ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Ι. Η ΜΕΤΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΡΩΜΑΪΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη
Μέτρα του Κων/νου Α΄ για την ανόρθωση:
- Ίδρυση της Κωνσταντινούπολης ως διοικητικού κέντρου Ανατολής
- Αναγνώριση δικαιώματος άσκησης της χριστιανικής λατρείας
- Διάκριση πολιτικής ? στρατιωτικής εξουσίας
- Κοπή και κυκλοφορία νέου χρυσού νομίσματος
α. Ίδρυση Κωνσταντινούπολης
Συνθήκες ίδρυσης Κωνσταντινούπολης (νέο διοικητικό κέντρο: νέα πρωτεύουσα):
- Ο Κων/νος νικά τον Λικίνιο, αύγουστο του ανατολικού τμήματος του Κράτους
- Γίνεται μονοκράτορας (324 μ.Χ.)
- Αποφασίζει την ίδρυση ενός νέου διοικητικού κέντρου στη θέση του αρχαίου Βυζαντίου
Λόγοι (Αιτίες) ίδρυσης Κωνσταντινούπολης:
- Μοναδική γεωπολιτική θέση, στο σταυροδρόμι της Ασίας και της Ευρώπης, του Εύξεινου Πόντου και της Μεσογείου.
- Μεγάλη εμπορική σημασία
- Η Ανατολή διέθετε ακμαίο πληθυσμό και οικονομία
- Οι Χριστιανοί, στους οποίους ο Κων/νος Α΄ στηρίχτηκε πολιτικά ήταν πολυπληθέστεροι στην Ανατολή.
- Οι μεγάλες πόλεις της Ανατολής => θρησκευτικές συγκρούσεις
- Από Βυζάντιο => ευκολότερη η απόκρουση των εχθρών: Γότθων (στο Δούναβη) και Περσών (στον Ευφράτη)
Εγκαίνια νέας πόλης:
11 Μαΐου 330 μ.Χ., όπου έλαβε το όνομα του ιδρυτή της (Κωνσταντίνος ? Κωνσταντινούπολη). Η Νέα Ρώμη ξεπέρασε το πρότυπο της Παλαιάς Ρώμης
Χαρακτηριστικά νέας πόλης:
- Οικοδόμηση με βάση το ρυμοτομικό σχέδιο της Ρώμης.
- Έγιναν πολλά δημόσια έργα: νέα τείχη, επιβλητικές λεωφόροι, το φόρουμ (πλατεία) του Κων/νου.
- Διακόσμηση με λαμπρά έργα τέχνης: το Ιερόν Παλάτιον, το κτίριο της Συγκλήτου και με άλλα δημόσια κτίρια: λουτρά και δεξαμενές, εκκλησίες => βαθμιαία απόκτηση χαρακτηριστικών χριστιανικής πόλης
- Ραγδαία πληθυσμιακή ανάπτυξη.
β. Θρησκευτική πολιτική
Ευνοϊκή στάση Κων/νου προς Χριστιανισμό
Λόγοι (Αιτίες):
- Οι χριστιανοί ήταν η πολυπληθέστερη ομάδα στην Ανατολή.
- Η νέα θρησκεία μπορούσε να γίνει μέσο για την αποκατάσταση της ενότητας στο Ρωμαϊκό κράτος.
Μέσα (Τρόποι):
- Μεταφορά μονογράμματος του Χριστού (Χριστόγραμμα) από τα στρατιωτικά λάβαρα στα νομίσματα του.
- Έκδοση ευνοϊκών νόμων για τους χριστιανούς => Διάταγμα Μεδιολάνων, συμφωνία με Λικίνιο του Κων/νου το 313 μ.Χ. => αναγνώριση ελευθερίας άσκησης λατρείας στους Χριστιανούς => μείωση διωγμών Χριστιανών και παύση τους το 324 μ.Χ.
Αντιδράσεις:
Οι οπαδοί της αρχαίας θρησκείας κυρίως οι Συγκλητικοί αριστοκράτες της Ρώμης => ανυπαρξία περιθωρίων οργάνωσης μιας σταθερής πολιτικής από τον Κωνσταντίνο.
Διάταγμα Μεδιολάνων:
- Ήταν συμφωνία μεταξύ Κων/νου και Λικίνιου το 313 μ.Χ.
- Αναγνώριση στους Χριστιανούς της ελευθερίας άσκησης της λατρείας τους.
- Εξίσωση των δικαιωμάτων των χριστιανών με αυτά των άλλων θρησκειών του Ρωμαϊκού κράτους.
Αποτέλεσμα: Περιορισμοί των διωγμών κατά των χριστιανών και οριστική παύση τους, όταν ο Κων/νος έγινε μονοκράτορας (324 μ.Χ.)
Α΄ Οικουμενική Σύνοδος:
Πότε ? Πού ? Από ποιον: Συγκλήθηκε το 325 μ.Χ. στη Νίκαια της Βιθυνίας από τον Κων/νο.
Συμμετέχοντες: Επίσκοποι από όλες τις επαρχίες του Ρωμαϊκού κράτους (οικουμένη)
Έργο: Διατύπωση της διδασκαλίας της Εκκλησίας έναντι των αιρέσεων
Σκοπός: Ειρήνευση της εκκλησίας και της αυτοκρατορίας