Ο Αλμπέρτο Μπερναντίνι, δάσκαλος σ’ ένα σχολείο στην Ιταλία, επιστρέφει στην τάξη του όπου συναντά μια έκρυθμη κατάσταση: οι μαθητές είναι χωρισμένοι σε ‘‘καλούς’’ και ‘‘εγκληματίες’' και δεν χρειάζεται πολλά για να καταλάβει τη μέθοδο που ακολούθησε η αντικαταστάτρια συνάδελφος.
Προτείνει στα παιδιά να οργανωθούν, αλλά η αντίδραση είναι καθολική -θέλουν να κάνουν μάθημα! Ο Αλμπερτίνι αντιτείνει ότι ‘‘και αυτό μάθημα είναι’’, αλλά ποιος στο σπίτι  θα πιστέψει ότι έκαναν μάθημα;
Όπως γίνεται φανερό ο Αλμπέρτο Αλμπερτίνι λέει στο βιβλίο του αυτό ένα σταθερό όχι στο αυταρχικό σχολείο, στην όποια καταπίεση και την περιθωριοποίηση. Η ιδιαιτερότητά του είναι ότι αυτό το όχι δεν το λέει στη θεωρία, αλλά στην πράξη  μέσα από την καθημερινή σχολική διαδικασία.
Για τον Μπερναντίνι οι φοβέρες, η απόρριψη, ο αποκλεισμός είναι πράγματα που καταστρέφουν την παιδική προσωπικότητα και δεν ωφελούν σε τίποτα. Αντίθετα, πρέπει να γίνει προσπάθεια ώστε όλα τα παιδιά να συμμετέχουν μέσα στην κοινότητα και μ’ αυτόν τον τρόπο να αναπτυχθούν μέσα σε συνθήκες που ευνοούν τη δημιουργικότητα, την αλληλεγγύη, την ευφυΐα...
Όλα αυτά ίσως να ηχούν στις μέρες μας κάπως κοινότυπα ή χιλιοειπωμένα, αλλά αν πρόκειται για εγχειρήματα στην πράξη το πράγμα πάντα έχει ενδιαφέρον. Μπορεί ίσως καταστάσεις βίας σαν αυτές που βίωναν τα παιδιά μέσα στα σχολεία τη δεκαετία του ’60 να έχουν παρέλθει αλλά ίσως τα πράγματα να είναι και χειρότερα, διότι η συμβολική σχολική βία πάντα ασκείται, πολλές φορές ανορθόδοξα, γεγονός που πολλαπλασιάζει τα ούτως ή άλλως διάχυτα στις μέρες μας ζητήματα κοινωνικής ένταξης μέσα στο σχολείο.
Η παράθεση φωτεινών παραδειγμάτων από οποιαδήποτε εποχή κι αν μας έρχονται έχουν πάντα κάτι να πουν και πάντα θα εμψυχώνουν την παιδαγωγική μας πράξη...