Το ένοπλο τμήμα του ΕΑΜ. Ιδρύθηκε το Δεκέμβριο του 1941. Το Μάιο του 1943 συγκροτήθηκε το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ με επικεφαλής τους Άρη Βελουχιώτη, Στέφανο Σαράφη και Βασίλη Σαμαρινιώτη. Ο ΕΛΑΣ δημιούργησε ένοπλα τμήματα σχεδόν σε ολόκληρη την κατεχόμενη Ελλάδα, κατάφερε αποφασιστικά πλήγματα στους κατακτητές και αποτέλεσε τη ραχοκοκαλιά της ένοπλης αντίστασης. Μετά την Απελευθέρωση συμφωνήθηκε ο αφοπλισμός και η διάλυσή του (Συμφωνία της Βάρκιζας, Φεβρουάριος 1945).