Ποιες λέξεις λέγονται υπώνυμες;
Υπώνυμες λέγονται οι λέξεις που η σημασία τους περιλαμβάνεται στη σημασία μιας άλλης λέξης, για παράδειγμα:
η μανταρινιά, η ελιά, η αμυγδαλιά κλπ. είναι υπώνυμα της λέξης δέντρο.
Με άλλα λόγια:
Αν θέλαμε να δώσουμε τον ορισμό των λέξεων μανταρινιά, ελιά, αμυγδαλιά θα λέγαμε:
η μανταρινιά είναι ένα δέντρο που...
η ελιά είναι ένα δέντρο που...
η αμυγδαλιά είναι ένα δέντρο που...
Καταλαβαίνουμε έτσι ότι η υπώνυμη λέξη (μανταρινιά, ελιά, αμυγδαλιά) αποτελούν στην ουσία τα είδη μιας μεγαλύτερης κατηγορίας (δηλ. ενός γένους) που δηλώνεται με τη λέξη δέντρο.
Καταλαβαίνουμε επίσης ότι η υπωνυμία χρησιμοποιείται στα λεξικά, και μας βοηθάει να δώσουμε τους ορισμούς των λέξεων.
Ας δούμε κι άλλα παραδείγματα υπωνυμίας
| Οι λέξεις ... | είναι υπώνυμα της λέξης |
| το τραπέζι, η καρέκλα, η βιβλιοθήκη | έπιπλο |
| το τριαντάφυλλο, το γαρίφαλο, το ζουμπούλι | λουλούδι |
| ο βοριάς, ο νοτιάς | άνεμος |
| η τσιπούρα, το λαβράκι, η σαρδέλα | ψάρι |
| ο σκύλος, η γάτα, η αλεπού | ζώο |
| ο αετός, η κουκουβάγια, το γεράκι | πουλί |
| το κόμμα, η τελεία, το ερωτηματικό | σημείο στίξης |
- 1η άσκηση στα υπώνυμα. Αντιστοίχισε τα υπώνυμα με την κατηγορία στην οποία ανήκουν *
- 2η άσκηση στα υπώνυμα. Σύρε τις λέξεις που βρίσκονται στα δεξιά με την ομάδα λέξεων που βρίσκονται αριστερά *
- 3η άσκηση στα υπώνυμα. Σύρε τις λέξεις που βρίσκονται στα δεξιά με την ομάδα λέξεων που βρίσκονται αριστερά *
- 4η Άσκηση στα υπώνυμα. Κάνε κλικ στη λέξη που δεν ανήκει στην ίδια κατηγορία *
- 5η Άσκηση στα υπώνυμα. Κάνε κλικ στη λέξη που δεν ανήκει στην ίδια κατηγορία *
 |
Γραμματική Νέας Ελληνικής Γλώσσας Α', Β' Γ' Γυμνασίου, Σωφρόνης Χατζησαββίδης - Αθανασία Χατζησαββίδου, ΟΕΔΒ, Αθήνα, Έκδοση Α, 2011, διαδικτυακή έκδοση |
|
|
Γραμματική Ε, Στ Δημοτικού, Ειρήνη Φιλιππάκη-Warburton - Μιχ. Γεωργιαφέντης - Γεώργιος Κοτζόγλου - Μαργαρίτα Λουκά, ΟΕΔΒ, Αθήνα, διαδικτυακή έκδοση |
|
|
Νεοελληνική Γραμματική, Μανόλης Τριανταφυλλίδης, ΟΕΣΒ, Αθήνα, 1941 |
|
|
Κική Νικηφορίδου, Συνώνυμα-συνωνυμία, Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα |
|
|
Κική Νικηφορίδου, Αντώνυμα (Αντίθετα) - Αντίθεση, Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα |