Αρχική

 

Βιβλία

 

Δημοσιεύσεις

 

Σκέψεις

 

Εκδηλώσεις

 

Βιογραφικό

 

Επικοινωνία

 

Βιβλιοπαρουσίαση της Παναγιώτας Π. Λάμπρη:

Δημητρίου Μαρκόπουλου "Ανάλεκτα - Φιλοσοφικά μελετήματα", Α' τόμος, (23-9-2021)

 

   Στον Πρόλογο του βιβλίου του «ΑΝΑΛΕΚΤΑ - Φιλοσοφικά μελετήματα (Α' τόμος)» (Πάτρα 2020, σ. 178)  ο Δημήτριος Μαρκόπουλος αιτιολογεί τον τίτλο του σημειώνοντας πως «περιέχει άρθρα και διατριβές που έχουν δημοσιευτεί στον περιοδικό τύπο, καθώς και ομιλίες που έχουν πραγματοποιηθεί σε πνευματικές εκδηλώσεις. Ο υπότιτλος του βιβλίου «Φιλοσοφικά μελετήματα» κρίθηκε αναγκαίος γιατί τα θέματα που ερευνώνται ενέχουν μια φιλοσοφική θεώρηση, αφού ανήκουν στο χώρο της φιλοσοφίας και λιγότερο της επιστήμης.» (σ. 7) Αμέσως μετά, ενημερώνει πως η έκδοση είναι αποτέλεσμα της παρότρυνσης φίλων του, οι οποίοι «πιστεύουν πως οι σκέψεις που διατυπώνονται αξίζει να γίνουν κτήμα των βιβλιόφιλων αναγνωστών, αλλά και απλών ανθρώπων που αναζητούν απαντήσεις στα ερωτήματά τους.» (σ. 7) 

   Έχοντας μελετήσει το εν λόγω βιβλίο, συμφωνώ με την άποψη των φίλων του συγγραφέως, καθώς, αν και έχω εντρυφήσει σε φιλοσοφικά μελετήματα, ανήκω στους αναγνώστες, οι οποίοι δεν είχαν την ευκαιρία να διαβάσουν κατά τη δημοσίευση ή ν’ ακούσουν κατά την εκφώνησή τους τα περιλαμβανόμενα σ’ αυτό κείμενα, στο σύνολό τους ενδιαφέροντα. Πόσο μάλλον, που αυτά μπορούν να ελκύσουν την προσοχή και μη ειδικών, αφού αφορούν σε ερωτήματα και αναζητήσεις που απασχολούν πολλούς, αν όχι όλους, και απαιτούν, ασχέτως εξειδικευμένων γνώσεων, ατομικές απαντήσεις, οι οποίες βοηθούν, κατά το δυνατόν, το δια βίου ταξίδι.  

   Είναι εύκολη η ατομική φιλοσοφική αναζήτηση; Καθόλου! Που σημαίνει πως οφείλουμε να μην εγκαταλείπουμε, ακόμα κι αν βρισκόμαστε μπροστά σ’ αδιέξοδες υπαρξιακές ή άλλου είδους απορίες. Ως εκ τούτου η μελέτη κάθε βιβλίου, το οποίο αναδεικνύει, κατανοητά αλλά όχι απλοϊκά, φιλοσοφικά ζητήματα, μπορεί να αποδειχθεί σημαντικός συνοδοιπόρος. Τις αρετές αυτές διαθέτουν και τα «Ανάλεκτα» του Δημητρίου Μαρκόπουλου, τα οποία απηχούν, επίσης, το γνωστικό υπόβαθρο και την παιδεία του συγγραφέως, ο οποίος μελέτησε και τεκμηρίωσε τα θέματα που πραγματεύεται, παρουσιάζοντας παράλληλα τη δική του άποψη. Έτσι, ο αναγνώστης, έχει την ευκαιρία, μέσω της οδηγητικής πέννας του, να εντρυφήσει και σε αυτούσια κείμενα αρχαίων και νεότερων φιλοσόφων, τα οποία προβληματίζουν και δίνουν απαντήσεις. Βέβαια, επειδή η πολυπλοκότητα της φύσεως των πραγμάτων, της ζωής της ίδιας, δημιούργησε πολλές ερμηνείες, οι φιλόσοφοι, με το δικό του τρόπο ο καθένας, δίνουν απαντήσεις χωρίς να δεσμεύουν κανέναν, αφού η τελική επιλογή είναι δική μας.

   Στις δώδεκα ενότητες των «Αναλέκτων», δεκατριών με τον πρόλογο, ο συγγραφέας μάς ταξιδεύει σε ανθρώπινα ερωτήματα, στην αμφιβολία ως πηγή γνώσης και πίστης, στους Έλληνες φιλοσόφους ως προδρόμους του χριστιανισμού, στην υπαρξιακή φιλοσοφία, στην επιστήμη και τη ζωή, στις ψυχολογικές διαμάχες, στη φαινομενολογία της ανθρώπινης ελευθερίας, στην αναζήτηση της αλήθειας, στην αυτοχειρία από ψυχολογική, κοινωνιολογική και φιλοσοφική θεώρηση, στον Νίτσε ως θαυμαστή του αρχαιοελληνικού πολιτισμού, στην αναζήτηση της ευτυχίας και στο τόλμημα, όπως το ονομάζει, των Τριών σοφών Ιεραρχών.

   Μελετώντας τα ανωτέρω θέματα, όπως τα προσέγγισε ο Δημήτριος Μαρκόπουλος, εκτός από τις γνώσεις που θ’ αποκτήσει ο αναγνώστης, θα ’χει και την ευχέρεια ν’ αναρωτηθεί για τον εαυτό του και τον κόσμο, να βοηθηθεί να σκεφτεί κάτι που έως εκείνη τη στιγμή δεν είχε σκεφτεί, ακόμα και να διαφωνήσει με την όποια προσέγγισή του, αν αυτή δεν τον καλύπτει, και φυσικά να δώσει τη δική του ερμηνεία, να προχωρήσει δηλαδή πιο κει τον δικό του στοχασμό, που είναι και το ζητούμενο από τη μελέτη κάθε βιβλίου.

   Τέλος, κλείνοντας αυτή τη σύντομη αναφορά στα «Ανάλεκτα» του Δημητρίου Μαρκόπουλου, αν και γνωρίζω πόσο δύσκολο είναι να γίνουν γνωστά στο ευρύ κοινό βιβλία, τα οποία έχουν εκδοθεί από το υστέρημα του συγγραφέως, του εύχομαι από καρδιάς να είναι καλοτάξιδα τα «Ανάλεκτά» του, που σημαίνει ν’ αγγίξουν τις καρδιές όσο γίνεται περισσότερων αναγνωστών και επιλογικά θα παραθέσω ένα σύντομο απόσπασμα, το οποίο αφορά στην ευτυχία και δείχνει σε ικανό βαθμό τον τρόπο, με τον οποίο εργάστηκε και παρουσιάζει τα θέματά του:

   «Ετυμολογικά η λέξη (ενν. η Ευτυχία) παράγεται από το ευ και την τύχη, δηλαδή να έχουμε καλή τύχη, σε αντίθεση με την κακή τύχη που προκαλεί η δυστυχία. Αλλά και η καλή τύχη δεν εναπόκειται στην επιλογή του ανθρώπου. Είναι πέρα από τις δικές του δυνάμεις. Είναι ένα γεγονός που επιβάλλεται στον καθένα μας από την καλή ή την κακή του μοίρα που του επιφυλάσσει η ζωή του.

   Γι’ αυτό κι ο Αριστοτέλης στα ηθικά του συγγράμματα διακρίνει και διαχωρίζει την ευτυχία από την ευδαιμονία, που σημαίνει ευδαίμων, δηλαδή να νιώθεις μες στην ψυχή σου τον καλό δαίμονα, τον καλό Θεό. Ενώ η ευτυχία ως προϊόν προσωπικής δράσης και συμπεριφοράς ζωής σύμφωνα με τις ηθικές αρχές και τη λογική, είναι μόνιμη αγαλλίαση της ψυχής, γιατί είναι έργο δικό της. Ο Δημόκριτος θα μας πει: "Ευδαιμονίη ψυχής έργον (…) ουκ εν βοσκήμασιν οικεί, ουδέ εν χρυσώ, ψυχή οικητήριον δαίμονος". Για να συμπληρώσει ο Αριστοτέλης λέγοντας "Ευδαιμονία εστί ψυχής ενέργεια τις, κατ’ αρετήν τελείαν".» (σ. 142)