Θέμα:ΤΟ θέατρο ως κοινωνική παρέμβαση-Δημιουργία δικτύου εθελοντών στην Σύρο.

 Κατηγορία: ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ
 
Σακελλαρίου Μίλτος, Εμψυχωτής Θεατρικής Ομάδας «ΦΕΡΕΚΥΔΗΣ ΕΚ ΣΥΡΙΗΣ»
Σχόλια:Τα τελευταία  τέσσερα χρόνια στη Σύρο, προσπαθήσαμε να  φτιάξουμε τις προϋποθέσεις για την λειτουργία  μικτών ομάδων, με την δημιουργία μικτής θεατρικής ομάδας, μικτής περιπατητικής ομάδας, και  τελικά συνύπαρξης   γονέων-εφήβων-εκπαιδευτικών  στο 4ήμερο φεστιβάλ που διοργανώνεται  απο το 2004, εδώ και δυο χρόνια στη Σύρο .
5 ^η ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ/ΔΡΑΜΑ και ΤΙΣ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

&

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ του ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

International Drama / Theatre & Education Association – IDEA  

«θέατρο στην εκπαίδευση: δημιουργώντας νέους ρόλους στον 21 ^ο αιώνα» 

Αθήνα 17-18-19 Μαρτίου 2006

εισήγηση

ΤΟ θέατρο ως κοινωνική παρέμβαση-

Δημιουργία δικτύου εθελοντών στην

Σύρο.

  Εισαγωγή

Η φιλοσοφία της Πρόληψης και ειδικότερα του Κέντρου Πρόληψης που εργάζομαι τα τελευταία επτά χρόνια περίπου,  αναδύεται από την πεποίθηση ότι η κοινότητα είναι ο θεσμός που μπορεί να συνεισφέρει με τον προσφορότερο τρόπο, στην ελάττωση της χρήσης ψυχοδραστικών ουσιών.

Το θέμα της αντιμετώπισης του προβλήματος των ψυχοδραστικών ουσιών με εξαρτησιογόνες ιδιότητες, που συμβατικά έχει καθιερωθεί να χαρακτηρίζουμε «ναρκωτικά», αποτελεί σήμερα ένα σημαντικό πρόβλημα με σοβαρές συνέπειες στον Ελλαδικό χώρο.

Έχει γίνει σαφές ότι οι διαθέσιμοι κοινωνικοί μηχανισμοί ελέγχου και αρωγής δεν επαρκούν για την αντιμετώπιση του προβλήματος και η ανάγκη αντιμετώπισης του παραμένει. Οι προσπάθειες της κοινωνικής πολιτικής που επικεντρώνονται στη «μείωση της ζήτησης», δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στο θέμα της Πρόληψης.

Το πρόβλημα της χρήσης ουσιών είναι πολυπαραγoντικό ως προς την αιτιολογία του και σύμπλοκο  ως προς την αντιμετώπισή του. Κατ’ επέκταση, μια βασική αρχή των παρεμβάσεων Πρόληψης είναι ότι θα πρέπει να απευθύνονται κατά τρόπο συστηματικό στον άνθρωπο ως  Όλον, ως  αδιάσπαστο βιοψυχοκοινωνικό σύνολο. Θα πρέπει επίσης, να απευθύνονται με τρόπο εναρμονισμένο με τις ιδιαίτερες ανάγκες που παρουσιάζουν οι πληθυσμιακές ομάδες - διαφοροποιημένες όπως είναι, όχι μόνο ως προς τα κοινωνικοδημογραφικά  τους χαρακτηριστικά, αλλά και ως προς το κοινωνικοπολιτισμικό  τους περιβάλλον.

·        Μια σύγχρονη πολιτική Πρόληψης αντιμετωπίζοντας τα αίτια της εξάρτησης, αντιμετωπίζει ταυτόχρονα και άλλα κοινωνικά προβλήματα, ψυχικής και σωματικής υγείας. Με αυτή την έννοια, το Κέντρο εντάσσει τη λειτουργία του σε μια ευρεία κοινωνική πολιτική που προάγει την υγεία και ενισχύει εκείνους τους μηχανισμούς που προωθούν την αυτοεκτίμηση , την κοινωνική ευθύνη, τον εθελοντισμό ,την ανάπτυξη της προσωπικότητας και των προσωπικών δεξιοτήτων και τελικά την προώθηση του ΕΥ ΖΗΝ.

·        Τα Προγράμματα Πρόληψης έχουν πρόθεση να δημιουργήσουν αλυσιδωτές - πολλαπλασιαστικές αντιδράσεις έτσι ώστε να δημιουργούνται πυρήνες πρόληψης, πυρήνες εθελοντών  στην τοπική κοινότητα.

Το Κέντρο Πρόληψης, με βάση τα παραπάνω, παρεμβαίνει κυρίως με μακροχρόνια, πολυδιάστατα και τοπικά επικεντρωμένα προγράμματα  σε συγκεκριμένους πληθυσμούς- στόχους (ομάδες εκπαίδευσης γονέων,ομάδες εκπαιδευτικών, ομάδες εφήβων).

Για την κάθε πληθυσμιακή ομάδα υπάρχει συγκεκριμένο πλαίσιο εκπαίδευσης –ευαισθητοποίησης, ανάλογα με τις ανάγκες της, λόγω ρόλου, εξελικτικής φάσης ανάπτυξης κ.λ.π.

Όμως στη ζωή, αυτοί  οι πληθυσμοί –στόχοι, συνυπάρχουν στην κοινότητα, στο σχολείο, στην οικογένεια.

Αυτό σημαίνει πως οι  όποιες παρεμβάσεις για την βελτίωση και την αλλαγή της υπάρχουσας μη ικανοποιητικής κατάστασης, θα μπορούσαν να κινηθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε  τους πληθυσμούς-στόχους ως ένα πολύπλοκο σύστημα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον,  που ο τρόπος που σχετίζονται και αλληλεπιδρούν  είτε στο σχολείο, είτε στην οικογένεια, είναι στηριγμένος πάνω σε εντολές και κατευθύνσεις εκ των άνω (γονείς- εκπαιδευτικοί) προς τα κάτω (έφηβοι) . Αυτή η αντίληψη απηχεί  την πραγματικότητα  που είναι στηριγμένη στον έλεγχο και την πειθαρχεία των εφήβων και παραβλέπει την επικοινωνία.

Η Συστημική  προσέγγιση πάνω στην λειτουργία των εμβιοσυστημάτων  δεν συμφωνεί με αυτήν την λογική ( Βriggs-Peat ).Πληθαίνουν  άλλωστε και οι ερευνητές και οι επιστήμονες που υποδεικνύουν πως η επικοινωνία, η αλληλεπίδραση και η ανάγκη για συνθετική προσέγγιση είναι τα βασικά ζητούμενα της μεταβιομηχανικής  εποχής

 Μέσα απ’ αυτή την απλή παρατήρηση, θελήσαμε ν’ ανακαλύψουμε κοινά σημεία, που θα μπορούσαν εκπαιδευμένα άτομα από το κέντρο πρόληψης,  γονείς, εκπαιδευτικοί και έφηβοι μαθητές,  να συνυπάρξουν σε  μικτές ομάδες εκπαίδευσης, σε  μικτές ομάδες  εθελοντών.

Τα τελευταία  τέσσερα χρόνια στη Σύρο, προσπαθήσαμε να  φτιάξουμε τις προϋποθέσεις για την λειτουργία  μικτών ομάδων, με την δημιουργία μικτής θεατρικής ομάδας, μικτής περιπατητικής ομάδας, και  τελικά συνύπαρξης   γονέων-εφήβων-εκπαιδευτικών  στο 4ήμερο φεστιβάλ που διοργανώνεται εδώ και δυο χρόνια στη Σύρο .

Τα στάδια υλοποίησης του προγράμματος σχηματικά είναι:

Θεατρική παράσταση

Aναλυτικά  η  διεργασία δημιουργίας των μικτών ομάδων είναι:

 Α: ΕΦΗΒΟΙ

 Συνολικά 11 Ομάδες εφήβων της Σύρου και της Τήνου, στο χρονικό διάστημα 2003-2005, υλοποίησαν Προγράμματα αγωγής υγείας με τα εκπαιδευτικά υλικά του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) ΣΤΗΡΙΖΟΜΑΙ ΣΤΑ ΠΟΔΙΑ ΜΟΥ & ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΕΦΗΒΩΝ,  όπως επίσης και καινοτόμες δράσεις, (μαθητικό περιοδικό ΠΛΗΡΗΣ ΑΓΝΟΙΑ -καλοκαιρινές  ομάδες-ομάδες μονοπατιών).

·   To  2003-2004   δύο ομάδες εφήβων από το 1^ο  Λύκειο Σύρου και το Λύκειο Τήνου  ολοκληρώνοντας τις συνεδρίες του προγράμματος αποφάσισαν να συνεργασθούν και μέσα από κοινές συναντήσεις στα δύο νησιά, αποτύπωσαν την διεργασία των ομάδων τους, με την έκδοση του μαθητικού εντύπου «ΠΛΗΡΗΣ ΑΓΝΟΙΑ».

·  Η συνεργασία αυτή  κατέληξε στην δημιουργία ενός χώρου διάδρασης  και διαλόγου  τόσο για τους συγκεκριμένους εφήβους, όσο και για όλους τους μαθητές των Κυκλάδων, αφού με την οικονομική υποστήριξη του ΘΗΣΕΑ, το έντυπο εκδόθηκε και διανεμήθηκε στα  Γυμνάσια και τα  Λύκεια του Νομού.

(πρόσβαση στο περιοδικό ΠΛΗΡΗΣ ΑΓΝΟΙΑ: www.thiseaskyklades.gr, περιοδικά).

·    Επίσης το 2004-2005 λειτούργησαν  5 ομάδες περιπάτου με εφήβους, συντονιστές καθηγητές και  γονείς. Στο πρόγραμμα  συμμετείχαν 75 μαθητές του 1^ου και 3^ου  Γυμνασίου Σύρου και του Λυκείου Τήνου. Μέσα από το πρόγραμμα «Περπατώ τα μονοπάτια του νησιού μου – ανακαλύπτω τον εαυτό μου», δόθηκε η ευκαιρία με ομαδική δουλειά, οι έφηβοι να βιώσουν μέσα από την γνωριμία των μονοπατιών του νησιού τους, τον εαυτό τους, να εκπαιδευτούν σε δεξιότητες προσωπικής ανάπτυξης και να σχετιστούν με ένα διαφορετικό τρόπο με τους καθηγητές και τους γονείς τους. Οι συνεδρίες είχαν την ιδιαιτερότητα ότι προσαρμόστηκαν σε υπαίθριες συνθήκες, αξιοποιώντας τα ερεθίσματα από τη φύση. Οι γονείς λειτούργησαν υποστηρικτικά στο πρόγραμμα.

 ·  Οι 2  καλοκαιρινές ομάδες εφήβων  (2003 & 2004 στην Σύρο ) εκπαιδεύτηκαν  σ’ ένα πρόγραμμα με τίτλο, «Ταξιδεύοντας στο Αιγαίο και στη ζωή» προσαρμοσμένο, στο νησιώτικο καλοκαιρινό περιβάλλον. Στο διάστημα 10  εβδομαδιαίων συνεδριών, δούλεψαν πάνω σε  δεξιότητες ιστιοπλοΐας και θαλασσινών ταξιδιών, όπως επίσης και δεξιοτήτων χρήσιμων για το ταξίδι της ζωής. Όπως από την αρχή είχε προγραμματιστεί και συμφωνηθεί, η  μια ομάδα, πραγματοποίησε ταξίδι με μικρό σκάφος και  κατασκήνωσε για 2 μέρες σε ερημική παραλία της Σύρου.  Στο διήμερο αυτό, δόθηκε η ευκαιρία από τη μια να εφαρμόσουν στην  πράξη τις γνώσεις τους στην ιστιοπλοΐα, και από την άλλη, να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες αυτοσυντήρησης και αξιολόγησης της όλης προσπάθειας.                                                              

  Β: ΓΟΝΕΙΣ 

·  6 Ομάδες γονέων Σύρου από τους Συλλόγους Γονέων των Γυμνασίων Σύρου, που τα παιδιά τους συμμετείχαν σε ομάδες εφήβων, με τρεις κύκλους εκπαίδευσης (10 δίωρες συνεδρίες   ανά  κύκλο ) και θεματολογία:

Επικοινωνία στην οικογένεια,  όρια, φάσεις οικογένειας και κοινωνικές αλλαγές,  προσωπική διαφοροποίηση και αλλαγή, ευ ζην- σχετίζεσθαι .

 Γ: ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ

 ·  4 Ομάδες εκπαιδευτικών των Γυμνασίων και Λυκείων της Σύρου, με τρεις κύκλους   εκπαίδευσης (8 δίωρες συνεδρίες ανά κύκλο) και θεματολογία:

 Επικοινωνία στο σχολείο, σχολείο και οικογένεια, ψυχική και συναισθηματική υγεία   στο σχολείο. 

Δ:ΜΙΚΤΕΣ ΟΜΑΔΕΣ- ΜΙΚΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΟΜΑΔΑ

·  Μέσα από αυτές τις ομάδες  το 2003 -2004,δημιουργήθηκε η μικτή ομάδα συγγραφής σεναρίου στην Σύρο, με  εκπαιδευμένους γονείς -καθηγητές-εφήβους, που συνέγραψε μέσα από την διεργασία της ομάδας, ένα θεατρικό έργο με τίτλο: «TO  ΧΑΣΤΟΥΚΙ».

   Στόχος μέσα από την συνύπαρξη στην μικτή ομάδα ήταν να διερευνήσουμε τις δυσκολίες στην μεταξύ τους επικοινωνία & πιθανόν να σκιαγραφήσουμε τις αλλαγές εκείνες, που θα βελτίωναν τις μεταξύ τους σχέσεις.

Κι όλα αυτά να αποτυπωθούν σε ένα θεατρικό έργο.

   Μέσα από ένα περιστατικό που δόθηκε στην ομάδα (το χαστούκι που έδωσε καθηγητής σε μαθητή), τα μέλη της μικτής ομάδας, ξεκίνησαν να διαπραγματεύονται το περιστατικό μέσα από το ρόλο του ο καθένας .

Η διαδικασία ήταν βασισμένη στην αξιοποίηση της μικρής ομάδας όπου τα μέλη μπορούσαν να εκφράσουν  συναισθήματα, ιδέες, σκέψεις. H συμμετοχή του κάθε μέλους στη διεργασία της ομάδας, μέσα από το «παίξιμο» ρόλων και εσωτερικών φωνών, την κατάθεση  προσωπικών βιωμάτων  και συναισθημάτων στην μικρή ομάδα, έδωσε την δυνατότητα στην ολομέλεια να συνθέσει το θεατρικό έργο. 

Η προηγούμενη εκπαίδευση των μελών της ομάδας σε σεμινάρια γονέων–εκπαιδευτικών-εφήβων ήταν βοηθητική, γιατί είχαμε δουλέψει θέματα επικοινωνίας μέσα στο σχολείο και στην οικογένεια, σύγκρουσης, επίλυσης σύγκρουσης, δεξιοτήτων ενός εφήβου στον 21^ο  αιώνα, διαπραγμάτευσης,  φάσεις της οικογένειας και κοινωνικές αλλαγές, τριγώνων μέσα στην οικογένεια, προσωπικής διαφοροποίησης και αλλαγής . (20 δίωρες συνεδρίες).· 
Την επόμενη χρονιά, η μικτή  θεατρική ομάδα ανέλαβε και ανέβασε , τον Απρίλιο του 2005, την θεατρική  παράσταση στο θέατρο ΑΠΟΛΛΩΝ  της Σύρου με μεγάλη επιτυχία. Μέσα από τις πρόβες και την προετοιμασία της παράστασης, η μικτή θεατρική ομάδα έζησε ένα γόνιμο και δημιουργικό χειμώνα πρωτόγνωρο για όλους. 

Το έργο ξεκινά με ένα μικρό 2λεπτο βίντεο  που παρουσιάζει με γλαφυρό τρόπο, το παραδοσιακό σχολείο και την βαρεμάρα των μαθητών, στην καθέδρας διδασκαλία.

Η αντίδραση των μαθητών, και  το ρίξιμο ενός βιβλίου στο κεφάλι του καθηγητή Παπαδόπουλου, από τον μαθητή Πέτρο, πυροδοτεί μια σύγκρουση μέσα στο σχολείο.

Ο καθηγητής Παπαδόπουλος χαστουκίζει τον μαθητή που του έριξε το βιβλίο στο κεφάλι, και  ο Σύλλογος των Διδασκόντων και ο Διευθυντής,  αποβάλλουν  τον  μαθητή Πέτρο από το σχολείο.

Η αποβολή  οδηγεί τους συμμαθητές του Πέτρου να προετοιμάζουν την κατάληψη του σχολείου, ενώ οι γονείς του Πέτρου μαθαίνοντας το περιστατικό με το χαστούκι του γιου τους, πηγαίνουν στο σχολείο και απειλούν ότι θα μηνύσουν και θα καταγγείλουν τον καθηγητή που χειροδίκησε.

Η κάθαρση έρχεται μέσα από την έμπρακτη  συγνώμη του καθηγητή Παπαδόπουλου στον Πέτρο, που φέρνει την  ειρήνη στο σχολείο.

Η κρίση στην οικογένεια του Πέτρου, κινητοποιεί το ζευγάρι των γονέων να επαναπροσδιορίσουν την  μεταξύ  τους σχέση, και φυσικά  την σχέση με τον γιο τους.

Τελικά το σύστημα–σχολείο, οδηγείται σε αλλαγές  όπου  μαθητές, εκπαιδευτικοί και γονείς, αναζητούν νέους τρόπους επικοινωνίας και συνδιαλλαγής.

Η παράσταση κλείνει με την παρουσίαση ενός 8λεπτου βίντεο όπου  αυτή  η αλλαγή  εμφανίζεται μέσα από πραγματικές δράσεις που υλοποιήθηκαν σε σχολεία της Σύρου, φέρνοντας ένα νέο βιωματικό τρόπο διδασκαλίας,  με ερέθισμα  τα μονοπάτια  του νησιού της Σύρου, όπου μαθητές, γονείς, και εκπαιδευτικοί τα περπατούν και  τα ανακαλύπτουν, ενώ  ευαισθητοποιούνται σε θέματα περιβάλλοντος και οικολογίας.

Η συνεργασία αυτή, μεταξύ παιδιών, που η ηλικία τους ξεκινά απο14ετών, με γονείς και εκπαιδευτικούς που ήταν μέχρι και 40 χρόνια μεγαλύτεροι τους, ήταν  κάτι που μας γέμισε όλους συγκίνηση και  χαρά.                  

Ε :ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΧΡΟΥΣΣΩΝ

 ·        Το συναπάντημα όλων αυτών των ομάδων ήταν στο φεστιβάλ των Χρούσσων, ένα νέο θεσμό  στην Σύρο, που εδώ και δύο  χρόνια έχει καθιερωθεί σαν τόπος συνάντησης και επικοινωνίας μεταξύ γονιών -παιδιών-εκπαιδευτικών.

·        Η κατασκήνωση στα Χρούσσα είναι ένα παραδοσιακό  κτιριακό συγκρότημα που περιβάλλεται από ένα περιφραγμένο εξαιρετικού φυσικού κάλλους αγρόκτημα και το οποίο διαχειρίζεται η Φιλόπτωχος Εταιρεία της Σύρου. Τα Χρούσσα βρίσκονται σε αρκετή απόσταση από κατοικημένους οικισμούς και με απόφαση του Δ.Σ. παραχωρήθηκε στο «ΘΗΣΕΑ ΚΥΚΛΑΔΩΝ», για όσες μέρες επιθυμούμε να χρησιμοποιήσουμε, κατ’ αποκλειστικότητα, τους χώρους του για δραστηριότητές μας.  Έτσι  δημιουργήσαμε, από το καλοκαίρι του 2004, τον θεσμό της συνάντησης – συμβίωσης εκπαιδευμένων από μας γονιών, εκπαιδευτικών και μαθητών για μερικές μέρες. 

     Η 4ήμερη συμβίωση  όλων στο χώρο της κατασκήνωσης των Χρούσσων,  και μέσα από τις δραστηριότητες που είχαν προγραμματισθεί, δημιούργησαν ένα συμπλησίασμα    πρωτόγνωρο.

 Βιωματικά    εργαστήρια μικτών ομάδων  έφεραν  ακόμα πιο κοντά τους  μεγάλους με τα παιδιά.

Ιούνιος 2004: Οι έφηβοι παρουσιάζουν το μαθητικό περιοδικό «πλήρης  άγνοια»  στους γονείς και στους καθηγητές που συμμετέχουν στο Φεστιβάλ.

Ιούνιος 2005: Παρουσίαση της θεατρικής παράστασης «το Χαστούκι» . Παρουσίαση του προγράμματος με τα  μονοπάτια του νησιού στην κοινότητα, μέσα  στα πλαίσια του 4ήμερου Φεστιβάλ.

·        Η εμπειρία του περασμένου καλοκαιριού, ξεπέρασε κάθε προσδοκία.  Συμμετείχαν   101    εκπαιδευμένα άτομα συνολικά,57 έφηβοι από Σύρο και Τήνο, 35 γονείς και 10 εκπαιδευτικοί και η θεατρική ομάδα του ΘΗΣΕΑ, οι οποίοι κατασκήνωσαν κανονικά κάτω από τα  πεύκα κι ανέλαβαν από κοινού την αυτοσυντήρησή τους. Μαγείρεψαν, έπαιξαν, τραγούδησαν , έζησαν , μοιράστηκαν   την εμπειρία   όπου το  όραμα ενός άλλου τρόπου ζωής και επικοινωνίας, να γίνεται εφικτό και πραγματοποιήσιμο.

 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

 ·        Στην αξιολόγηση στο τέλος, όλοι δήλωσαν ότι βίωσαν μια μοναδική εμπειρία, πως για  πρώτη φορά ένιωσαν να επικοινωνούν πραγματικά με τους γονείς τους καθηγητές τους  εφήβους, πως επιθυμούν τη συνέχιση αυτής της δραστηριότητας. Μέσα από τα κείμενα  που έγραψαν στο κλείσιμο του 4ημέρου  Φεστιβάλ  αυτό αποτυπώνεται ξεκάθαρα.

           «Βρήκαμε λίγο χρόνο, ανάμεσα στο μάζεμα των αποσκευών και πριν πάρουμε το δρόμο για το  σπίτι μας ,να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας, για τη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε ανάμεσα σε γονείς,εκπαιδευτικούς και παιδιά στην κατασκήνωση των Χρούσσων.

      Επιλέξαμε τη στιγμή αυτή τώρα που τα συναισθήματά μας είναι ακόμα νωπά, πριν   κατασταλάξουν μέσα μας, πριν τα επεξεργαστούμε και τα φιλτράρουμε. 

      Εμείς τα παιδιά, αρχικά αισθανθήκαμε περιέργεια, αισιοδοξία για τη συνάντηση. Ήταν κάτι πρωτόγνωρο για μας.  Πρώτη φορά θα συνομιλούσαμε με γονείς.  Θα ανταλλάσσαμε γνώμες και σκέψεις μαζί τους, αν και δεν γνωριζόμασταν από πριν, είχαμε όμως κοινές ανησυχίες και προβληματισμούς.  Αυτούς που βρήκαμε δεν ήταν και πολύ διαφορετικοί από εκείνους που αφήσαμε στο σπίτι μας.

       Πιστεύουμε ότι έχουν τις ίδιες πεποιθήσεις και προσδοκίες για τα παιδιά τους οι πρώτες συζητήσεις βοήθησαν να δώσουμε το στίγμα μας, και να σπάσει ο πάγος, πράγμα που έγινε σύντομα.  Τα μηνύματα που ανταλλάξαμε ήταν σημαντικά και αισιόδοξα.  Το Χάσμα των γενιών υπάρχει, αλλά υπάρχει και τρόπος επικοινωνίας μεταξύ μας.  Η γεύση που έμεινε στο τέλος ήταν γλυκιά, κρυστάλλινη, γεμάτη τρυφερά συναισθήματα». 

·    «Καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος, ο καθένας μας ξεχωριστά, αποκομίσαμε ορισμένες βασικές αρχές και κατορθώσαμε να γίνουμε καλύτεροι ακροατές και να μάθουμε την ουσιαστική σημασία της λέξης και της έννοιας «αυτονόμηση». Κατορθώσαμε να στηριχθούμε στα πόδια μας και να βελτιώσουμε τις μεταξύ μας σχέσεις.  Δημιουργήσαμε ένα νέο επίπεδο επικοινωνίας που  μας βοηθάει να έρθουμε πιο κοντά, να συνειδητοποιήσουμε τη σπουδαιότητα που έχει κάθε στιγμή όταν την περνάμε με άτομα που αγαπάμε και κάνοντας πράγματα τα οποία μας ευχαριστούν.  Μάθαμε να αγαπάμε τον εαυτό μας και να τον προστατεύουμε από ότι θεωρούμε επικίνδυνο για την ψυχική μας υγεία και πάνω από όλα να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας έτσι όπως είναι.  Ακόμη, ότι η ειλικρίνεια και η εμπιστοσύνη πρέπει να φαίνεται σε όλες της εκφράσεις της ζωής μας και στις σχέσεις μας. Ο διάλογος είναι ο μόνος τρόπος να κατακτήσεις να επικοινωνήσεις και να κατανοήσεις τον άλλον.

 «Τερματίζοντας τη κοινή πορεία μας, συναντηθήκαμε όλοι μαζί γονείς, παιδιά καθηγητές και εκπαιδευτές σε μία συμβίωση στα Χρούσσα, όπου εκεί ανακαλύψαμε την πρόοδο που έχουμε κάνει.  Άλλοτε ήρθαμε σε αντιπαράθεση, άλλοτε συμφωνήσαμε δημιουργώντας ένα εποικοδομητικό διάλογο. 

      Από όλο αυτό αναδύθηκε ένα κοινό αίσθημα αλληλεγγύης και αλληλοκατανόησης.  Αποκομίσαμε συμπεράσματα τόσο για τη θέση και τη συμπεριφορά των γονέων όσο και των παιδιών.

      Τέλος, αναχωρώντας από τη συμβίωση, στις αποσκευές μας πήραμε την αυτογνωσία μας, κάνοντας μια αυτοκριτική και την πεποίθηση ότι η κοινή αυτή πορεία, που είχε τόσα θετικά αποτελέσματα, μπορεί να συνεχιστεί και στη ζωή.»

 ·        «Μπαίνοντας για πρώτη φορά στην αίθουσα συνεδριάσεων, αισθανθήκαμε περιέργεια και αγωνία για το τι θα επακολουθούσε.   Μεταξύ γνωστών  και αγνώστων ήταν φυσικό η συγκρατημένη στάση να αποτελεί το εμπόδιο στην πρώτη επαφή μας.  Σιγά, σιγά και χωρίς να το καταλάβουμε, ο χρόνος και η ατμόσφαιρα έκανε το «εγώ», «εμείς» μ’ ένα γλυκό και απαλό τρόπο.  Η συνεχής προσπάθεια και συζήτηση, μας βοήθησαν να ενώσουμε τα όνειρά μας και τις ευαισθησίες μας για έναν καλύτερο κόσμο.  Πλουτίσαμε από ιδέες, ανταλλάξαμε εμπειρίες, γεμίσαμε από πείσμα, αποκτήσαμε μεγαλύτερη κατανόηση και είδαμε τον κόσμο με άλλα μάτια. Θέλουμε εθελοντική εργασία και συμμετοχή ,σε προγράμματα που θα αναδείξουν και θα διατηρήσουν την πολιτιστική κληρονομιά μας και παράδοση  (μονοπάτια, καλντερίμια, γεφύρια).Με δεδομένο το έντονο ενδιαφέρον από όλες τις πλευρές, και  ιδιαίτερα τον ενθουσιασμό των νέων που συμμετείχαν στην περυσινή εκδήλωση, προετοιμάζουμε το Φεστιβάλ των Χρουσσών του 2006, για μια ακόμη πιο εμπλουτισμένη εμπειρία για το ερχόμενο καλοκαίρι .Ήδη και  στην φετινή χρονιά, η μικτή θεατρική ομάδα του ΘΗΣΕΑ ξεκίνησε την συγγραφή καινούργιου θεατρικού έργου, και το πρόγραμμα με τα μονοπάτια συνεχίζεται με εφήβους της Σύρου,  γονείς και καθηγητές

Σύνοψη-Συμπεράσματα

 Σπάζοντας το στερεότυπο των πληθυσμών –στόχων  και των εκπαιδεύσεων τους,   που είναι εστιασμένες στην υιοθέτηση εκ μέρους των εκπαιδευομένων  λειτουργικότερων τρόπων επικοινωνίας με τον εαυτό τους και τους άλλους,  χρήσιμων μεν, αλλά όχι  ικανών να φτιάξουν  μια άλλη πρόταση ζωής στο σημερινό κόσμο  που ζούμε, ανακαλύψαμε αυτό που υπήρχε στην παραδοσιακή κοινότητα. Την συνύπαρξη και την συμβίωση των γενεών  μέσα από το κοινωνικό γίγνεσθαι, είτε μέσω της εργασίας, είτε μέσα από τους θεσμούς, τα ήθη και τα έθιμα. Στο σήμερα, αυτή η συνύπαρξη  δεν υπάρχει πουθενά σχεδόν, ούτε στην οικογένεια ούτε στο σχολείο, παρ ’ όλο που βρίσκονται  συχνά  όλοι μαζί σ΄ αυτούς τους χώρους. Ουσιαστική επικοινωνία και συναλλαγή συναντούμε σπάνια.  

·     Μέσα από την εκπαίδευση των ατόμων  με ομάδες, σε δεξιότητες για καλύτερη επικοινωνία,  με την ανταλλαγή σκέψεων, συναισθημάτων,  με την υιοθέτηση ενός συστήματος αξιών, οδηγούμαστε σε λειτουργικότερους τρόπους επικοινωνίας στην οικογένεια, στο σχολείο­­, στην κοινότητα. Όμως αυτό παραμένει λειψό, αν δεν συμπληρωθεί με το κοινό βίωμα που προκύπτει μέσα από την εφαρμογή και την εμπειρία, δηλαδή  το πέρασμα από την θεωρία στην πράξη.

     Μέσα από τις μικτές ομάδες και το πλαίσιο που διαμορφώθηκε σε πολλά επίπεδα  συνύπαρξης (θεατρική ομάδα, ομάδες περιπατητικές, φεστιβάλ), αναδύθηκε  ένα νέο «Σχετίζεσθαι» ανάμεσα σε γονείς, εφήβους και εκπαιδευτικούς, αναδεικνύοντας  τις αρχές, τις αξίες, το όραμα, όπου οι ανθρώπινες σχέσεις μπορούν να είναι πιο λειτουργικές, όταν βασίζονται  στην ανθρώπινη επικοινωνία και την συνεργασία. Αυτό έγινε εφικτό  μετά  από εκπαίδευση όλων των συμμετεχόντων ανάλογα με τις ανάγκες τους, κατόπιν την συμμετοχή τους σε μικτές ομάδες και, τέλος σε εθελοντικές  δράσειs, φτιάχνοντας ένα ανθρώπινο δίκτυο μέσα στην κοινότητα της Σύρου.

 Αυτές οι ομάδες δούλεψαν δημιουργικά, μαστορεύοντας θεατρικές παραστάσεις, φεστιβάλ, περιπάτους κλπ. Μέσα από όλες αυτές τις δράσεις, έζησαν και βίωσαν ένα άλλο τρόπο να σχετίζονται, σπάζοντας τα στεγανά των ρόλων που παίζουν ο καθένας χωριστά αλλά και μαζί, είτε στο σχολείο, είτε στην οικογένεια.

Ο ρόλος  του Κέντρου Πρόληψης ήταν σημαντικός γιατί κατέλυσε εκείνες τις διεργασίες, ώστε οι άνθρωποι της κοινότητας να φτιάξουν ένα νέο κοινωνικό ιστό, να αναλάβουν δράση ως ενεργοί πολίτες, να σχετιστούν  διαφορετικά. 

·    Η πρόσφατη έγκριση της συμμετοχής  της θεατρικής ομάδας του ΘΗΣΕΑ με την παρουσίαση  της θεατρικής παράστασης «το Χαστούκι», στο 18^Ο  Πανευρωπαϊκό ΦΕΣΤΙΒΑΛ  ΝΕΩΝ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ, που θα πραγματοποιηθεί στη  GRENOBLE  της Γαλλίας, τον Ιούλιο του 2006, είναι η επιβράβευση και παράλληλα η πρόκληση  για νέους στόχους,  που να υπηρετούν  ακόμα περισσότερο αυτό  το πλησίασμα ανάμεσα σε γονείς, εφήβους και εκπαιδευτικούς.

        ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 Βασιλείου, Γ. (1987). Ο άνθρωπος ως σύστημα:  Μία παρουσίαση για τον Παιδοψυχίατρο.  Στο: Ι. Τσιάντης & Σ. Μανωλόπουλος (Επιμ.), Σύγχρονα Θέματα Παιδοψυχιατρικής. Αθήνα: Κέδρος.

Πολέμη-Τοδούλου, M. (1994). Η αξιοποίηση της συστημικής προσέγγισης στη διεπαγγελματική συμβουλευτική. Στο Ρ. Παπαθεοφίλου, M. Πολέμη-Τοδούλου, Δ. Σακκάς & Α. Φραγκούλη (Επιμ.), Διεπιστημονική Συμβουλευτική. Αθήνα: ΕΛ.Ε.Ψ.Υ.Ν.Π., Ελληνικά Γράμματα.

Triandis, H. C. (2001). Individualism-collectivism and personality. Journal of Personality, 69(6).

Vassiliou, V., Triandis, H., Vassiliou, G., McGuire,  H. (1972).  Interpersonal contact and stereotyping.  In Triandis, H.C., (Ed.). The Analysis of Subjective Culture. New York: John Wiley & Sons.

ΓΚΟΒΑΣ Ν., (επιμ.) Το θέατρο στην εκπαίδευση: μορφή τέχνης και εργαλείο μάθησης, Πρακτικά Διεθνούς Συνδιάσκεψης 2001, ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ/ Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση ISBN 960-87317-0-4

ΚOΥΡΕΤΖΗΣ Λ., Το θεατρικό παιχνίδι, Καστανιώτης, 1991, ISBN 960-03-0141-7

ΑΛΚΗΣΤΙΣ, Η δραματοποίηση για παιδιά, εκδ. «Άλκηστις», Αθήνα, 1983

Phil Jones, ΔΡΑΜΑΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ, το θέατρο ως τρόπος ζωής και θεραπείας, Ελληνικά Γράμματα.

Robert J. Landy, Προσωπικότητα και προσωπείο, Ο ρόλος στο δράμα, την θεραπεία και την καθημερινότητα,

Ελληνικά Γράμματα.