πρεσβευτής στη Γαλλία, του απονεμήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Το σπουδαιότερο έργο του είναι το Γενικό (Καθολικό, Οικουμενικό) Τραγούδι, το γνωστό Canto General (Κάντο Χενεράλ) που έχει μελοποιηθεί από τον Μίκη Θεοδωράκη. Το Κάντο Χενεράλ είναι σαν ένας μεγάλος πίνακας, μια πλατιά επική τοιχογραφία, που παριστάνει τα πάθη, τους διωγμούς και τους αγώνες του ανθρώπου στη γη, για να εξανθρωπιστεί και να καλυτερέψει τη θέση του.

Πέθανε το 1973 σε ηλικία 69 ετών και η κηδεία του ήταν το πρώτο ξέσπασμα των Χιλιανών εναντίον της δικτατορίας.

 

 



 

pano

 

 

Πάμπλο Νερούντα (1904-1973)
Βιβλιοnet Βιβλιοnet
ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Βιογραφικό δεσμός, desmos

Παρουσίαση του κειμένου στις Σημειώσεις του Κωνσταντίνου Μάντη δεσμός


pano

 


Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.

 

Ποιο είναι το ποιητικό υποκείμενο, ο αφηγητής;

Το ποιητικό υποκείμενο είναι...

 

Σε ποιον απευθύνεται;

Απευθύνεται...

 

Σε ποιο πρόσωπο και αριθμό βρίσκονται τα ρήματα του ποιήματος, π.χ. γ' ενικό

Τα ρήματα βρίσκονται...

 

Ποιος είναι ο χώρος;

Ο χώρος του ποιήματος είναι...

 

Ποιος είναι ο χρόνος;

Ο χρόνος του ποιήματος είναι...

 

Ποιες είναι οι εικόνες του ποιήματος;

Οι εικόνες του ποιήματος είναι...

 

Από πού αντλεί τις εικόνες του ο ποιητής; (π.χ. φύση)

Ο ποιητής αντλεί τις εικόνες του...

 

Ποιους εκφραστικούς τρόπους χρησιμοποιεί ο ποιητής; (π.χ. σχήματα λόγου, χρήση επιθέτων)

Οι εκφραστικοί τρόποι είναι οι εξής...

 

Πώς χρησιμοποιεί τη στίξη;

Ο ποιητής....

 

Ποια είναι η γλώσσα; (π.χ. κοινή, λόγια, κοινή με λόγια στοιχεία κλπ.)

Το ποίημα είναι γραμμένο σε...

 

Ποια συναισθήματα σου προκαλεί;

Τα συναισθήματα...

 

pano