Αρχική

 

Βιβλία

 

Δημοσιεύσεις

 

Σκέψεις

 

Εκδηλώσεις

 

Βιογραφικό

 

Επικοινωνία

 

Βιβλιοπαρουσίαση της Παναγιώτας Π. Λάμπρη:

Χάρη Κουδούνα, "Το ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ΤΗΣ ψυχής", (25-4-2021)

 

   «Το ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ΤΗΣ ψυχής» του Χάρη Κουδούνα* (εκδ. Φυλάτος, 2020, σ. 233) έφτασε στα χέρια μου από τη φίλη Κωνσταντίνα Ζήδρου, αρχαιολόγο. Μετά το πρώτο ηλεκτρονικό φυλλομέτρημα και τυχαίες στάσεις σε κάποιες σελίδες, άρχισα να το μελετώ διεξοδικά με διάθεση να επικοινωνήσω με την ποιητική γραφή και τα νοήματα του δημιουργού. 

   Η ποιητική συλλογή απαρτίζεται από τέσσερις επιμέρους ενότητες, των οποίων οι τίτλοι, «Οι άπειροι δρόμοι της αγάπης», «Η εκλογή για το εσωτερικό μας μονοπάτι», «Αρχίζουμε από την ίδια την οικογένεια για μια καινούργια κοινωνία» και «Η φύση μας: Ταξίδι με κατεύθυνση τις ρίζες μας», σηματοδοτούν την κύρια ιδέα της καθεμιάς εξ αυτών, οι οποίες, εκτός που συνδέονται μορφολογικά, διαθέτουν και βαθιούς νοηματικούς αρμούς, με κοινή συνισταμένη τον Άνθρωπο! Άλλωστε, βασική κινητήρια δύναμη της έμπνευσης του δημιουργού είναι ο άνθρωπος, ως μονάδα και ως ολότητα μέσα στο κοινωνικό και στο συμπαντικό γίγνεσθαι.

   Έτσι, το δίπλα, η συνύπαρξη, η ανάγκη του άλλου, ακόμα και του διαφορετικού, μέσω του οποίου διακρίνουμε την αξία τη δική μας και οδηγούμαστε σε μια μορφή αυτογνωσίας μέσα από το βαθύτερο, οδυνηρό κάποιες φορές, κοίταγμα του εαυτού μας, είναι πολύ σημαντικά:

   Δίπλα στο βλέμμα σου, υπάρχει το δικό μου βλέμμα.
   Γύρω από το δικό μου, υπάρχει το βλέμμα των άλλων
   και δίπλα από το δικό τους βλέμμα, υπάρχει εκείνο του Θεού. (Επαφές, σ. 18)

   Η αυτογνωσία εξάλλου επανέρχεται ως θεματικό μοτίβο με κάποια συχνότητα, καθώς ο ποιητής τη θεωρεί άκρως ουσιαστική διεργασία για κάθε ανθρώπινη  ύπαρξη με τους ακόλουθους στίχους να επισημαίνουν:

   Η γνώση του εαυτού μας και του σκοπού της ζωής αυτού,
   θα δώσει την αρχή ως προς τη σύνθεση
   της εσωτερικής αρμονίας κατά τον ίδιο τρόπο
   της ύπαρξης της κοσμικής και Συμπαντικής αρμονίας. (Αγνή αγάπη, σ. 33)

   Με την αρμονία, η οποία αναφέρεται στον τελευταίο από τους πιο πάνω στίχους, να τη συναντούμε σε πολλά ποιήματα της συλλογής. Έννοια ερχόμενη από την αρχαιότητα, όπου λατρεύτηκε και ως θεότητα, φαίνεται ν’ απασχολεί ιδιαίτερα τον ποιητή, καθώς ως αρμογή, ως μουσική συμφωνία, ως συναρμογή, ως σύνδεσμος, ως δύναμη σημαίνουσα για την εναρμόνιση των πραγμάτων συνιστά καθοριστική παράμετρο για την εύνομη κοινωνικοπολιτική ζωή και, φυσικά, για την εξισορρόπηση του ανθρώπου με τον εαυτό του και το Σύμπαν, αφού πολλά δεινά κυοφορούνται απ’ αυτή τη διαταραχή, με τον ποιητή να αποφαίνεται μέσω του ρητορικού ερωτήματος:

   Θα ήθελα να σας κάνω μία απλή ερώτηση:
   Η αρμονία ενώνει όλα τα πράγματα του Κόσμου,
   χωρίς ποτέ να διακινδυνεύει τις διαφορές και τις ελευθερίες αυτών.
   Αφού αυτή την αρμονία,
   τη συναντάμε συχνά στη Φύση,
   έξω από τους εαυτούς μας,
   πέστε μου, τότε, μέσα μας,
   εάν δεν υπάρχει η αρμονία,
   τι ακριβώς έχει απομείνει; (Μια απλή ερώτηση, σ. 195)

   Τα ρητορικά ερωτήματα αποτελούν, άλλωστε, τρόπο έκφρασης του ποιητικού υποκειμένου, ενώ ως σημαντικό συμπλήρωμά τους καταφθάνουν οι εσωτερικοί μονόλογοι. Με τους στίχους να έχουν έντονο πεζολογικό χαρακτήρα, συχνή είναι η επιλογή του να απευθύνεται σ’ ένα ανώνυμο πρόσωπο θηλυκού γένους, το οποίο, παρότι αποκαλείται «αγάπη μου», μοιάζει ν’ αντιπροσωπεύει πολλά διαφορετικά πρόσωπα, ή μάλλον, το θήλυ σ’ όλες τους τις εκφάνσεις, το οποίο υμνεί ποικιλότροπα και για πολλές ιδιότητές του καθοριστικές για τα ανθρώπινα.

   Όταν κοιτώ τον ορίζοντα, διαμέσου των ματιών σου,
   ζωγραφίζονται δρόμοι και σοκάκια,
   γεμάτα κόσμο που τρέχει.
   Όταν ψάχνω να προνοήσω το σιωπηλό σου βλέμμα,
   με περικυκλώνει η ομίχλη.
   Όταν μου κλείνεις την πόρτα και φεύγεις,
   αναρωτιέμαι εάν θα ξαναγυρίσεις πια!
   Όταν μένω μόνος, παίζω με τη σκιά μου,
   κοιτώντας τον εαυτό μου στον καθρέπτη.
   Και τον κοιτώ έντονα, μέχρι να σπάσει!
   Και μετά, τρέχω,
   τρέχω προς το παράθυρο και ψάχνω τον Ήλιο κι εκείνο το φως.
   Το φως, που λείπει από το δωμάτιό μου!

   Αποφάσισα!

   Αύριο θα ετοιμάσω ένα γεύμα για δύο.
   Καλεσμένος μου θα’ ναι ο Ήλιος! (Όταν, σ. 21)

   Ας σημειωθεί πως η παρουσία, πραγματική ή ονειρική, της αγαπημένης μορφής οδηγεί συχνά σε λυρική έξαρση, ενώ η απώλεια, η απουσία, η διάρκεια του αισθήματος, δημιουργούν μια τρυφερή, γεμάτη πληρότητα, και ενίοτε περιπαθή νοσταλγία. Όλα εκφραστές του Έρωτα και της Αγάπης, που από τη φύση τους, χωρίς να είναι προϋπόθεση, επιζητούν την παρουσία και το τρυφερό άγγιγμα του βλέμματος, του σώματος και της ψυχής! Γιατί:

   Όταν ερωτεύεσαι, δημιουργείται
   ο απόλυτος ερμαφρόδιτος,
   το τέλειο Αυγό του Κόσμου,
   όπου συμπυκνώνεται η ανδρική ουσία
   μ’ εκείνη τη θηλυκή. (Ο κύκνος, σ. 44)   

   Από τους στίχους του ποιήματος «Ο κύκνος», αλλά και από την ποιητική συλλογή στο σύνολό της, ακόμα κι αν δεν γνωρίζεις τον Χάρη Κουδούνα προσωπικά ή δεν έχεις αναγνώσει το βιογραφικό του, μπορείς να κατανοήσεις τη σχέση, την οποία αυτός έχει με την ελληνική αρχαιότητα και με τη φιλοσοφία που αυτή γέννησε, καθώς η παρουσία της είναι έντονη και καθορίζει από την αρχή ως το τέλος την ποιητική του γραφή.

   Έτσι, στο πλαίσιο αυτό, πέραν όσων έχουν αναφερθεί πιο πάνω, προσεγγίζονται έννοιες, όχι σπάνια αντιθετικές, όπως της Αγάπης και του Μίσους, της Χαράς και της Θλίψης, της Συντροφικότητας και της Μοναξιάς, της Καταλλαγής και του Θυμού, της Αλήθειας και του Ψεύδους, της Απογοήτευσης και της Ελπίδας, της Δύναμης της εσωτερικής γαλήνης και της Ταραχής, της Ευτυχίας και της Δυστυχίας, της Ανδρείας και της Δειλίας, της Δικαιοσύνης και της Αδικίας, της Πίστης, της Ελπίδας, της Προσφοράς, που δεν αιτείται ούτε προσδοκά αναγνώριση,…, όλες  ιδωμένες στο μέτρο του ανθρώπου, αλλά και στη θέση του μέσα στο Σύμπαν.

   Και μέσα σ’ όλα αυτά η ΠΟΊΗΣΗ! Τι είναι και ποιος ο ρόλος του ποιητή και του ποιήματος. Υπαρξιακά ερωτήματα, όχι σπάνια, για όσους γράφουν ποίηση, με τις  απαντήσεις να αιωρούνται ή να κατατίθενται, κατά περίπτωση:

   Η ποίηση είναι μία δοκιμή,
   είναι ο Ήλιος που κρύβεται μέσα μας.
   Γράφεις για να διαλογίζεσαι,
   για να δίνεις απαντήσεις.
   Διαμέσου των δικού του αρώματος που ψάχνει
   να μας αλείψει,
   βρίσκουμε την ειρήνη και τη χαρά, για να ζούμε. (Τέσσερις απλές ερωτήσεις, σ. 131) 

   Με την Ποίηση ν’ αποτελεί μυστική επικοινωνία του ποιητή και του αναγνώστη, καθώς αυτή με ξεχωριστό τρόπο μιλά σ’ όσους την αγαπούν, αλλά κι επειδή η όποια ανάλυση τη φτωχαίνει, κλείνοντας αυτή τη σύντομη αναφορά στην ποιητική συλλογή του Χάρη Κουδούνα, «Το ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ΤΗΣ ψυχής», η οποία αξίζει να διαβαστεί και ν’ αγαπηθεί, σημειώνω πως, πέραν όσων πιο πάνω έχουν αναφερθεί, η ποιητική γραφή του διακρίνεται και για την ηλιοκεντρική της διάσταση, με τον ήλιο να είναι πανταχού παρών! Ν’ ανατέλλει, να δύει, να δίνει ζωή σε κάθε έμβιο ον, να έχει πολλαπλούς συμβολισμούς,…, και ως κέντρο του ηλιακού μας συστήματος, να συνδέει μυστηριακά το προσωπικό, μικρό Σύμπαν μας, με το μεγάλο, άγνωστο εν πολλοίς Σύμπαν και με τον άνθρωπο, μικρή κουκίδα μέσα σ’ αυτό, όχι μόνο να επιλέγει πώς θα ζήσει, αλλά να έχει και την απόλυτη ευθύνη γι’ αυτό:

   Να μείνει κανείς με τις σκέψεις,
   που γίνονται σύννεφα και τα παίρνει ο άνεμος
   ή να τις μετατρέψει σε ιστιοφόρα έτοιμα,
   για αναχώρηση προς καινούργιους ορίζοντες; (Η εκλογή, σ. 217)   

 

   Χάρης Κουδούνας είναι ο ιδρυτής και ο διευθυντής του παραρτήματος με έδρα την Ανκόνα Ιταλίας του Ελληνικού Ινστιτούτου Πο­λιτιστικής Διπλωματίας.

   Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1962. Συγγραφέας, ποιητής, ακαδημαϊκός, ιστορικός ερευνητής και καθηγητής των συστημάτων αποκωδικοποίησης της Ελληνικής γλώσσας. Μέλος της Ακαδημίας Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών “Ακαδημία Marchigiana” και Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Ινστιτούτου με έδρα στην Ανκόνα Ιταλίας, μέλος της Ακαδημίας Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών “Angelica Costantiniana” της Ρώμης, σήμερα συνεργάζεται με διάφορους ακαδημαϊκούς ερευνητές ιστορικού ενδιαφέροντος τόσο στην Ιταλία όσο και στην Ελλάδα.

   Σπούδασε Ιστορία στο τμήμα ιστορικών και θρησκευτικών μελετών του Πανεπιστημίου Ελβετίας Univolta και Στατιστικές Επιστήμες στη Ρώμη, μετά από ολοκλήρωση των σπουδών με δύο Μaster Management «Futus Corporation Future Systems» στην Περούντζια και στη Σιένα Ιταλίας. Καθηγητής Νέων Ελληνικών και μεθοδολογίας των γλωσσικών και ειδικών συστημάτων, στο ακαδημαϊκό έτος 2017-18 για τους διευθύνοντες της Δημόσιας Διοίκησης και των Ιταλικών Αρχών, επί της έδρας του Κρατικού Οργανισμού Λιμενικών Συστημάτων της Κεντρικής Αδριατικής θάλασσας. Διδάσκει επίσης τα μαθήματα Ελληνικού Πολιτισμού επί της έδρας του Αρχαιολογικού Κρατικού Μουσείου του νομού των Μάρκε.

   Μέλος της Επιτροπής, στην Ιταλία, της Διεθνούς Επιτροπής για την προστασία των δένδρων (ITPC-ΙNTERNATIONAL TREE PROTECTION COMMISSION). Εγγεγραμμένος στο μητρώο των τεχνικών εμπειρογνώμων και συμβούλων του Ποινικού και Αστικού Δικαστηρίου της Ανκόνα Ιταλίας και τεχνικός σύμβουλος της Εισαγγελίας της Ανκόνα, επίσημος μεταφραστής και διερμηνέας της Δίωξης Οικονομικού εγκλήματος Ιταλίας στην Ανκόνα και της αυτού Τελωνειακής Διεύθυνσης. Σύμβουλος της Ι.Ε.Μ.Ο (International Emergency Management Organization), του Διακυβερνητικού Οργανισμού (O.I.G.) με διπλωματική οντότητα, αναγνωρισμένου από τον Ο.Η.Ε με εγγραφή επί της Γραμματείας των Ηνωμένων Εθνών στον αριθμό 1-42766 της Σειράς των Συνθηκών του ΟΗΕ, σύμφωνα με το άρθρο 102 του ιδρύοντος καταστατικού του ΟΗΕ. Από τις 20 Ιανουαρίου 2016, καλύπτει τη θέση του Αξιωματικού σύνδεσης και συμβούλου του Β. και Α. Οίκου των Αγγέλων Κομνηνών Δούκα της Θεσσαλίας και Ηπείρου.