Category Archives: ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΕΧΝΗ

miro

19 Ιαν , 2015,
kartsaka
No Comments

Δεν υπάρχει επιλεγμένη γκαλερί ή η γκαλερί έχει διαγραφεί

Ο Καταλανός ζωγράφος, γλύπτης, χαράκτης και διακοσμητής, Μιρό είναι ευρύτερα γνωστός για τις ημί-αφηρημένες φανταστικές μορφές και ονειρικές τοπιογραφίες του. Στις Σουρεαλιστικές1 εικόνες άστατων αμοιβαδικών σχημάτων και στις αποκαλυπτικές λιθογραφίες του κατάγγελλε παρατηρώντας τις σχέσεις ανάμεσα στη φύση, την τέχνη και την κοινωνία των πολιτών του εικοστού αιώνα.

Ο Χουάν Μιρό ι Φερά γεννήθηκε στις 20 Απριλίου 1893 στη Βαρκελώνη σε μια οικογένεια τεχνιτών. Ο πατέρας του ήταν χρυσοχόος και ο παππούς του από την πλευρά της μητέρας του ήταν ξυλουργός. Έδειξε το ενδιαφέρον του για τη ζωγραφική από την ηλικία των 8 χρόνων αλλά στα 14 του και σύμφωνα με την επιθυμία των γονέων του εγγράφηκε στο Εμπορικό Κολέγιο της Βαρκελώνης. Παράλληλα παρακολουθούσε μαθήματα στη Βιομηχανική Σχολή Καλών Τεχνών Λα Λόνχα, όπου ο Πάμπλο Πικάσο2 είχε σπουδάσει 12 χρόνια ενωρίτερα. Συμπληρώνοντας την τριετή σχολή τέχνης, εργάστηκε ως γραφέας αλλά παραιτήθηκε το 1911 λόγω σοβαρής ασθένειας. Ο Μιρό ανάρρωσε στο αγρόκτημα των γονέων του στο Μοντρόιγκ κοντά στην Ταραγόνα, ένα μέρος στο οποίο θα επέστρεφε συχνά. Βέβαιος τώρα ότι ήθελε να γίνει καλλιτέχνης, εγγράφηκε στη Σχολή Τεχνών του Φρανσίσκο Γκάλι3 στη Βαρκελώνη από το 1912 έως το 1915 και παράλληλα παρακολούθησε μαθήματα στον Καλλιτεχνικό Κύκλο του Αγίου Λουκά.

Οι κοινωνικές τοπιογραφίες και τα πορτρέτα του Μιρό αυτής της περιόδου, παρουσιάζουν χαρακτηριστικά των καθαρών, έντονων χρωμάτων του Φοβισμού, των διαιρεμένων όψεων και της ακρίβειας του Κυβισμού4 και της δισδιάστατης λαϊκής τέχνης της Καταλονίας. Το 1918 πραγματοποίησε την πρώτη του ατομική έκθεση στην αβάν γκαρτ γκαλερί της Βαρκελώνης Λουίς Νταλμάου. Ως ένα ζωντανό πολιτιστικό κέντρο της εποχής, η πόλη φιλοξένησε καλλιτέχνες που είχαν εγκαταλείψει τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το Παρίσι όμως, ήταν μεγαλύτερο κομβικό σημείο τεχνών και όταν επιτεύχθηκε ειρήνη, ο Μιρό ταξίδεψε εκεί για μια δοκιμαστική επίσκεψη. Μετακόμισε στο Παρίσι το 1920 και ζούσε εναλλακτικά μεταξύ Ισπανίας και Γαλλίας μέχρι το ξέσπασμα το Ισπανικού Εμφύλιου Πολέμου το 1936.

Στο Παρίσι, ο Μιρό ήρθε σε επαφή με τον Ντανταϊσμό5 και το Σουρεαλισμό, συμμετέχοντας στις δραστηριότητες τους αλλά αντιστεκόμενος να συμμαχήσει με οποιαδήποτε ομάδα. Ο Νταλμάου διοργάνωσε την πρώτη ατομική έκθεση του Μιρό στο Παρίσι στην Γκαλερί ντε λα Ικόρν το 1921 και τα έργα του εκτέθηκαν στο Φθινοπωρινό Σαλόνι το 1923 και στην πρώτη Σουρεαλιστική έκθεση στην Γκαλερί Πιέρ το 1925. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920 καθιέρωσε πραγματικά μια ξεχωριστή οπτική γλώσσα. Ο κριτικός τέχνης και ποιητής Χοσέ Κορεδόρ-Ματέος αναφέρει Το Καρναβάλι του Αρλεκίνου (1924-1925) ως ?το πρώτο χαρακτηριστικό γνώρισμα των εικόνων του, όπου ο χώρος κατοικείται από φανταστικά σχήματα που υποδηλώνουν ζωντανούς οργανισμούς.?6 Τείνοντας προς την αφαίρεση, ο Μιρό δημιούργησε μια σειρά από σχεδόν μονοχρωματικούς πίνακες από το 1925 έως το 1927 οι οποίοι αργότερα θα επηρέαζαν τον Αφηρημένο Εξπρεσιονισμό.7 Το 1928 επισκέφτηκε την Ολλανδία και αποκρίθηκε στα αριστουργήματα που είδε δημιουργώντας τη συλλογή ?Ολλανδικό Εσωτερικό?. Τον ίδιο χρόνο δημιούργησε το πρώτο του παπιέ κολλέ, εισάγοντας υλικά κολάζ στους πίνακες ως αντικείμενα.

Ο Μιρό παντρεύτηκε την Πιλάρ Χονκόσα στις 12 Οκτωβρίου 1929 και το 1931 γεννήθηκε η κόρη τους Ντολόρες. Αυτή ήταν για τον ίδιο, μια περίοδος καλλιτεχνικού πειραματισμού με πολλά μέσα ? λιθογραφία και χαρακτική, παστέλ, ανάγλυφα, γλυπτά, ενσωματώνοντας αντικείμενα που έβρισκε και πίνακες κολάζ ? και σπάσιμο των συμβάσεων ωθώντας τις φόρμες στα όρια τους. Μίλησε μάλιστα για ?τη δολοφονία της ζωγραφικής?. Αντανακλώντας τον πολιτικό αναβρασμό στην Ισπανία, δημιούργησε τη συλλογή ?Άγριοι Πίνακες? (1934-1936) οι οποίοι ξεχειλίζουν από βία, σεξουαλισμό και γκροτέσκο ανθρώπινες φιγούρες. Η αφίσα του Βοηθήστε την Ισπανία (1937), η οποία απεικονίζει μια τρομαγμένη φιγούρα με ένα τεράστιο κίτρινο υψωμένο χέρι που σφίγγει τη γροθιά του, πωλήθηκε για να συγκεντρώσει χρήματα για ενίσχυση και να εκφράσει την οργή του για την αδικία ακόμα πιο κραυγαλέα.

Joan Miro - ConstellationsΚατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου ο Μιρό βρήκε ασφάλεια στην ύπαιθρο, αρχικά στη Νορμανδία στο χωριό Βαρνζαβίλ και ακολούθως στη Μαγιόρκα και στο Μοντρόιγκ. Η θηριώδης διαμαρτυρία της τέχνης του κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930 έδωσε τη θέση της στην απαγκίστρωση από τη διαμάχη και στη συλλογή του με μικρά γκουάς ?Αστερισμοί? (1940-1941) όπου χρησιμοποιεί ένα ποιητικό, πολύχρωμο στυλ που χαρακτηρίζεται από περιστροφική γραμμικότητα κόντρα σε φόντα που υποδηλώνουν την απεραντοσύνη του σύμπαντος.?Ένα νέο στάδιο ξεκίνησε στη δουλειά μου, το οποίο είχε πηγή έμπνευσης τη μουσική και τη φύση. Ήταν περίπου όταν ξέσπασε ο πόλεμος?, είπε σε μια συνέντευξη του το 1948. ?Αισθάνθηκα τη βαθιά επιθυμία να αποδράσω. Κλείστηκα ηθελημένα στον εαυτό μου. Η νύχτα, η μουσική και τα άστρα άρχισαν να παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στους πίνακές μου.?8

Το 1941 το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, φιλοξένησε την πρώτη μεγάλη μουσειακή αναδρομική έκθεση του Μιρό, η οποία ήταν σημαντική για να προσελκύσει παγκόσμια αναγνώριση. Κατά τη διάρκεια του ίδιου έτους άρχισε τη δημιουργία κεραμικών με τον Χοσέπ Γιορέζ Αρτίγκας,9 εξερευνώντας τη γλυπτική δυναμική του πηλού και της διακόσμησής του. Ξανάρχισε τη χαρακτική με ένα ευρύ φάσμα μέσων και τη δεκαετία του 1950 ξεκίνησε τα μεγάλου μεγέθους γλυπτά συμπεριλαμβανομένης και της συλλογής ?Έργα για το Μνημείο? (1954). Ο Μιρό τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο Χαρακτικής στη Μπιενάλε της Βενετίας (1954) και το Μεγάλο Βραβείο του Ιδρύματος Γκούγκενχαϊμ (1958) για τις κεραμικές τοιχογραφίες του φεγγαριού και του ήλιου στο κτίριο της ΟΥΝΕΣΚΟ στο Παρίσι για τι οποίες συνεργάστηκε με τον Αρτίγκας. Ακολούθησαν οι αναθέσεις κεραμικών τοιχογραφιών στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ (1960), στο Μουσείο Σόλομον Ρ. Γκούγκενχαϊμ στη Νέα Υόρκη (1966), στην Παγκόσμια Έκθεση Οσάκα (1970), στο Αεροδρόμιο της Βαρκελώνης (1970) και στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Ζυρίχης (1971).

Joan Miro - L Enface d Ubu 9Οι τελευταίοι πίνακες του Μιρό έγιναν πιο τολμηροί, με παχιά μαύρη γραμμή και λιγότερα γραφικά στοιχεία. Στους μεγάλους καμβάδες της δεκαετίας του 1960 χρησιμοποιεί το χρώμα εκφραστικά, όπως στη συλλογή ?Μπλε? το 1961 καθώς και ημι-αφηρημένα έργα όπως Η Φτερούγα του Κορυδαλλού (1967). Ψάχνοντας πάντοτε για νέες τεχνικές, δούλεψε μαζί με τον Χοσέπ Ρόγιο10 για τη συλλογή sobreteixims και τις ταπετσαρίες (1972-1979). Συνεργάστηκε με την πειραματική θεατρική ομάδα Κλάκα της Βαρκελώνης για τις μαριονέτες, τις μάσκες και τα σκηνικά του έργου Mori el Merma (Θάνατος στο Μπαμπούλα, 1977-1978) το οποίο συνιστούσε μια καταγγελία της τυραννίας κατά την παράδοση της Καταλανικής παρέλασης. Μαζί με τον Τσαρλς Μαρκ11 δημιούργησε βιτρώ παράθυρα για το Ίδρυμα Μεγκτ στο Σεν Πολ ντε Βανς και στο βασιλικό παρεκκλήσι στο Σενλί.

Μεταξύ των βραβείων που έλαβε ο Μιρό ήταν το Μεγάλο Διεθνές Βραβείο Ζωγραφικής Κάρνεγκι (1967), οι τίτλοι του επίτιμου διδάκτορα από το Χάρβαρντ (1968) και το Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης (1979) και το Χρυσό Μετάλλιο Καλών Τεχνών της Ισπανίας (1980). Δύο οργανώσεις ασχολούνται με το έργο του: το Ίδρυμα Χουάν Μιρό, Βαρκελώνη (1975) και το Ίδρυμα Πιλάρ ι Χουάν Μιρό, Μαγιόρκα (1992). Ταλαιπωρημένος τα τελευταία του χρόνια από καρδιακή νόσο, απεβίωσε στην Πάλμα ντε Μαγιόρκα στις 25 Δεκεμβρίου 1983.