Βιβλιοπαρουσίαση της Παναγιώτας Π. Λάμπρη: Carlo M. Cipolla, Οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας, εκδ. Κέδρος 2012, σ. 89, (25-8-2014)         Πολλά έχουν γραφεί κατά καιρούς, αποφθεγματικά ή όχι, για την Δύναμη της Ηλιθιότητας και των Ηλιθίων, την οποία συχνά οι ευφυείς, όχι χωρίς ζημία για τους ίδιους, υποτιμούν.       Έτσι, μόλις ολοκλήρωσα την μελέτη του δοκιμίου του Carlo M. Cipolla, «Οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας» ήρθαν στον νου μου πολλές σχετικές με την ηλιθιότητα και τους ηλιθίους αποφάνσεις, αλλά επέλεξα εδώ να αναφέρω εκείνη του Σιμωνίδη του Κείου που λέει «Τῶν γάρ ἠλιθίων ἀπείρων γένεθλα», δηλαδή, αμέτρητη είναι η γενιά των ηλιθίων, κι εκείνη του Δημόκριτου, ο οποίος επίσης επισημαίνει «Νηπίοισιν οὐ λόγος, ἀλλά ξυμφορῇ γίνεται διδάσκαλος», δηλαδή, για τους ηλίθιους δεν είναι δάσκαλος η λογική, αλλά η συμφορά.       Κι αυτό, διότι και οι δύο βρίσκονται κοντά στην προσέγγιση που κάνει ο Cipolla σε μια απόπειρα «αναγνώρισης, κατανόησης και συνεπώς πιθανής εξουδετέρωσης μιας από τις πλέον ισχυρές, σκοτεινές δυνάμεις που παρεμποδίζουν την ευημερία του ανθρώπου και την ευτυχία.» (σ. 19), δηλαδή, των ηλιθίων.       Σ’ αυτή την απόπειρα αποφαίνεται πως υπάρχουν Πέντε Βασικοί Νόμοι της  Ανθρώπινης Ηλιθιότητας:       Πρώτος: «Πάντα και νομοτελειακά όλοι υποτιμούν τον αριθμό των ηλιθίων ατόμων που κυκλοφορούν στην κοινωνία.» (σ. 23) Με αφορμή αυτόν τον Νόμο, ας σκεφθεί ο καθένας  πόσες φορές «α) Άνθρωποι που κάποτε θεωρούσε λογικούς και νοήμονες αποδεικνύονται αναίσχυντα ηλίθιοι. & ότι β) Μέρα με τη μέρα, με εντεινόμενη μονοτονία παρενοχλείται στις δραστηριότητές του από ηλίθια άτομα που εμφανίζονται ξαφνικά και απρόσμενα στα πιο ακατάλληλα μέρη και στις πιο απίθανες στιγμές.» (σ. 24)       Δεύτερος: «Η πιθανότητα να είναι ηλίθιο ένα συγκεκριμένο άτομο είναι ανεξάρτητη από οποιοδήποτε άλλο χαρακτηριστικό αυτού του ατόμου.» (σ. 29) Στο τέλος της προσέγγισης αυτού του Νόμου ο συγγραφέας αποφαίνεται: «…ανεξάρτητα από το πόσο αρεστός είναι ο Δεύτερος Βασικός Νόμος, τα συμπεράσματά του είναι τρομακτικά: από το Νόμο εξάγεται το συμπέρασμα πως,  είτε συναναστραφείς διακεκριμένα άτομα είτε αποσυρθείς στην Πολυνησία με τους κυνηγούς κεφαλών είτε κλειστείς σε μοναστήρι ή αποφασίσεις να περάσεις το υπόλοιπο της ζωής σου συντροφιά με πανέμορφες και αισθησιακές γυναίκες, έχεις να αντιμετωπίσεις πάντα το ίδιο ποσοστό ηλιθίων ανθρώπων – το οποίο ποσοστό (σύμφωνα με τον Πρώτο Νόμο) πάντα θα υπερβαίνει τις εκτιμήσεις σου.» (σ. 32)       Τρίτος: «Ηλίθιος ονομάζεται το άτομο που οι πράξεις του προκαλούν ζημιές σε ένα άλλο άτομο ή σε ομάδα ατόμων, χωρίς το ίδιο να αποκομίζει κέρδη, ενώ πιθανά να υφίσταται ακόμη και ζημιές.» (σ. 44)       Βάσει αυτού του Νόμου «Κανείς δεν ξέρει, καταλαβαίνει ή μπορεί να εξηγήσει γιατί αυτό το παράλογο πλάσμα κάνει τα όσα κάνει. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει εξήγηση – ή μάλλον, υπάρχει μία και μοναδική εξήγηση: το εν λόγω άτομο είναι ηλίθιος.» (σ.  46)       Τέταρτος: «Οι μη ηλίθιοι άνθρωποι πάντα υποτιμούν την καταστροφική ισχύ των ηλιθίων ατόμων. Συγκεκριμένα, οι μη ηλίθιοι άνθρωποι συνέχεια παραβλέπουν πως η συναναστροφή και/ή  ο συγχρωτισμός με ηλίθια άτομα απαρέγκλιτα αποδεικνύεται μοιραίο λάθος, ανεξάρτητα από τη χρονική στιγμή, την τοποθεσία και τις συνθήκες.» (σ. 71)       Έτσι, «Μέσα στους αιώνες και στις χιλιετίες, στη δημόσια και ιδιωτική ζωή, αναρίθμητα άτομα δεν έδωσαν τη δέουσα σημασία στον Τέταρτο Βασικό Νόμο και αυτή η αβλεψία έχει στοιχίσει στην ανθρωπότητα ανυπολόγιστες απώλειες.» (σ. 71)       Πέμπτος: «Ο ηλίθιος άνθρωπος είναι το πιο επικίνδυνο είδος ανθρώπου» → «Ο ηλίθιος άνθρωπος είναι πιο επικίνδυνος από τον κακοποιό.» (σ. 76)       «Είτε», λοιπόν, «εξετάσουμε την κλασική, τη μεσαιωνική, τη σύγχρονη ή την τωρινή εποχή, το εντυπωσιακό γεγονός είναι πως οποιαδήποτε χώρα, η οποία προοδεύει, διαθέτει το αναπόφευκτο ποσοστό η (με το η ο συγγραφέας συμβολίζει το ποσοστό των ηλιθίων ατόμων μέσα σε έναν πληθυσμό) ηλιθίων ατόμων. Ωστόσο οι χώρες που προοδεύουν διαθέτουν επίσης και ένα ασυνήθιστα υψηλό ποσοστό ευφυών ατόμων, τα οποία κατορθώνουν να κρατούν το ποσοστό η υπό έλεγχο και παράλληλα παράγουν αρκετά κέρδη για τον εαυτό τους και για τα άλλα μέλη του κοινωνικού συνόλου ώστε να διασφαλίζεται η πρόοδος.» (σ. 80)       Το τι γίνεται τώρα σε μια χώρα που έχει αφεθεί στην καταστροφική δύναμη των Ηλιθίων, ας κοιτάξει ο καθένας γύρω του, ας αναλογιστεί την δική του ευθύνη, κι ας πάρει απόφαση να μην υπόκειται πια στην καταστροφική τους δύναμη, τόσο στην ατομική, όσο και στην συλλογική ζωή.