Δεν ανοίγει ο υπολογιστής? 4+4 Βήματα για Διάγνωση!
Πατάτε το κουμπί του υπολογιστή και είτε σας υποδέχεται μια μαύρη οθόνη είτε, ακόμα χειρότερα, δεν ανάβει καν. Πριν σας πιάσει πανικός που δεν ανοίγει ο υπολογιστής και αρχίσετε να ψάχνετε τεχνικό, υπάρχουν μερικά βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε, για να βρείτε τι φταίει και ίσως να το διορθώσετε!
Ο οδηγός αυτός εξετάζει δύο περιπτώσεις, με 4 βήματα στην καθεμία (εξ ‘ου και τα 4+4 βήματα του τίτλου):
- Ο υπολογιστής δεν ανάβει καθόλου, και δεν ακούγεται κανένας θόρυβος λειτουργίας.
- Ο υπολογιστής ανάβει, αλλά η οθόνη παραμένει μαύρη, δεν δείχνει ούτε το λογότυπο του κατασκευαστή ούτε τα λευκά γράμματα του BIOS.
Αν βλέπετε δραστηριότητα σαν την παραπάνω στην οθόνη αλλά δεν μπορείτε να μπείτε στα Windows, αυτό είναι το θέμα ενός ξεχωριστού οδηγού “Γιατί δεν ανοίγουν τα Windows”, τον οποίο ετοιμάζουμε και θα δημοσιεύσουμε σύντομα.
Επίσης ο παρακάτω οδηγός προϋποθέτει πως έχετε σταθερό υπολογιστή. Στα laptop είναι πολύ πιο δύσκολο να διερευνήσουμε τέτοιου είδους προβλήματα, και θα πρέπει να απευθυνθούμε σε κάποιο εξουσιοδοτημένο service για τη μάρκα του laptop μας.
Τέλος, τα πρώτα 2 βήματα σε κάθε περίπτωση απευθύνονται σε όλους. Όμως για το 3ο και το 4ο χρειαστεί να ανοίξετε το κουτί του υπολογιστή και να ελέγξετε το εσωτερικό του, αναλαμβάνοντας το σύνολο της ευθύνης αν οτιδήποτε πάει στραβά.
Αν δεν νιώθετε άνετα να το κάνετε αυτό, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε κάποιο τεχνικό.
Περίπτωση 1η: Δεν ανοίγει καθόλου ο υπολογιστής
Βήμα 1ο: Ελέγχουμε την πρίζα
Ναι, υπάρχουν πολλά ανέκδοτα επ’ αυτού, και τίποτα δεν μας κάνει να αισθανόμαστε πιο ανόητοι από το να έχει απλά τραβηχτεί το καλώδιο του υπολογιστή, πχ καθώς εμείς ή κάποιος άλλος σκούπιζε με την ηλεκτρική.
Εντούτοις, το να είναι αυτό το πρόβλημά μας είναι το καλύτερο δυνατό νέο, καθώς είναι εξαιρετικά απλό να το ελέγξουμε και να το φτιάξουμε.
Βεβαιωνόμαστε λοιπόν πως το καλώδιο ρεύματος είναι γερά τοποθετημένο στο τροφοδοτικό και πως το διακοπτάκι, αν έχει το δικό μας τροφοδοτικό, βρίσκεται στη θέση “Ι”, όχι στη θέση “Ο” (στη φωτογραφία είναι κλειστό).
Ακόμα κι αν φαίνεται εντάξει με το μάτι, το πατάμε καλά μέσα για να βεβαιωθούμε.
Ομοίως βεβαιωνόμαστε πως η άλλη άκρη του καλωδίου είναι στην πρίζα, και πως δεν έχουμε κλείσει κατά λάθος το πολύπριζο, αν έχει διακόπτη.
Φυσικά, καλό είναι να βεβαιωθούμε πως λειτουργεί και η πρίζα – βάζοντας ας πούμε μια λάμπα για να δούμε αν ανάβει – και πως δεν έχει πέσει πχ κάποια ασφάλεια.
Τέλος, αν έχουμε κατοικίδια (ή ποντίκια), ελέγχουμε την περίπτωση το ίδιο το καλώδιο να είναι μασημένο.
Βήμα 2ο: Αποσυνδέουμε τα πάντα από τον υπολογιστή
Αν δεν υπάρχει πρόβλημα με το καλώδιο, την πρίζα και τις συνδέσεις, βγάζουμε οτιδήποτε έχουμε συνδεδεμένο στον υπολογιστή: οθόνη, πληκτρολόγιο, ποντίκι, εκτυπωτή, scanner, τα πάντα εκτός από την τροφοδοσία, και δοκιμάζουμε να τον ξανανάψουμε.
Αν δεν ανάβει ούτε έτσι, πηγαίνουμε κατευθείαν στο επόμενο βήμα.
Αν με αυτόν τον τρόπο ανάβει, σημαίνει πως κάποια συσκευή που ήταν συνδεδεμένη τον βραχυκύκλωνε.
Για να βρούμε την ένοχη συσκευή, αφού ξανακλείσουμε τον υπολογιστή, συνδέουμε πρώτα την οθόνη, και ξαναδοκιμάζουμε. Αν ανάβει, τον ξανακλείνουμε και συνδέουμε επιπλέον το πληκτρολόγιο. Ύστερα το ποντίκι. Δοκιμάζουμε με όλες τις συσκευές (κλείνοντας πάντα τον υπολογιστή πριν συνδέσουμε οτιδήποτε) , μέχρι να βρεθεί ο ένοχος.
Βήμα 3ο: Έλεγχος Τροφοδοτικού
Όπως προανέφερα, αν δεν έχετε ξανανοίξει ποτέ το κουτί του υπολογιστή και δεν αισθάνεστε άνετα να το κάνετε, καλύτερα να απευθυνθείτε σε κάποιο τεχνικό.
Σας υπενθυμίζω πως αν συμβεί οτιδήποτε, αναλαμβάνετε το σύνολο της ευθύνης.
Προσοχή! Πριν αγγίξουμε οτιδήποτε στο εσωτερικό του υπολογιστή, ακουμπάμε σε κάτι μεταλλικό (ιδανικά ένα σώμα καλοριφέρ) για να γειωθούμε. Αν έχουμε στατικό ηλεκτρισμό στα δάχτυλά μας, είναι πιθανό να κάψουμε τα ευαίσθητα κυκλώματα του υπολογιστή (δεν συμβαίνει συχνά, αλλά μπορεί να συμβεί). Πολλές motherboard έχουν ένα μικρό λαμπάκι LED στην επιφάνειά τους, που είναι αναμμένο ακόμα κι αν ο υπολογιστής είναι σβηστός, σαν ένδειξη πως η motherboard τροφοδοτείται σωστά.
Αν υπάρχει LED και είναι σβηστό ή δεν υπάρχει καθόλου LED, αποσυνδέουμε όλες τις συσκευές από το τροφοδοτικό (σκληρούς δίσκους, floppy drive, DVD Recorder, ανεμιστήρες, φώτα κλπ), ελέγχουμε τη σύνδεση του τροφοδοτικού με τη motherboard και ξαναδοκιμάζουμε.
Τέλος, αν έχουμε πολύμετρο, ελέγχουμε με αυτό το τροφοδοτικό μας.Προσέχουμε να το πιέσουμε αρκετά ώστε να έρχεται σε επαφή με το γυμνό καλώδιο, αλλά όχι υπερβολικά και προξενήσουμε ζημιά στη motherboard.
Τα πορτοκαλί καλώδια πρέπει να δίνουν 3.3 volt, τα κόκκινα καλώδια πρέπει να δίνουν 5 volt και τα κίτρινα πρέπει να δίνουν 12 volt. Τα μαύρα καλώδια είναι καλώδια γείωσης.
Αν το πολύμετρο αποτύχει, τότε χρειάζεται αλλαγή το τροφοδοτικό μας. Δείτε το άρθρο για την επιλογή του ιδανικού τροφοδοτικού.
Βήμα 4ο: Έλεγχος Motherboard
Αν το LED είναι αναμμένο ή δεν υπάρχει LED αλλά το τροφοδοτικό είναι εντάξει, ελέγχουμε τη Motherboard.
Αποσυνδέουμε όλες τις συσκευές από τη motherboard: σκληρό δίσκο, floppy drive, DVD recorder κλπ
Βεβαιωνόμαστε πως το κουμπί του κουτιού είναι συνδεδεμένο στη Motherboard. Πρόκειται για ένα πολύ μικρό, διπλό καλώδιο, συνήθως μαυρόασπρο, με την ένδειξη Power SW (από το switch). Συμβουλευόμαστε το βιβλίο οδηγιών της Motherboard για το που πρέπει να είναι συνδεδεμένο.
Επειδή υπάρχει πάντα περίπτωση να έχει χαλάσει το ίδιο το κουμπί, μπορούμε να βγάλουμε το power sw και δοκιμάσουμε, με ένα κατσαβίδι, να φέρουμε σε επαφή τα δύο pin (ο σωστός όρος είναι να “βραχυκυκλώσουμε” τα pin, αλλά ακούγεται πιο τρομακτικό απ’ ότι είναι).
Αν τίποτε από τα παραπάνω δεν λειτουργήσει, βγάζουμε όλες τις κάρτες επέκτασης που πιθανώς έχουμε (πχ ξεχωριστή κάρτα ήχου ή κάρτα δικτύου) εκτός από την κάρτα γραφικών και ξαναδοκιμάζουμε.
Η κάρτα γραφικών είναι η μεγαλύτερη κάρτα στον υπολογιστή, και είναι η κάρτα με τη σύνδεση για την οθόνη.
Αν δεν έχουμε τέτοια κάρτα και η οθόνη συνδέεται απευθείας στη Motherboard, τότε η κάρτα γραφικών μας είναι ενσωματωμένη.
Το τελικό βήμα για να ελέγξουμε τη motherboard είναι να βγάλουμε είτε την κάρτα γραφικών (ξεβιδώνοντας πρώτα τη βίδα που την κρατάει στο κουτί) είτε τη μνήμη RAM.
Προσοχή! Πολλές motherboard έχουν επιπλέον ένα μικρό πλαστικό κλιπάκι στη θύρα, που κρατάει σταθερή την κάρτα γραφικών. Εκτός από τη βίδα, θυμηθείτε να απαγκιστρώσετε κι αυτό για να τη βγάλετε, με προσοχή για να μην το σπάσετε.
Το να δοκιμάσουμε να ξεκινήσουμε τη Motherboard χωρίς κάρτα γραφικών ή μνήμη RAM θα έχει σαν αποτέλεσμα η motherboard να βγάλει μια σειρά “Μπιπ” (το τι ακριβώς μπιπ είναι εξαρτάται από τον κατασκευαστή του BIOS, και θα το μελετήσουμε σε βάθος σε άλλο άρθρο).
Βήμα 5ο: Καλούμε τον τεχνικό
Αν χωρίς κάρτα γραφικών ή RAM η motherboard δεν κάνει κανένα μπιπ τότε είτε χρειάζεται αντικατάσταση ή Motherboard ή ο επεξεργαστής, ή και τα δύο.
Για να βεβαιωθούμε αν φταίει η motherboard ή ο επεξεργαστής, θα πρέπει να απευθυνθούμε σε κάποιον τεχνικό, που να μπορέσει να δοκιμάσει μια δεύτερη motherboard ή ένα δεύτερο επεξεργαστή στον υπολογιστή μας.
Περίπτωση 2η: Ο υπολογιστής ανάβει, αλλά δεν έχουμε καθόλου εικόνα
Κατ’ αρχάς, αν ο υπολογιστής ανάβει, δεν έχουμε εικόνα, και μετά από λίγο ξανασβήνει μόνος του, 99% το πρόβλημα είναι η υπερθέρμανση του επεξεργαστή.
Είτε έχει πιάσει πολλή σκόνη ο ανεμιστήρας, είτε έχει χαλάσει εντελώς, είτε έχει ξεραθεί η θερμική αλοιφή μεταξύ ψύκτρας και επεξεργαστή.
Σε αυτή την περίπτωση, ο καθαρισμός της ψύκτρας, η αλλαγή ψύκτρας και η εφαρμογή νέας θερμικής αλοιφής θα λύσει το πρόβλημά μας.
Αν ο υπολογιστής παραμένει σταθερά ανοιχτός και δεν σβήνει μόνος του, προχωράμε στα παρακάτω βήματα.
Βήμα 1ο: Έλεγχος Οθόνης
Ελέγχουμε πως η οθόνη δεν είναι κλειστή. Δεν είναι ντροπή, συμβαίνει και στους καλύτερους. Προσωπικά, κόντεψα κάποτε να κάνω recompile τον kernel του linux στον υπολογιστή μου επειδή δεν είχα ήχο, αλλά τελικά είχα ξεχάσει να ανάψω τα ηχεία.
Ελέγχουμε επίσης αν είναι καλά συνδεδεμένη η οθόνη με τον υπολογιστή. Το καλώδιο πρέπει να πατάει καλά (και, ιδανικά, να είναι βιδωμένο) και στο κουτί αλλά και στην οθόνη.
Σημείωση: Δεν χρειάζεται να έχουμε καλώδιο και στο (2) και στο (3). Το (2) είναι για καλώδιο DVI, το (3) είναι για καλώδιο VGA (D-Sub 15), οποιοδήποτε από τα δύο αρκεί για να λειτουργήσει η οθόνη. Μιας και είμαστε εδώ, ελέγχουμε και το ότι η οθόνη παίρνει ρεύμα κανονικά με το καλώδιο (1)
Τέλος, αν έχουμε κάποια παλιά, δεύτερη οθόνη, μπορούμε να δοκιμάσουμε και με εκείνη, να δούμε τι γίνεται.
Επίσης, αν έχουμε δεύτερο υπολογιστή, μπορούμε να δοκιμάσουμε και με εκείνον την οθόνη μας, για να βεβαιωθούμε πως λειτουργεί. Ακόμα κι αν είναι laptop, όλα τα σύγχρονα laptop μπορούν να συνδεθούν με εξωτερική οθόνη.
Αν η οθόνη μας είναι εντάξει και αν δεν έχουμε δεύτερη οθόνη ή αν και με αυτή δεν ανάβει ο υπολογιστής, προχωράμε στο επόμενο βήμα.
Βήμα 2ο: Αποσυνδέουμε τα πάντα από το κουτί
Βγάζουμε ό,τι καλώδιο πηγαίνει στο κουτί εκτός από το ρεύμα και την οθόνη: ποντίκι, πληκτρολόγιο, scanner, εκτυπωτή, usb hub κλπ.
Αν ανάψει χωρίς κάποιο από αυτά, δοκιμάζουμε να ξανασυνδέσουμε μία-μία τις συσκευές για να δούμε ποια φταίει.
Βήμα 3ο: Ελέγχουμε τη RAM
Όπως προανέφερα, αν δεν έχετε ξανανοίξει ποτέ το κουτί του υπολογιστή και δεν αισθάνεστε άνετα να το κάνετε, καλύτερα να απευθυνθείτε σε κάποιο τεχνικό.
Πριν αγγίξουμε οτιδήποτε, φροντίζουμε να είμαστε γειωμένοι (δείτε το 3ο βήμα στην προηγούμενη περίπτωση)
Επίσης, δεν αποσυνδέουμε ούτε συνδέουμε τίποτα με τον υπολογιστή αναμμένο, τον κλείνουμε πρώτα.
Να θυμάστε: Τα μόνα εντελώς απαραίτητα υποσυστήματα για να ανάψει ένας υπολογιστής είναι:
- το τροφοδοτικό
- η motherboard
- ο επεξεργαστής
- η μνήμη
- και η κάρτα γραφικών.
Όλα τα άλλα δεν συνεισφέρουν στο να ξεκινήσει ο υπολογιστής. Για να ελέγξουμε λοιπόν, αποσυνδέουμε όλα τα υπόλοιπα: αυτόνομη κάρτα ήχου ή κάρτα δικτύου (αν έχουμε), σκληρό δίσκο, DVD recorder, ανεμιστήρες εκτός του επεξεργαστή, πληκτρολόγιο, ποντίκι, εκτυπωτή κλπ
Αν η οθόνη αντιλαμβάνεται πως ανοίγει ο υπολογιστής (πχ σταματάει να δείχνει κάποια ένδειξη “no signal”/”χωρίς σήμα”) αλλά δεν δείχνει καθόλου τα γράμματα του BIOS, σημαίνει πως δέχεται έστω κάποιο σήμα από την κάρτα γραφικών, άρα είναι πιθανότερο να φταίει κάτι με τη motherboard ή τη μνήμη.
Πρώτα βγάζουμε όλη τη μνήμη RAM.
Δοκιμάζοντας τώρα να ανάψουμε τον υπολογιστή, θα πρέπει η Motherboard να κάνει μια σειρά μπιπ, που να δείχνουν πως λείπει η μνήμη. Αν δεν κάνει κανένα μπιπ, το πιθανότερο είναι πως η motherboard έχει πρόβλημα και χρειάζεται αντικατάσταση.
Αν κάνει μπιπ, βάζουμε ένα μόνο από τα αρθρώματα της μνήμης στη motherboard και ξαναδοκιμάζουμε. Κάνουμε δοκιμές σε όλες τις θέσεις της motherboard, και μετά δοκιμάζουμε ένα-ένα και με τα άλλα αρθρώματα.
Στόχος είναι να δούμε αν φταίει μία από τις μνήμες, αν φταίει μία από τις θύρες ή αν το πρόβλημα είναι στη συνεργασία δύο αρθρωμάτων μνήμης μαζί.
Βήμα 4ο: Ελέγχουμε την κάρτα γραφικών
Αν δεν αλλάξει τίποτα με τις μνήμες, αφήνουμε ένα μόνο άρθρωμα μνήμης πάνω στη motherboard και ελέγχουμε την κάρτα γραφικών.
Οι κάρτες γραφικών για gamers χρειάζονται επιπλέον σύνδεση με το τροφοδοτικό, δεν παίρνουν ρεύμα μόνο από τη motherboard. Ελέγχουμε αν υπάρχει πρόβλημα με αυτή τη σύνδεση.
Αν η motherboard μας έχει δεύτερη θύρα PCI express (τη θύρα στην οποία πατάει η κάρτα γραφικών), δοκιμάζουμε να τοποθετήσουμε την κάρτα γραφικών στη δεύτερη. Συνήθως είναι χρωματιστές, είτε του ίδιου ή διαφορετικού χρώματος.
Θυμηθείτε πριν βγάλετε την κάρτα γραφικών να ανοίξετε το κλιπ.
Βήμα 5ο: Καλούμε τον τεχνικό
Αν δεν λειτουργήσει ούτε με την παραπάνω μέθοδο (ή δεν έχουμε δεύτερη PCI Express), αυτό που πρέπει να γίνει είναι δοκιμή με κάρτα γραφικών και μνήμη που να γνωρίζουμε πως λειτουργεί, για να πιστοποιήσουμε ότι όντως δεν φταίει κάποιο κύκλωμα της Motherboard ή ακόμα και ο ίδιος ο επεξεργαστής.
Καθώς είναι μάλλον απίθανο να έχουμε στο σπίτι περισσευούμενες μνήμες, κάρτες γραφικών, και επεξεργαστές αποδεχόμαστε την ήττα μας και απευθυνόμαστε σε κάποιο τεχνικό.