Η Οικία του Διονύσου βρίσκεται στη συνοικία του Θεάτρου. [Εικ. 1, 2, 3]

Πηγή: ΤΑΠ

Στο κέντρο της περίστυλης αυλής υπάρχει ένα εξαιρετικής ποιότητας έμβλημα με παράσταση του Διονύσου κατασκευασμένο με ψηφίδες από υαλόμαζα και ημιπολύτιμους λίθους κατασκευασμένο με την τεχνική του vermiculatum.

Ο θεός, ή κάποια διονυσιακή μορφή, παριστάνεται φτερωτός, κισσοστεφανωμένος, να κάθεται στη ράχη μιας τίγρης η οποία έχει στο λαιμό της στεφάνι με κληματίδες και σταφύλια. Κρατάει στο δεξί του χέρι θύρσο στολισμένο με ταινία. Ένας ασημένιος κάνθαρος, σύμβολο του θεού, εικονίζεται πεσμένος ανάμεσα σε φυτά. Να σημειωθεί ότι η απεικόνιση του θεού με φτερά προβληματίζει τους αρχαιολόγους.

Το ίδιο θέμα παριστάνεται στην Οικία των Προσωπείων και σε οικίες άλλων ελληνικών ή ρωμαϊκών πόλεων, π.χ. στην Πέλλα, στην Ερέτρια ή στην Πομπηία. Πιθανόν παριστάνεται η επιστροφή του θεού από την Ινδία, ίσως εμπνευσμένη από τα Πτολεμαία, μια γιορτή που γινόταν στην στην Αλεξάνδρεια και πρωτοκαθιερώθηκε από τον Πτολεμαίο Β' τον Φιλάδελφο προς τιμή του πατέρα του και στην οποία αναπαριστανόταν η επιστροφή του θεού από την Ινδία με χιλιάδες συμμετέχοντες. Βέβαια, όπως δαβάζουμε στους Δειπνοσοφιστές του Αθήναιου (ε 32) που καταγράφει τη μαρτυρία του Καλλίξενου ο θεός ήταν ξαπλωμένος σε ελέφαντα: «ἐπὶ δὲ ἄλλης τετρακύκλου, ἣ περιεῖχε τὴν ἐξ Ἰνδῶν κάθοδον Διονύσου, Διόνυσος ἦν δωδεκάπηχυς ἐπ᾽ ἐλέφαντος κατακείμενος, ἠμφιεσμένος πορφυρίδα καὶ στέφανον κισσοῦ καὶ ἀμπέλου χρυσοῦν ἔχων εἶχε δ᾽ ἐν ταῖς χερσὶ θυρσόλογχον χρυσοῦν, ὑπεδέδετο δ᾽ ἐμβάδας χρυσορραφεῖς.» (Σε μια τετράτροχη άμαξα παριστανόταν η κάθοδος του Διόνυσου από τις Ινδίες. Ο Διόνυσος ήταν έξι μέτρων μισοξαπλωμένος πάνω σε ελέφαντα, ντυμένος με πορφυρά φορέματα και με χρυσό στεφάνι κισσού και αμπέλου στα μαλλιά. Κρατούσε στα χέρια του χρυσό θυρσόλογχο, και οι μπότες ήταν χρυσοραμμένες.)

Βιβλιογραφία - Δικτυογραφία:

Δρ Monika Trümper, Η κατοικία στην υστεροελληνιστική Δήλο, περ. Αρχαιολογία, τ. 114
Anne-Marie Guimier-Sorbets, Η παρουσία του Διονύσου στην ελληνική οικία: τα ελληνιστικά ψηφιδωτά, περ. Αρχαιολογία, τ. 113
Υπουργείο Πολιτισμού, Οδυσσέας, Δήλος
J.J. Pollitt, Η τέχνη στην ελληνιστική εποχή, εκδ. Δημ. Παπαδήμα, 2011
Π.Ι. Χατζηδάκης, Δήλος, Όμιλος Λάτση