Όργανο που επινοήθηκε πριν από τον 2ο αι. π.Χ. για τη μέτρηση του ύψους των αστέρων από τον ορίζοντα ή της μεταξύ τους γωνιώδους απόστασης. Ο αστρολάβος στην πιο απλή μορφή του είναι ένας δίσκος, με διάμετρο περίπου 15 εκατοστών και με κυκλικό πλαίσιο που υποδιαιρείται σε μοίρες. Επάνω στο δίσκο είναι χαραγμένη μια ακτίνα που το άκρο της καταλήγει στο μηδέν των υποδιαιρέσεων. Στο κέντρο είναι στερεωμένος ένας κανόνας που μπορεί να στρέφεται γύρω από τον άξονά του.

Για να μετρήσει κανείς τη γωνιώδη απόσταση μεταξύ δύο αστέρων, τοποθετεί με σκόπευση τον ένα αστέρα πάνω στη χαραγμένη ακτίνα και τον άλλο πάνω στον περιστρεφόμενο κανόνα. Η γωνία διαβάζεται πάνω στο κυκλικό πλαίσιο.

Ο αρχαίος αστρολάβος τελειοποιήθηκε και διαδόθηκε από τους Άραβες γύρω στον 10ο με 13ο αι.