Αποτελέσματα της χορήγησης Pamidronate στα παιδιά με ατελή οστεογένεση

Μια μελέτη, που πραγματοποιείται στο νοσοκομείο για τα παιδιά Shriner στο Μόντρεαλ του Καναδά, δίνει νέες ελπίδες στα παιδιά που έχουν γεννηθεί με ατελή οστεογένεση (osteogenesis imperfecta, OI). Τα αποτελέσματα της μελέτης, που έχει ως αντικείμενο τη μελέτη της χρήσης της παμινδρονάτης (pamidronate) στα παιδιά με OI, δημοσιεύθηκαν στις 1 Οκτωβρίου του1998 στο τεύχος του New England Journal of Medicine.

Για περισσότερες τρέχουσες πληροφορίες για τα διφωσφωνικά, πώς λειτουργούν και γιατί είναι σημαντικά, δείτε το ενημερωτικό δελτίο του ιδρύματος: “Ερωτήσεις & απαντήσεις για τα Διφωσφωνικά” .

Το ίδρυμα για την ατελή οστεογένεση (OIF) έγραψε την ακόλουθη ειδική έκθεση το 1998 που εξηγεί τη μελέτη και τα αποτελέσματά της:

Στις 1 Οκτωβρίου του 1998, το ιατρικό περιοδικό New England Journal of Medicine δημοσίευσε ένα άρθρο από μια ομάδα γιατρών του νοσοκομείου για τα παιδιά Shriners στο Μόντρεαλ. Τα άρθρο παρουσίασε τα αποτελέσματα μιας πενταετούς μελέτης που περιλαμβάνει την χρήση ενός φαρμάκου το οποίο ονομάζεται pamidronate για να θεραπεύσουν τα παιδιά με σοβαρής μορφής ατελή οστεογένεση (osteogenesis imperfecta, OI). Η έρευνα παρουσιάζει ότι, για τα περισσότερα από τα 30 παιδιά που συμμετείχαν στη μελέτη, το pamidronate βοήθησε στην αύξηση της οστικής πυκνότητας, τη μείωση των καταγμάτων, την αύξηση της κινητικότητας και τη μείωση του οστικού πόνου.

Αν και άλλα φάρμακα, όπως το fluoride (φθόριο) και η calcitonin (καλσιτονίνη) έχουν μελετηθεί ως πιθανές αγωγές για την περίπτωση OI, ποτέ κανένα από τα δύο δεν έχει αποδειχθεί επιτυχές. Η μελέτη του Μόντρεαλ παρουσιάζει τα επιτυχή αποτελέσματα της αγωγής περιπτώσεων ατελούς οστεογένεσης με το pamidronate και άλλα διφωσφωνικά (δείτε τους ορισμούς κατωτέρω). Περισσότερη έρευνα απαιτείται για να καθοριστεί εάν αυτά τα φάρμακα θα γίνουν μια καθιερωμένη αγωγή για τις περιπτώσεις ατελούς οστεογένεσης.

Μεταβολισμός οστών και τα αποτελέσματα των διφωσφωνικών

Το Pamidronate είναι ένα από διάφορα φάρμακα που είναι γνωστά ως διφωσφωνικά. Το Pamidronate δίνεται ενδοφλεβίως (από τη φλέβα), ενώ το alendronate (ένα άλλο φάρμακο της κατηγορίας των διφωσφωνικών) δίνεται με τη μορφή χαπιών. Fosamax® είναι το εμπορικό όναμα για τα χάπια alendronate που χρησιμοποιούνται για να θεραπεύσουν τη μετεμμηνοπαυστική οστεοπόρωση. Το Pamidronate και alendronate και τα δύο εμποδίζουν αποδόμηση των οστών (breakdown), τη φυσική, σε εξέλιξη διαδικασία της καταστροφής του οστού από τους οστεοκλάστες (osteoclasts).

Οι προηγούμενες μελέτες του οστού στην περίπτωση της ατελούς οστεογένεσης (OI) έχουν παρουσιάσει ότι η ανώμαλη δραστηριότητα των οστεοκλαστών και των οστεοβλαστών (τα κύτταρα που διαμορφώνουν το νέο οστό) συμβάλλει στην ευθραυστότητα του οστού. Στο φυσιολογικό οστό, οι οστεοβλάστες παράγουν το νέο, υγιές οστό για να αντικαταστήσουν το παλαιότερο οστό, το οποίο αποδομείται από τους οστεοκλάστες. Αυτό είναι μια από τις φυσικές διαδικασίες του ανθρώπινου σώματος για να ξεφορτωθεί τον ιστό που δεν λειτουργεί πλέον καλά. Στην περίπτωση της ατελούς οστεογένεσης, το ατελές οστό είναι πιο ευαίσθητο στους οστεοκλάστες, και έτσι το αυτό οστό αποδομείται γρηγορότερα από το κανονικό οστό. Εν τω μεταξύ, οι οστεοβλάστες παράγουν το νέο οστό, αλλά εκείνο το οστό είναι επίσης ατελές, και το ανώμαλο κολλαγόνο αναγκάζει τους οστεοβλάστες για να γίνουν λιγότερο αποδοτικοί και να παράγουν λιγότερο οστό. Αυτός ο συνδυασμός ατελών οστικών κυττάρων, της αυξημένης αποδόμησης των οστών και μειωμένου σχηματισμού οστών, οδηγεί στα εύθραυστα οστά που είναι χαρακτηριστικά της ατελούς οστεογένεσης (OI). (Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε το ενημερωτικό δελτίο του ιδρύματος OIF για την κατανόηση της δομής του οστού στην ατελή οστεογένεση που είναι διαθέσιμη στο Osteogenesis Imperfecta Foundation)

Οι ερευνητές στο νοσοκομείο Shriners του Μόντρεαλ επιδίωξαν να καθορίσουν εάν το pamidronate, με την επιβράδυνση της αποδόμησης του οστού, θα μπορούσε να ενισχύσει το σκελετό στα παιδιά με OI, μειώνοντας κατά συνέπεια τα κατάγματα και αυξάνοντας την κινητικότητα.

Αποτελέσματα της μελέτης του Pamidronate στο Μόντρεαλ

Μεταξύ του Οκτωβρίου του 1992 και του Δεκεμβρίου του 1997, οι ερευνητές του νοσοκομείου Shriners του Μόντρεαλ χορήγησαν pamidronate ενδοφλεβίως σε 30 παιδιά, 3 έως 16 ετών, με σοβαρή μορφή ατελούς οστεογένεση. Εννέα από τα παιδιά είχαν τον τύπο ΙΙΙ OI, εννέα είχαν τον τύπο IV, και τα υπόλοιπα 12 παιδιά είχαν αταξινόμητο τύπο αλλά είχαν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα παρόμοια με τον τύπο IV. Όλα εκτός από πέντε από τα παιδιά είχαν μέτριους έως σοβαρούς περιορισμούς στη βάδισή τους.

Σε κάθε κύκλο αγωγής, τα παιδιά έλαβαν pamidronate με αργή ενδοφλέβια έγχυση κατά τη διάρκεια μιας τετράωρης περιόδου σε κάθε μια από τρεις διαδοχικές ημέρες. Στην αρχή της μελέτης, τα παιδιά λάμβαναν το φάρμακο κάθε έξι μήνες ενώ κατόπιν αυξήθηκε και έγινε κάθε τέσσερις μήνες.

Κάθε φορά που πήγαν τα παιδιά στο νοσοκομείο Shriners του Μόντρεαλ για την αγωγή, οι ερευνητές κατέγραφαν τις πληροφορίες της ανάπτυξης και εξέλιξής τους, την οστική τους πυκνότητα καθώς και την κινητικότητα και την ικανότητα βάδισής τους. Τα σημαντικά συμπεράσματα της μελέτης είναι τα ακόλουθα:

Τι σημαίνουν αυτά τα αποτελέσματα;

Οι ερευνητές παρέχουν στοιχεία για μειωμένη αποδόμηση των οστών και αυξανόμενη οστική μάζα σε 30 παιδιά με σοβαρής μορφής ατελή οστεογένεση (ΟΙ) μέσω των ενδοφλέβιων δόσεων του pamidronate. Τα αποτελέσματα ποίκιλαν μεταξύ των 30 παιδιών, αλλά συνολικά, πολλά από τα παιδιά κέρδισαν μεγαλύτερη οστική πυκνότητα, ανέφεραν μειωμένο οστικό πόνο, κέρδισαν σε κινητικότητα και είχαν λιγότερα κατάγματα κατά τη διάρκεια της αγωγής.

Οι ερευνητές εξέτασαν μερικές άλλες πιθανές εξηγήσεις για τις βελτιώσεις στο οστό με ατελή οστεογένεση. Κατέληξαν, εντούτοις, ότι η αυξανόμενη οστική πυκνότητα οφειλόταν πιθανώς στο pamidronate. Επίσης κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι στην αύξηση στο πλάτος του φλοιού των οστών θα μπορούσε να έχει οδηγήσει, εν μέρει, η βελτιωμένη κινητικότητα των παιδιών (η πίεση των μυών πάνω στο οστό υποκινεί τον σχηματισμό οστού). Μέρος της αύξησης της ανάπτυξης των παιδιών θα μπορούσε να οφειλόταν στην αύξηση του μεγέθους των νωτιαίων σπονδύλων.

Η έρευνα του Μόντρεαλ ήταν μια παρατηρητική μελέτη. Η ομάδα που μελετήθηκε δεν ήταν μεγάλη και οι ασθενείς και οι ερευνητές είχαν την πλήρη γνώση της θεραπείας. Οι ερευνητές γνώριζαν ότι δεν υπήρχε καμία ομάδα ελέγχου με παρόμοιους ασθενείς με την οποία να συγκριθεί η ομάδα παιδιών που βρισκόταν υπό αγωγή (δείτε το άρθρο σχετικά με τις ελεγχόμενες κλινικές δοκιμές). Όπως οι συντάκτες της μελέτης δηλώνουν, «δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα ότι υπήρξε μια επίδραση ψευδοφαρμάκου (placebo effect), ιδιαίτερα όσον αφορά την ανακούφιση του πόνου των οστών και τη βελτίωση στη βάδιση.» Με άλλα λόγια, είναι δυνατό η πλήρης γνώση της θεραπείας και η ελπίδα ότι αυτή θα πετύχαινε, να οδήγησε τους ασθενείς να αποδώσουν κάποια ή και όλη την πρόοδο στη θεραπεία. Οι ασθενείς μπορεί να έχουν νιώσει την ανακούφιση των συμπτωμάτων λόγω παραγόντων ανεξάρτητων από τη θεραπεία.

Παρά αυτές τις επιφυλάξεις σχετικά με την ερμηνεία της μελέτης, η έρευνα αυτή είναι ένα ευπρόσδεκτο βήμα στην ιατροφαρμακευτική αντιμετώπιση της ατελούς οστεογένεσης. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «ο συνδυασμός των κλινικών, βιοχημικών, και ακτινολογικών συμπερασμάτων προτείνει ότι οι αλλαγές προέκυψαν από τη χρήση του pamidronate. Αυτή η ιατρική θεραπεία δεν αρκεί από μόνη της: πρέπει να θεωρηθεί μέρος μιας συντονισμένης, διεπιστημονικής προσέγγισης στη θεραπεία των παιδιών με ατελή οστεογένεση, συμπεριλαμβανομένης της έγκαιρης διορθωτικής χειρουργικής επέμβασης, φυσιοθεραπείας και εργασιοθεραπείας.»

Τι ακολουθεί;

Αυτή η μελέτη σημαίνει ότι οι γιατροί θα αρχίσουν αμέσως τη χορήγηση pamidronate στα παιδιά με ατελή οστεογένεση; Όχι απαραιτήτως. Πολύ περισσότερη έρευνα πρέπει να γίνει για να επιβεβαιωθεί η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα του pamidronate για τα παιδιά με OI. Πρόσθετες μελέτες πρέπει να καθορίσουν τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα αυτής της θεραπείας στο οστό και στην υγεία των παιδιών.

Προτού ο Αμερικάνικος οργανισμός τροφίμων και φαρμάκων (FDA) εγκρίνει την χρήση ενός φαρμάκου, τυπικά απαιτούνται ελεγχόμενες κλινικές δοκιμές για να δείξουν ότι το φάρμακο είναι αποτελεσματικό και για να αποδείξουν ότι τα οφέλη του φαρμάκου ξεπερνούν οποιουσδήποτε κινδύνους που προκύπτουν από την χρήση του φαρμάκου. Τα διφωσφωνικάs είναι ένας από πολλούς τύπους φαρμάκων που έχουν εγκριθεί για χρήση στη μεταχείριση ορισμένων παθήσεων στους ενηλίκους αλλά δεν έχουν εγκριθεί για παιδιατρική χρήση. Το FDA είναι δεσμευμένο να κάνει περισσότερες δοκιμές στα φάρμακα που προορίζονται για χρήση σε παιδιά. Αυτήν την περίοδο, το alendronate έχει εγκριθεί από το FDA για χρήση από ενηλίκους στην πρόληψη ή τη θεραπεία της μετεμηνοπαυστικής οστεοπόρωσης, αλλά όχι συγκεκριμένα για αγωγή σε περίπτωση ατελούς οστεογένεσης, είτε στους ενηλίκους είτε σε παιδιά. Το Pamidronate δεν έχει εγκριθεί για χρήση από ενηλίκους ή παιδιά σε περίπτωση ατελούς οστεογένεσης.

Κάντε κλικ εδώ για περισσότερες πληροφορίες για τις τρέχουσες δοκιμές φαρμάκων για τα παιδιά και τους ενηλίκους με ατελή οστεογένεση. Για περισσότερες πληροφορίες για τις ελεγχόμενες κλινικές δοκιμές, πώς λειτουργούν και γιατί είναι σημαντικές, δείτε το ενημερωτικό δελτίο του ιδρύματος στις κλινικές δοκιμές. Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε επίσης να πάτε στον ιστοχώρο νοσοκομείων Shriners στο www.shrinershq.org.

Πηγή: Οι παραπάνω πληροφορίες προέρχονται από ελεύθερη μετάφραση της σελίδας με τίτλο "Results of Study on Pamidronate Use in Children with OI" στο site του Osteogenesis Imperfecta Foundation (OIF)