Τεό Ντίτριχ, Το ενεργό βιομηχανικό σχολείο του Σοβιετικού παιδαγωγού Π. Π. Μπλόνσκι, Ανδρομέδα, (μτφ. Δ. Βεργίδης), 1983, σ. 77.
Από το βιβλίο του Τεό Ντήτριχ ‘‘Σοσιαλιστική παιδαγωγική’’ (και τη γαλλική βιβλιογραφία) ο Δ. Βεργίδης επέλεξε για λογαριασμό των εκδόσεων Ανδρομέδα να παρουσιάσει στις αρχές της δεκαετίας του ’80 για το ελληνικό κοινό το ομώνυμο κείμενο του σοβιετικού παιδαγωγού Π. Π. Μπλόνσκι.
Ήταν ακόμη η εποχή που ένα σημαντικό κομμάτι του εκπαιδευτικού μας κόσμου αναζητούσε έντονα να γνωρίσει νέες ιδέες ή ακόμη και παλιές άγνωστες που οραματίζονταν ένα νέο σχολείο και μια νέα αγωγή. Οι παιδαγωγικές αντιλήψεις του Μπλόνσκι που είχαν εφαρμοστεί στη Ρωσία τα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια διατηρούσαν και ασφαλώς διατηρούν ακόμα μεγάλο μέρος από τη γοητεία της σοσιαλιστικής επαγγελίας.
Ο Πάβελ Πέτροβιτς Μπλόνσκι ήταν ένας από τους πρωτεργάτες του νόμου του Οκτώβρη 1918 για την εκπαίδευση που έθετε τις βάσεις του ενιαίου σχολείου εργασίας στη Σοβιετική΄Ένωση. Οι παιδαγωγικές ιδέες του πηγάζουν από τη μαρξιστική αντίληψη της πολυτεχνικής εκπαίδευσης που θεμελιώνεται επάνω τη σύνδεση της εκπαίδευσης με την παραγωγή.
Οι απόψεις του αυτές ωστόσο, ύστερα από την επικράτηση του Στάλιν, θεωρήθηκαν αστικές και ψευτοσοσιαλιστικές και εξαφανίστηκαν τόσο από την εκπαιδευτική πρακτική της ΕΣΣΔ όσο και από τη διεθνή βιβλιογραφία.
Θα πρέπει να τονίσουμε ότι οι παιδαγωγικές απόψεις του Μπλόνσκι εξακολουθούν να είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες για όσους παλεύουν για ένα άλλο σχολείο και μια άλλη κοινωνία. Ασφαλώς όμως δεν θα πρέπει αυτές να ιδωθούν έξω από τις κοινωνικές πολιτικές συνθήκες της Ρωσίας των πρώτων χρόνων μετά την επανάσταση. Έτσι, δεν θα πρέπει να ξενίζει ο παιδαγωγικός ΄‘εργατισμός’’ και ‘‘βιομηχανισμός’’ που είναι διάχυτος στο κείμενο, διότι έχουμε πλέον τη χρόνια πείρα των εξοντωτικών μεθόδων παραγωγής όπως εφαρμόστηκαν σ' όλες τις βιομηχανικές χώρες
Πάντως, με μια άλλη οργάνωση δουλειάς στο εργοστάσιο, θεμελιωμένη σε αυτοδιαχειριστικές αρχές, ίσως τα πράγματα να ήταν περισσότερο κοντά στις αντιλήψεις του Μπλόνσκι. Παρ’ όλα αυτά οι βασικές του αρχές που υποστηρίζουν τη στενή σύνδεση του σχολείου με την πολιτική κοινωνική οικονομική ζωή είναι κατά βάση σωστές κι εκεί έγκειται σήμερα η μεγάλη τους δύναμη.
|