Ψηφιδωτό δάπεδο με αγώνα αρματοδρομίας, 356 x 603 εκ., περ. 275-300 μ.Χ.

Το ψηφιδωτό από το Bell-lloc απεικονίζει μια αρματοδρομία στο Circus Maximus στη Ρώμη. Το ψηφιδωτό χωρίζεται σε τρία μέρη: το πέλμα, δηλ. τον χώρο που είναι αφιερωμένος στα αγωνίσματα, που καταλαμβάνει τα δύο τρίτα του συνόλου, το σημείο εκκίνησης (carceres) και μια ζώνη από φυτικά μοτίβα.

Το κεντρικό τμήμα εικονίζει το πέλμα με το διαχωριστικό τοιχίο, τον εύριπο (spina). Εικονίζονται τέσσερα τέθριππα άρματα με τους αναβάτες τους. Κάθε άρμα αντιπροσωπεύει μια φατρία, που διακρίνεται από ένα χρώμα: κόκκινο, μπλε, λευκό και πράσινο και συνοδεύεται από δύο επιγραφές: αυτή που αναφέρεται στο όνομα του αναβάτη και αυτή που αναφέρεται στο όνομα του αλόγου έλξης, αυτού που έτρεχε πιο κοντά στον εύριπο, και κατεύθυνε το άρμα. Το πρώτο άρμα έχει ανατραπεί, ενώ τα υπόλοιπα συνεχίζουν τον αγώνα. Κάτω από το άρμα που έχει ανατραπεί, στον εύριπο, διακρίνεται αριστερά ένας οβελίσκος στη βάση του οποίου βρίσκεται ένας αιχμάλωτος δεμένος με τα χέρια στην πλάτη. Ακολουθούν δύο αγάλματα. Το ένα είναι της θεάς Κυβέλης καβάλα σε λιοντάρι και το άλλο της Αθηνάς ή της προσωποποίησης της Ρώμης. Οι τρεις μονόλιθοι δεξιά παριστάνουν το σημείο καμπής των αρμάτων. Το αντίστοιχο στα αριστερά δεν έχει σωθεί. Κάτω από το δεύτερο άρμα παριστάνεται ο Σέραπις με τον ταύρο Άπις ή παραστάνεται ο μύθος της αρπαγής της Ευρώπης. Αριστερά ένα τρόπαιο χτισμένο σε κάθετο στήριγμα που στεφανώνεται από κράνος, πάνω στο οποίο στηρίζονται δόρατα και ασπίδες.

Στο δεξιό τμήμα του ψηφιδωτού, στο σημείο εκκίνησης, εικονίζονται έξι θέσεις εκκίνησης (carceres), τρεις αριστερά και τρεις δεξιά, ενώ στο κέντρο εικονίζεται ο αφέτης κρατώντας στο χέρι του το πανί λίγο πριν το ρίξει για να ξεκινήσει ο αγώνας. Πάνω από τις θέσεις εκκίνησης παριστάνονται δύο μυθολογικές σκηνές. Στα αριστερά η λύκαινα που θηλάζει τον Ρωμύλο και τον Ρέμο, με τον Άρη να στέκεται δίπλα τους και δεξιά το επεισόδιο της συνάντησης του θεού Άρη με τη Ρέα Σίλβια (μητέρα των διδύμων).

Πηγές:

Circus Maximus, εδώ

Αντρέας Ιωαννίδης, Ο Βυζαντινός ιππόδρομος στην Κωνσταντινούπολη, περ. Αρχαιολογία, εδώ

Αρχαιολογικό Μουσείο Καταλονίας - Βαρκελώνη, εδώ