Στέφανος Κολοβός

Η ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Εναλλακτικοί τρόποι μάθησης

Η ορθογραφία της ελληνικής γλώσσας, όπως κάθε γλώσσας που έχει πίσω της μακραίωνη παράδοση, δεν μπορεί να είναι εύκολη. Και το ζήτημα δεν είναι βέβαια πώς θα καταργήσουμε την ιστορική ορθογραφία της ελληνικής γλώσσας, αλλά πώς θα τη διδάξουμε σωστά.
    Πλην, στον τομέα της μάθησης δημιουργούνται ερωτήματα που χρήζουν απάντησης και άμεσης αντιμετώπισης: Μήπως η ορθογραφική ικανότητα ανάγεται σε κάποια έμφυτη διάθεση ή μήπως είναι επίκτητη; Κι αν αποτελεί συνάρτηση της μάθησης, πώς εξηγείται, ενώ τα παιδιά συχνά γνωρίζουν τους ορθογραφικούς κανόνες, να εμφανίζουν αδυναμίες όταν καλούνται να τους εφαρμόσουν; Πώς επέρχεται η ορθογραφική ωρίμανση και ποιο ρόλο παίζει η ηλικία και ο χρόνος της τριβής με τον εγγραμματισμό; Τελικά τι πρέπει να κάνουμε για να περιορίσουμε ή να εξαλείψουμε τα ορθογραφικά λάθη; Πώς μπορούμε να προσεγγίσουμε την ορθογραφική μάθηση ώστε να γίνει πιο ελκυστική και συνάμα πιο αποτελεσματική;
   Ο συγγραφέας, με την ιδιότητα του σχολικού συμβούλου, επιχείρησε να δώσει μια απάντηση στα ερωτήματα αυτά δίνοντας έμφαση στο τελευταίο ερώτημα που συνιστά μια σύνοψη όλων των προηγούμενων: Αλήθεια, πώς μπορούμε να μάθουμε την ορθογραφία ευχάριστα και απλά, ώστε να είναι ελκυστική και ταυτόχρονα αποτελεσματική η μάθησή της; Κατέφυγε, γι’ αυτό, στην υπάρχουσα επιστημονική γνώση. Κι επειδή αυτή φάνηκε ότι δεν αρκεί, ανέλαβε πρωτοβουλίες για να προσεγγίσει την ορθογραφική μάθηση στην παιδαγωγική πράξη. Γι’ αυτό δοκίμασε στις σχολικές τάξεις δραστηριότητες, νέες στο σύνολό τους, οι οποίες διακρίνονται σε δυο κατηγορίες:
- Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν εκείνες οι πρακτικές που ξεκινούν από τη θέση ότι η ορθογραφική υπαγόρευση ως άσκηση χρησιμεύει μόνο όταν το κείμενο εναρμονίζεται με τις γνώσεις των μαθητών, όταν δηλαδή αποτελεί πεδίο για μια παιδαγωγική αξιολόγηση της ορθογραφικής μάθησης. Στο μέρος αυτό προσφέρονται τα μέσα για να εμπεδώσει κανείς την ορθογραφική γνώση παίζοντας και να εξαλείψει σε πρώτη φάση τα συνηθέστερα λάθη. Πρόκειται για πρωτότυπες ασκήσεις-παιχνίδια που πραγματοποιούνται είτε ομαδικά είτε ατομικά σε φωνολογικό, λεκτικό και συντακτικό επίπεδο.
 - Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν εκείνες οι πρακτικές που στηρίζονται στη διαπίστωση ότι υπάρχουν πιο ευχάριστοι τρόποι για να διδάξουμε αποτελεσματικά την ορθογραφία. Μια ασφαλής οδός προς αυτή την κατεύθυνση είναι και η χρήση της τέχνης ως διδακτικού μέσου. Εδώ οι δραστηριότητες που προτείνονται αξιοποιούν κυρίως τη δύναμη της μουσικής και του θεάτρου.
    Αμφότερες οι δραστηριότητες στηρίζονται στην επιστημονική γνώση και την έρευνα χωρίς να ξεφεύγουν από το πνεύμα του Αναλυτικού σχολικού Προγράμματος. Στο σύνολό τους μπορούμε να πούμε ότι διαμορφώνουν μια εναλλακτική πρόταση για την ορθογραφική μάθηση.
    Στο τέλος, υπό τη μορφή υπομνήματος, παρατίθεται μια Κλίμακα Λεκτικής Ορθογραφίας που καλύπτει το φάσμα της ορθογραφικής μάθησης για κάθε τάξη και τη συνολική φοίτηση στο Δημοτικό σχολείο. Το ορθογραφικό αυτό λεξιλόγιο θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι αποτελεί απαραίτητο εργαλείο για κάθε προσπάθεια αξιολόγησης της σχολικής μάθησης.
   Με άλλα λόγια, δεν έχουμε να κάνουμε με ένα ακόμα σχολικό βοήθημα! Διότι πρόκειται για ένα βιβλίο παιδαγωγικής πρακτικής, προϊόν μιας πολύχρονης εργασίας που πραγματοποιήθηκε μέσα στα σχολεία των δυτικών προαστίων της Θεσσαλονίκης και της περιοχής Αμφιλοχίας. Πρόκειται για ένα έργο που έρχεται να συνδράμει την προσπάθεια των δασκάλων που μοχθούν καθημερινά μέσα στη σχολική τάξη- και όχι μόνο. Μπορεί επίσης να ενισχύσει την προσπάθεια των γονιών που ενδιαφέρονται όλο και πιο ενεργά για τη σχολική μάθηση και γενικά όσων εμπλέκονται με τον ένα ή τον άλλη τρόπο στη μόρφωση των παιδιών.

    [Το βιβλίο βγήκε το Σεπτέμβρη του 2012 σε αυτοέκδοση από το τυπογραφείο της ‘’Βιβλιοτεχνίας’’(Ζωοδόχου Πηγής 52α , Αθήνα)]

    Τιμή βιβλίου: 15 €

Διατίθεται από τον συγγραφέα, αλλά και στα παρακάτω βιβλιοπωλεία: