Αρχική

 

Βιβλία

 

Δημοσιεύσεις

 

Σκέψεις

 

Εκδηλώσεις

 

Βιογραφικό

 

Επικοινωνία

 

Βιβλιοπαρουσίαση της Παναγιώτας Π. Λάμπρη:   

Κώστας Χατζηαντωνίου, «Αγκριτζέντο», εκδ. Λιβάνη, Αθήνα 2011, σ. 380, (17-2-2012) 

 

Ευρωπαϊκό Βραβείο Μυθιστορήματος 2011

 

Ω φίλοι, εσείς που κατοικείτε το άστυ του ξανθού  Ακράγαντα… χαίρετε!

  ΕΜΠΕΔΟΚΛΗΣ, Καθαρμοί, απόσπασμα 112

 Αλλ’ ω ψυχή μου,  στόχευσε πάλι με το τόξο σου… Του Ακράγαντα τόξευε πάλι…

                                           ΠΙΝΔΑΡΟΣ, Ολυμπιόνικος εις Θήρωνα Ακραγαντίνον

Μ’ αυτά τα δύο αποσπάσματα, το ένα από τους «Καθαρμούς» του Εμπεδοκλή και τ’ άλλο από τον «Ολυμπιόνικο εις Θήρωνα τον Ακραγαντίνον» του Πινδάρου μας εισάγει ο συγγραφέας Κώστας Χατζηαντωνίου στο μυθιστόρημά του με τον τίτλο «Αγκριτζέντο». Σοφή επιλογή, αν σκεφτούμε τη σημασία που είχαν οι δυο αυτές προσωπικότητες, ο Εμπεδοκλής και ο Θήρων, για την πολιτιστική και την πολιτική παρουσία του Ακράγαντα.

      Του Ακράγαντα· της αρχαίας ελληνικής πόλης που βρίσκεται στο νότιο άκρο της Σικελίας, αποικίας των κατοίκων της Γέλας που την είχαν ιδρύσει άποικοι από τη Ρόδο και την Κρήτη. Του Αγκριτζέντο· της ίδιας πόλης στη σύγχρονή της εκδοχή που το αρχαίο παρελθόν της, όπως και η ιστορική της διαδρομή συνδέονται άμεσα με την ιστορία και τη μοίρα του νησιού που τη φιλοξενεί, την Τρινακρία, τη μυστηριώδη και γοητευτική Σικελία.

      Ο συγγραφέας Κώστας Χατζηαντωνίου, γεννημένος στη Ρόδο, στη μητρόπολη των αρχαίων αποίκων, μέσω της εξαιρετικής αφήγησης, αλλά και μέσω της δράσης και της σκέψης των πρωταγωνιστών του  μυθιστορήματος μας καλεί σ’ ένα αλλιώτικο ταξίδι· σ’ ένα ταξίδι περιπλάνησης, εσωτερικής αναζήτησης, αυτογνωσίας,...

      Το Αγκριτζέντο, μια χαρακτηριστική πόλη της Σικελίας, είναι το σκηνικό μέσα στο οποίο ή σε συνάρτηση μ’ αυτό στήνεται ο κόσμος του μυθιστορήματος. Ο ελληνικός πολιτισμός που αναπτύχθηκε εκεί και το σικελικό τοπίο μέσα στο οποίο είναι φανερά ακόμα τα σημάδια του εμπλέκεται αρμονικά με τη δράση των προσώπων. Ο συγγραφέας δεν χάνει ευκαιρία να τα προβάλει όλα αυτά ως δεσμούς ακατάλυτους του παρόντος του τόπου μ’ εκείνο το παρελθόν. Το Πόρτο Εμπέντοκλε, που ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Έλληνα ποιητή και φιλοσόφου Εμπεδοκλή, η κοιλάδα των ναών, το ηφαίστειο της Αίτνας, η Βυζαντινή παρουσία στο νησί και άλλα πολλά.

      Το μυθιστόρημα, αν και έχει στοιχεία ιστορίας δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ακριβώς ιστορικό μυθιστόρημα· εκείνο που διατρέχει το μύθο είναι τα δύο βασικά στοιχεία της φιλοσοφικής σκέψης του Εμπεδοκλή, η φιλότητα και το νείκος· και οι δυο έννοιες στενά συνδεδεμένες με τη δράση και τη φιλοσοφική στάση των ηρώων.

      Ο Λίνος, Έλληνας από τη Ρόδο, και η Ισαβέλλα, φίλη του, είναι η κατεξοχήν έκφραση της φιλότητας, αφού ξανασμίγουν μετά από δεκαπέντε χρόνια χωρισμού στην Αίτνα, εκεί που βρήκε τραγικό θάνατο ο Εμπεδοκλής· κι ο Γκαετάνο που «αναλογίζεται τη ζωή του καταρρίπτοντας τους μύθους για το οργανωμένο έγκλημα» εκπροσωπεί το νείκος, που «κρατά του κόσμου την ισορροπία, που σώζει την αξιοπρέπεια και ανοίγει νέους δρόμους για κόσμους δικαιότερους».

      Και φυσικά, πολύ ευρηματική και ενδιαφέρουσα για την εξέλιξη του μύθου είναι η ευγενής φιγούρα του γιατρού και πατέρα της Ισαβέλλας Παυσανία Ανκίτε «που καταδύεται στην ιστορία του αρχαίου Ακράγαντα, με οδηγό τον μεγάλο φιλόσοφο, τέκνο της πόλης, Εμπεδοκλή» καθώς και του δον Τζουζέπε, αποσχηματισμένου ιερέα, φίλου του, ο οποίος δίνει τη δική του οπτική για διάφορα συμβαίνοντα στη Σικελία.

      Το μυθιστόρημα «Αγκριτζέντο», για όποιον μελέτησε την ιστορία του ελληνισμού της Δύσης κατά την αρχαιότητα και για όσους ταξίδεψαν εκεί για να γνωρίσουν από κοντά τ’ αχνάρια των προγόνων κι έμειναν ενεοί κάτω από τους φωταγωγημένους ναούς στην ομώνυμη κοιλάδα, αποτελεί αφορμή για ένα καινούργιο ταξίδι· για όλους τους άλλους αποτελεί αφορμή γνωριμίας και κάλεσμα σε ταξίδι…