Προσφάτως διάβασα το τελευταίο ? και πολυδιαφημισμένο ?  βιβλίο της Σοφίας Νικολαΐδου, «Απόψε δεν έχουμε φίλους». Ήταν στα υπόψιν για το καλοκαίρι, ωστόσο κάτι η περίληψη στο πίσω μέρος του βιβλίου, κάτι τα σχόλια που άκουσα? το έφεραν πολύ ψηλά στη λίστα με τα ?to be read?. Και δεν έκανα λάθος. Τολμώ να πω ότι πρόκειται για ένα υπέροχο βιβλίο. Με ενθουσίασε. Δε θα επιχειρήσω να κάνω κριτική (εννοώ αντικειμενική κριτική) θα πω την προσωπική μου γνώμη. Πριν το κάνω αυτό όμως, παραθέτω την περιγραφή από το οπισθόφυλλο:

Δεκέμβριος 2008: Πορείες και συνθήματα. Μια μεγάλη φωτιά σε μια μεγάλη σχολή. Και μια φράση που εκτοξεύεται με δύναμη: Απόψε δεν έχουμε φίλους.
Οκτώβριος 1981-1989: Ένας ανυποψίαστος -μα αποφασισμένος- ιστορικός ερευνά το απαγορευμένο θέμα των δωσίλογων και τις γερμανοφασιστικές οργανώσεις στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Από παντού, πέφτουν να τον φάνε.
1934-1944: Ναζιστική Γερμανία, κατεχόμενη Θεσσαλονίκη. Εβραίοι, Έλληνες, Γερμανοί. Μαυραγορίτες, κατηχητικά, φυλακές και συσσίτια. Προδότες και πατριώτες.

Ένα μυθιστόρημα για τρεις γενιές Ελλήνων που προσπαθούν να ζήσουν τη ζωή τους, την ώρα που η Ιστορία δείχνει τα δόντια της. Γονείς και παιδιά, φοιτητές, μαθητές, πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, μπακάληδες και αλάνια, γιαγιάδες και υπάλληλοι, συνδικαλιστές και ουδετερόφιλοι μαθαίνουν μια και καλή πως πρώτα κοιτάς πού χύθηκε το αίμα σου και ύστερα διαλέγεις πλευρά.
Ποια είναι η σωστή και ποια η λάθος απόφαση, όταν ο κόσμος γύρω καίγεται;
Πώς τσακίζεται η θεωρία στην πράξη;
Και ποιος μας βεβαίωσε, παρακαλώ, πως αυτή η χώρα ποτέ δεν πεθαίνει;

Το βιβλίο καταπιάνεται με τρεις πολύ σημαντικές στιγμές της ελληνικής ιστορίας. Με φόντο αυτές τις στιγμές, που  ? λίγο εως πολύ ? καθόρισαν το μέλλον του τόπου μας, η κ Νικολαϊδου περιπλέκει αριστοτεχνικά χαρακτήρες, συναισθήματα, ανθρώπινες σχέσεις, βιώματα. Από παράγραφο σε παράγραφο αλλάζει εποχή, αλλάζει περιβάλλον, ωστόσο, χωρίς να μπερδεύει, καταφέρνει να καθηλώσει. Το περιβάλλον που πλάθει χαρακτηρίζεται καθαρά από τις ιστορικές συνθήκες της κάθε εποχής, και σε αυτό αναπτύσσονται και δραστηριοποιούνται οι ήρωες της. Στα συν του βιβλίου η γλώσσα της, η οικονομία έκφρασης, σαφώς η αφηγηματική της σύνθεση αλλά και η ζωντάνια που έχουν οι χαρακτήρες της ? σου δίνουν την αίσθηση πως πρόκειται για άτομα που έχεις γνωρίσει, που έχεις συναναστραφεί μαζί τους ή που έχεις ακούσει για αυτά. Παρόλα αυτά, δυσκολεύεσαι να πάρεις θέση, να ταυτιστείς με κάποιον ήρωα. Μιλάει για σύγχρονη ιστορία ? και στη σύγχρονη ιστορία δεν υπάρχουν ήρωες, δεν υπάρχουν καλοί και κακοί.

Την Νικολαϊδου δεν την ήξερα, χάρηκα όμως πάρα πολύ που τη γνώρισα. Όπως και χάρηκα που διάβασα αυτό το βιβλίο

(πηγή)