Γράφει ο Στέλιος
Αδειούχος Ηλεκτρολόγος 1ης ομάδας Α ειδικότητας και ηλεκτρονικός
Όταν θέλουμε να ελέγχουμε ένα ή περισσότερα φώτα από δύο ή πιο πολλά διαφορετικά σημεία, χρησιμοποιούμε διακόπτες αλέ ρετούρ ή διακόπτες εναλλαγής.
Η συνδεσμολογία για δύο σημεία ελέγχου υλοποιείται με δυο ακραίους διακόπτες όπως φαίνεται στο σχήμα.
Για περισσότερα από ένα φωτιστικά το κύκλωμα είναι το ίδιο συνδέοντας παράλληλα τα υπόλοιπα φωτιστικά με το υπάρχον.
Στα καλώδια - αγωγούς του σχεδίου έχουμε δώσει νούμερα για καλύτερη επεξήγηση.
Οι διακόπτες αλέ ρετούρ έχουν πάντα τρία σημεία ένωσης που συνδέουμε αντίστοιχα τρία καλώδια. Συνήθως σε κάθε ένα από τα τρία αυτά σημεία μπορούν να ενωθούν δυο αγωγοί - καλώδια και αυτό για λειτουργικούς λόγους π.χ. για να συνεχίσει το καλώδιο της φάσης και να πάει σε πρίζα που είναι πιο κάτω από τον διακόπτη με την οποία έχουν κοινή ασφάλεια.
Το καλώδιο της φάσης, το νούμερο 1 στο σχέδιο, έρχεται από την ασφάλεια του πίνακα που ελέγχει το συγκεκριμένο φωτιστικό και είναι συνήθως μαύρου χρώματος.
Το καλώδιο του ουδέτερου, το νούμερο 5, έρχεται από τον πίνακα και είναι μπλε χρώματος, ή γκρι χρώματος για τα παλιά σπίτια και πάει στο φωτιστικό χωρίς να περνάει από τα σημεία των διακοπτών.
Τα 2 και 3 είναι μαύρα, καφέ ή κόκκινα .
Στο φωτιστικό μπορεί να καταλήγει και κιτρινοπράσινο καλώδιο γείωσης το οποίο επιβάλλεται αν έχει μεταλλικό πλαίσιο - περίβλημα.
Στο στο σχέδιο αυτό το ρεύμα, (η φάση) περνάει μέσω του διακόπτη Α στο καλώδιο 2, εκεί σταματάει γιατί από τον διακόπτη 2 το ρεύμα δεν περνάει στο καλώδιο 4.
Αν πατήσουμε το πλήκτρο του διακόπτη Α το ρεύμα θα περάσει από το 1 στο 3 και στον διακόπτη Β από το 3 στο 4 με αποτέλεσμα στο φωτιστικό να εμφανιστούν στα άκρα του 230 βολτ και να ανάψει.
Αν τώρα από την αρχική κατάσταση πατήσουμε το πλήκτρο του διακόπτη Β το ρεύμα θα περάσει στον διακόπτη Α από το 1 στο 2 και στον διακόπτη Β από το 2 στο 4 με αποτέλεσμα να ανάψει και πάλι το φως.
Αν υποθέσουμε ότι βγάλαμε τους διακόπτες και πήραμε νέους για να τους αλλάξουμε και δεν σημειώσαμε την προηγούμενη συνδεσμολογία ή έχουμε μπερδευτεί, μπορούμε ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ και με ένα δοκιμαστικο κατσαβίδι να βρούμε την σωστή συνδεσμολογία ακολουθώντας τα παρακάτω βήματα:
Βεβαιωνόμαστε ότι υπάρχει αντιηλεκτροπληξιακό ρελέ(Δ.Δ.Ε) στην εγκατάσταση του πίνακα και το ελέγχουμε πατώντας το πλήκτρο τεστ για να είμαστε σίγουροι ότι λειτουργεί σωστά, αλλιώς ΔΕΝ ΞΕΚΙΝΑΜΕ μια τέτοια διαδικασία. Επίσης είμαστε σίγουροι ότι δεν υπάρχει άλλο άτομο στον χώρο και κυρίως μικρά παιδιά.
Κατεβάζουμε την ασφάλεια και αφήνουμε και τα έξι καλώδια (τρία για κάθε θέση διακόπτη) στον αέρα και γυμνά στην άκρη τους, ασύνδετα. Σηκώνουμε την ασφάλεια και ελέγχοντας βρίσκουμε τον μοναδικό από τους έξι αγωγούς που το δοκιμαστικό ανάβει.
Το καλώδιο που βρήκαμε είναι το καλώδιο νούμερο 1.
Κατεβάζουμε την ασφάλεια και συνδέουμε στον διακόπτη Α, στην θέση L το καλώδιο νούμερο 1 που βρήκαμε. Τα άλλα δύο καλώδια, τα νούμερα 2 και 3 τα συνδέουμε τυχαία στις άλλες δυο θέσεις του διακόπτη, καθώς δεν έχει σημασία στην λειτουργία του κυκλώματος.
Ξανασηκώνουμε την ασφάλεια και βρίσκουμε στην θέση του δεύτερου διακόπτη, του Β, το καλώδιο που δεν ανάβει το δοκιμαστικό σε όποια θέση και αν είναι α διακόπτης Α (πειραματιζόμαστε με συνεχή αλλαγή της θέσης του διακόπτη Α).
Το καλώδιο που δεν ανάβει είναι το καλώδιο νούμερο 4. Κατεβάζουμε την ασφάλεια και συνδέουμε στο L του διακόπτη Β το καλώδιο νούμερο 4. Τα καλώδια νούμερο 2 και 3 τα συνδέουμε πάλι τυχαία στις άλλες δυο θέσης του διακόπτη.
Στον ρευματοδότη που θα τοποθετήσουμε κάτω από τον διακόπτη συνεχίζουμε το καλώδιο της φάσης (το νούμερο 1) επίσης από το κουτί διακλάδωσης κατεβάζουμε ένα καλώδιο ουδετέρου και ένα γείωσης.
