Ο συνταγματάρχης –μετέπειτα στρατηγός- Ναπολέων Ζέρβας (στο μέσο), αρχηγός του ΕΔΕΣ, με στελέχη της οργάνωσής του. Ο ΕΔΕΣ διέθετε σημαντική ένοπλη δύναμη και έδρασε κυρίως στην Ήπειρο.

Το πρώτο σαμποτάζ του ΕΛΑΣ στην Πελοπόννησο. Γερμανοί στρατιώτες φωτογραφίζονται μπροστά σε γέφυρα που ανατινάχτηκε από τον ΕΛΑΣ κοντά στο χωριό Ίσαρι.

Μεταφορές ανεφοδιασμού του ΕΛΑΣ στον ποταμό Μέγδοβα.

Ο Άρης Βελουχιώτης συνομιλεί με αντάρτες του ΕΛΑΣ κάπου στην ελεύθερη Ελλάδα.

Ο συνταγματάρχης Δημήτριος Ψαρρός, στρατιωτικός ηγέτης της ΕΚΚΑ και του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων, ηγήθηκε ενός τρίτου πόλου ένοπλης αντίστασης, πέραν του ΕΑΜ και του ΕΔΕΣ. Μετά τη διάλυση των δυνάμεων του από τον ΕΛΑΣ (Απρίλιος 1944), δολοφονήθηκε κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες.

Λίγους μήνες μετά την έναρξη της Κατοχής άρχισαν να δημιουργούνται στην Ελλάδα οι πρώτες οργανώσεις αντίστασης εναντίον των κατακτητών.

Το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1941 μετά από πρωτοβουλία του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΚΕ), το οποίο συνεργάστηκε με το Αγροτικό Κόμμα Ελλάδος (ΑΚΕ), το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδος (ΣΚΕ) και την Ένωση Λαϊκή Δημοκρατία (ΕΛΔ). Κύριοι σκοποί του ΕΑΜ ήταν, σύμφωνα με το καταστατικό του, η οργάνωση του αγώνα εναντίον των κατακτητών αλλά και η διασφάλιση της δυνατότητας των Ελλήνων να επιλέξουν μόνοι τους, μετά την απελευθέρωση, τη μορφή πολιτικής διακυβέρνησης της Ελλάδας. Σύντομα οι γραμμές του ΕΑΜ πύκνωσαν. Χιλιάδες Έλληνες, ανάμεσα στους οποίους και πολλοί που δεν ήταν κομμουνιστές, εντάχθηκαν στο ΕΑΜ παρακινημένοι από την προσδοκία εκδίωξης των κατακτητών και απελευθέρωσης της Ελλάδας.

Λίγους μήνες μετά την ίδρυσή του, τον Φεβρουάριο του 1942, το ΕΑΜ προχώρησε στη δημιουργία ένοπλων τμημάτων που πήραν την ονομασία Εθνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ). Ο ΕΛΑΣ ανέπτυξε δράση, αρχικά, στα ορεινά της Θεσσαλίας και της Στερεάς Ελλάδας. Δημιουργός και ηγέτης του ΕΛΑΣ ήταν ένας κομμουνιστής γεωπόνος από τη Λαμία, ο Θανάσης Κλάρας που έγινε ευρύτερα γνωστός με το ψευδώνυμο Άρης Βελουχιώτης.

Παράλληλα, ιδρύθηκε ο Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος (ΕΔΕΣ) με ηγέτη τον συνταγματάρχη Ναπολέοντα Ζέρβα. Σκοπός του ΕΔΕΣ ήταν, σύμφωνα με το καταστατικό του, "να εγκαθιδρύσει στην Ελλάδα το Δημοκρατικόν πολίτευμα, σοσιαλιστικής μορφής". Η ίδρυση του ΕΔΕΣ δεν υποστηρίχθηκε από κάποιο κόμμα. Ο Ζέρβας, όμως, γνωρίζοντας την περιορισμένη απήχηση του ονόματός του, ανακήρυξε αρχηγό της οργάνωσης τον γνωστό βενιζελικό στρατηγό Νικόλαο Πλαστήρα, που βρισκόταν, ωστόσο, στη Γαλλία. Από τον Ιούνιο του 1942, ο ΕΔΕΣ δημιούργησε ένοπλες ανταρτικές δυνάμεις, τις Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών (ΕΟΕΑ), που δραστηριοποιήθηκαν κυρίως στη δυτική Στερεά Ελλάδα και την Ήπειρο.

Σχεδόν την ίδια εποχή, το Νοέμβριο του 1942, ιδρύθηκε η οργάνωση Εθνική Και Κοινωνική Απελευθέρωση (ΕΚΚΑ) με πολιτικό αρχηγό τον Γεώργιο Καρτάλη και στρατιωτικό ηγέτη τον συνταγματάρχη Δημήτριο Ψαρρό. Οι ιδρυτές της ΕΚΚΑ ήταν, επίσης, αντιμοναρχικοί. Οι ανταρτικές ομάδες της αναπτύχθηκαν κυρίως στην οροσειρά της Γκιώνας, στην κεντρική Στερεά Ελλάδα.

Παράλληλα με τις τρεις κυριότερες αντιστασιακές οργανώσεις, που παρουσιάστηκαν παραπάνω, έδρασαν στην Ελλάδα και διάφορες μικρότερες αντιστασιακές ομάδες με τοπική, κυρίως, δράση. Ορισμένες από αυτές (Ιερά Ταξιαρχία, Όμηρος, Κόδρος, Προμηθεύς, Μίδας 614) δρούσαν σε στενή συνεργασία με το Γενικό Επιτελείο των Συμμαχικών Δυνάμεων της Μέσης Ανατολής.