Αρχική

 

Βιβλία

 

Δημοσιεύσεις

 

Σκέψεις

 

Εκδηλώσεις

 

Βιογραφικό

 

Επικοινωνία

 

Βιβλιοπαρουσίαση της Παναγιώτας Π. Λάμπρη:

Δημήτρη Βλαχοπάνου, «γράμματα και ιάματα», εκδ. Άπειρος χώρα, Αθήνα 2006

 

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η Πρωινή», Άρτα, (30-9-2006)

 

«Φαίνεται», σημειώνει στα «Ανοιχτά χαρτιά»1 ο Οδυσσέας Ελύτης, «πως η μεγάλη και αυθεντική φωνή που, από καταγωγής κόσμου, αποβλέποντας στην αιώνια επικαιρότητα των συναισθημάτων, υπαγορεύει στους ποιητές την ανάγκη της ρυθμικής τους εξομολόγησης, αφού πρώτα επιβάλει μια δίχως έλεος σύγκρουση με την πραγματικότητα, δε νοιάζεται πια και πολύ για το πώς ή με ποια μέσα θα εκπληρωθεί κάθε φορά ο παράξενος χρησμός της. Ελεύθερος μένει ο καθένας να στοχάζεται ότι στην ποίηση δεν υπάρχουν καλά και κακά μέσα, υπάρχουν καλά και κακά αποτελέσματα. Κι ότι μονάχα όταν αυτά τ’ αποτελέσματα κλείνουν τη δυνατότητα να προκαλούνε στον αναγνώστη μια σπίθα, ίση σε ένταση μ’ εκείνη που πρωτοτινάχθηκε από την επαφή του ποιητή με τον κόσμο, τότε πραγματικά ο δρόμος που οδήγησε ως εκεί αξίζει να ξαναντηχήσει από τα πέλματα του μελετητή που θα τον ξαναπάρει για δικό του λογαριασμό, παρατηρώντας με ποιον τρόπο ένα οποιοδήποτε θέμα βοήθησε ή ματαίωσε την απελευθέρωση του συναισθήματος».

      Με μια ρυθμική εξομολόγηση, μετά από μια χωρίς έλεος σύγκρουση με την πραγματικότητα, έρχεται σε επαφή, όποιος πάρει στα χέρια του την καινούργια ποιητική συλλογή με, τον επιδεχόμενο περισσότερες από μία ερμηνείες, τίτλο: "γράμματα ιάματα"2, του φιλόλογου Δημήτρη Χρ. Βλαχοπάνου. Μια διάσταση της δεινής πραγματικότητας, καταγεγραμμένη στην υποσημείωση της πρώτης σελίδας, είναι δηλωτική της περιρρέουσας ατμόσφαιρας μέσα στην οποία κυοφορείται η ποιητική δημιουργία. Ο βιωμένος πόνος από την απώλεια αγαπημένων προσώπων γίνεται αφετηρία για έναν πλούσιο ποιητικό λόγο που άλλοτε εκφράζει ζεστά ανθρώπινα συναισθήματα, άλλοτε θυμώνει, άλλοτε επαναστατεί, άλλοτε σαρκάζει κι άλλοτε φιλοσοφεί. Ο γεμάτος ανθρωπιά και ευαισθησία τόνος της φωνής του ποιητή,  αγγίζει διαχρονικές αναζητήσεις και οι ιδέες του που τις διακρίνει αγωνιστικότητα και νεανικός παλμός, ξέρουν πώς να γοητέψουν τον αναγνώστη.

      Η «Μάνα Μαρία» του Δημήτρη, που περιλαμβάνεται στη συλλογή «Τα γράμματά σου», εκφράζει, εκτός των άλλων, το βαθύ, τον αβάσταχτο και δύσκολο να περιγραφεί πόνο της μάνας που πενθεί για την απώλεια του παιδιού της. Η «Μάνα Μαρία» είναι η αιώνια Μάνα που, κατ’ άλλον ποιητή3, «…για τον καημό της κόρης της λεγόταν/ Δήμητρα εδώ, για τον καημό του γιου της/ πιο πέρα ήταν  Αλκμήνη ή Παναγία.». Είναι η μάνα, που άλλοτε θρηνεί στους ρυθμούς ενός νανουρίσματος κι  άλλοτε στους ρυθμούς ενός μοιρολογιού. Μη μπορώντας να συμβιβαστεί με τα συντελεσμένα, μην αντέχοντας τη συμφορά που όμοια με κεραυνό καίει  τα στήθη της, ουρλιάζει σα  λύκαινα που της πήραν τα μικρά της κι ένα πελώριο αναπάντητο γιατί,  αιωρείται στα μαραμένα από τη θλίψη χείλη της.  Αλλά ας ακούσουμε τη φωνή του ποιητή:

Θα το κλαίω κάθε βράδυ το μικρό μας χαμένο ελαφάκι

Όταν μια πάχνη θα πέφτει στη χλόη μου

Και μια ζώνη πυρός θα γκρεμίζει τις στήλες μου

Τις ηλιόλουστες μέρες που φύγαν’ αγύριστες

θα ξεδιπλώνω μονάχος

κι ας ξέρω πως θα ’ναι μαχαίρια

Τα ολόλευκα χρόνια μας θα εκλιπαρώ

και θυσίες θα τους τάζω, τελετές και πομπές

σε  γεμάτες αυλές και σ’ αρχαία περιβόλια

-φορτωμένες με τ’ άνθη τους και πνιγμένες μες στ’ άρωμα

οι λιτές πορτοκαλιές των προγόνων-

και κραυγή θα ζητώ να μου δώσουν

να  ουρλιάζω δεινός, να σπαράζω

ν’ αντηχεί στις στοές τ’ ουρανού

και στα σπήλαια η φωνή μου κι ο πόνος

να παγώνουν οι λίμνες του Αχέροντα

και συντρίμμια οι σχεδίες να γίνονται

ξύπνα, ελαφάκι μου, σήκω να πάμε

ξύπνα, λεβέντη μου, κοίταξέ με

ξύπνα, λαχτάρα μου, λύτρωσέ με

ξύπνα, Κωστάκη μου, πρίγκιπά μας.

      Στη δεύτερη συλλογή που φέρει τον τίτλο «Τα ιάματά σου», περιλαμβάνονται τα ποιήματα: «Βλαδίμηρε γλάρε», «Του Θρύλου του Σπύρου», «Όχθες του χθες», «Καλύβες απ’ άχυρο», «Δοχεία απ’ ανθρώπους», «Ζεϊνέπ», «Κάρα», «Πολιτείες φτιαγμένες αλλιώς», «Τα δάκρυα του Οιδίποδος» και «Οι σιωπηρές κραυγές του Βλαδίμηρου». Σ’ αυτά τα ποιήματα, ο Δημήτρης Χρ. Βλαχοπάνος, χωρίς να απομακρύνεται απ’ το κλίμα της «Μάνας Μαρίας», αλλού με την ανάμνηση του βασικού ήρωα από το «Κομμένο ποτάμι»4 που χάθηκε τόσο άδικα στη σφαγή του Κομμένου: «Όταν γεννήθηκες/ έγνεψε με χαμόγελο πόνου/ η οροσειρά της Πίνδου/και δυο στάλες δάκρυα σαν καλοκαιρινή βροχή/έτρεξαν στις πλαγιές της….», αλλού  με τόνο προσωπικής εξομολόγησης: «Τις μικρές ώρες μου τις ανήμπορες/ είμαι ένας βράχος με νεύρα κι αισθήματα/ ξεκομμένος και μόνος στην έρημο…», αλλού με οικολογικές ανησυχίες: «Σκοτώνουν τις πορτοκαλιές στον κάμπο/ Με χημικά, με τοξικά και δηλητήρια / ποτίζουν τη βλάστηση…», αλλού με «φόβο» για τους «μικρούς» που γίνονται εύκολα, πειθήνια όργανα των ισχυρών: «Τα μεγάλα βαρέλια που ορθώνονται πίσω απ’ τις όχθες/ ή τρέχουν οργώνοντας γη κι ουρανό/ δεν τα φοβάμαι/…Τα μικρά δοχεία φοβάμαι και τ’ άδεια/ που στέκουν εν τάξει/ σε σειρές και γραμμές και περίεργους σχηματισμούς/ περιμένοντας παραγγέλματα κι εντολές…», αλλού με μεταφυσικές ανησυχίες, αλλού με θλίψη για τους αγώνες που «χάθηκαν» κι αλλού με το φαουστικό αδιέξοδο για το νόημα της γνώσης και της ευτυχίας, δεν παραιτείται, αλλά μας καλεί σε ψυχική και πνευματική εγρήγορση: «Τώρα γυρεύουμε υλικά να ιδρύσουμε μια πόλη/ που να ’ναι πλοίο των ταπεινών και των φτωχών περβόλι/ σε κάθε αυλή να ξαγρυπνά μια αρχαία κρήνη απ’ όπου/ να ξεχειλίζει η ομορφιά κι η λεβεντιά του ανθρώπου».

      Ο Δημήτρης Χρ. Βλαχοπάνος, γεννημένος στο μαρτυρικό χωριό Κομμένο της Άρτας, είναι ένας πνευματικός άνθρωπος που ανησυχεί και ενδιαφέρεται για τα συμβαίνοντα έχοντας ως σημείο αναφοράς τον  Άνθρωπο. Η πλούσια άλλωστε δράση του, αυτό αποδεικνύει. Καθηγητής ο ίδιος στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, δεν αρκέστηκε μόνο στο διδακτικό του έργο. Είναι πρόεδρος του Συνδέσμου φιλολόγων Άρτας, υπήρξε για χρόνια συνδικαλιστής στο χώρο των καθηγητών, οργάνωσε πλήθος εκδηλώσεων με λογοτεχνικό και φιλολογικό περιεχόμενο, παρουσίασε στο κοινό συγγραφείς, ασχολήθηκε με το ραδιόφωνο και υπήρξε παραγωγός ραδιοφωνικής εκπομπής με θέματα εκπαιδευτικά και πολιτιστικά κι έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα στον τύπο. Εξέδωσε με τους μαθητές του το σχολικό περιοδικό «ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ» που βραβεύτηκε στον πανελλήνιο διαγωνισμό της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ» και συνεργάζεται με εφημερίδες και περιοδικά, τα οποία φιλοξενούν άρθρα του και διηγήματα. Το 2004 εξέδωσε την ποιητική συλλογή «εν κινήσει» και το 2005 το μυθιστόρημα «Κομμένο ποτάμι». Κείμενά του παρουσιάστηκαν στα Γιάννενα στο Λογοτεχνικό Συνέδριο και στην Πάτρα στο 25ο Ποιητικό Συνέδριο.

      Έχω την αίσθηση πως, όποιος πάρει στα χέρια του και μελετήσει την καινούργια ποιητική συλλογή «γράμματα ιάματα» του Δημήτρη Χρ. Βλαχοπάνου, μπορεί να βρει μέσα κάτι απ’ τον εαυτό του, μπορεί να συγκινηθεί κι ίσως νιώσει και κάποια ανακούφιση, αφού μέσα στην ερημιά του σύγχρονου κόσμου, μέσα στο θόρυβο των σύγχρονων σειρήνων του καταναλωτισμού και της άμετρης ευμάρειας, υπάρχουν άνθρωποι που αγωνιούν για το μέλλον, αντιστέκονται και δείχνουν το δρόμο για μια άλλη στάση ζωής.

Βιβλιογραφία

1. Οδυσσέας Ελύτης, Ανοιχτά Χαρτιά, σ. 45, εκδ. Ίκαρος, Αθήνα 1982

2. Δημήτρης Χρ. Βλαχοπάνος, γράμματα ιάματα, εκδ. apiroshora, Αθήνα 2006

3. Άγγελος Σικελιανός, Λυρικός Βίος Ε', σ. 41, εκδ. Ίκαρος, Αθήνα 1975

4. Δημήτρης Χρ. Βλαχοπάνος, Κομμένο ποτάμι, εκδ. Πέτρα, Αθήνα 2005