Ο ισημερινός είναι ο μέγιστος κύκλος της γήινης επιφάνειας, του οποίου τα σημεία απέχουν εξίσου από τους πόλους, το επίπεδό του διέρχεται από το κέντρο της Γης, τέμνει κάθετα τον άξονα περιστροφής της και τη διαιρεί σε δύο ημισφαίρια, το βόρειο και το νότιο.

Ο πρωτεύων ή αρχικός μεσημβρινός, ο οποίος διέρχεται από τους πόλους, το επίπεδό του συναντά τον άξονα της Γης και είναι κάθετο προς τον ισημερινό, είναι, μετά από διεθνή συμφωνία, ο μεσημβρινός που διέρχεται από το αστεροσκοπείο του Γκρήνουιτς (Λονδίνο) και χωρίζει τη Γη στο ανατολικό και δυτικό ημισφαίριο.